باقر نمازی، ۸۵ ساله و شهروند دو تابیعیتی ایرانی-آمریکایی، بعد از نزدیک به هفت سال که در ایران گذراند، یا در زندان یا بیرون زندان اما در شرایط ممنوع‌الخروجی، سرانجام روز چهارشنبه ۱۳ مهر، اجازه پیدا کرد که از ایران خارج شود.
سیامک نمازی پسر ۵۱ ساله او، اما هنوز در ایران زندانی است، اگرچه این روزها با مرخصی یک هفته‌ای قابل تمدید از زندان خارج شده است.
با جرد گنسر وکیل خانواده نمازی درباره آخرین وضعیت باقر نمازی و سرنوشت سیامک نمازی گفتوگو کرده‌ایم.
آقای گنسر در این گفتوگو ضمن تأکید بر اینکه در این مرحله تمرکز او بر آزادی سیامک نمازی است، تصریح می‌کند که از دیدگاه خانواده نمازی، همه «گروگان‌های آمریکایی» باید به خانه برگردند، و نه فقط سیامک.
می‌دانید که پرسش‌هایی وجود دارد درباره این که آیا صدور اجازه خروج باقر نمازی از ایران به آزاد شدن دارایی‌های مسدود‌شده ایران در کره‌ی جنوبی ربط دارد یا نه؟ رسانه‌های حکومتی در ایران گزارش‌هایی با این محتوا منتشر کرده‌اند.
بیایید خیلی شفاف به موضوع نگاه کنیم. منظورم این است که چنین اقدامی خیلی احمقانه و عجیب است که ایالات متحده میلیاردها دلار را آزاد کند تا باقر نمازی بتواند ایران را ترک کند. باقر نمازی بر اساس آنچه دستگاه قضایی ایران می‌گوید زندانی محسوب نمی‌شود و برای سال‌ها در زندان نبوده است.
در واقع باقر نمازی در سال ۲۰۱۸ به دلیل مشکلات سلامتی از زندان مرخص شد و سال ۲۰۲۰ بود که دادگاه انقلاب زمان حبسِ او را طی‌شده اعلام کرد و وثیقه‌ای مشخص شد که او باید برای بیرون آمدن از زندان و بازگشت به خانواده‌اش می‌پرداخت. پس از آن باقر نمازی در واقع قربانی یک ممنوع‌الخروجیِ اجباری بود که هیچ توجیه قانونی نداشت.
آقای نمازی تحت هیچ گونه تحقیق و بررسی از طرف دولت ایران نبود. هیچ جرمی به اطلاع او نرسیده بود و با همه اینها ممنوع‌الخروج شده بود. پس چرا دولت آمریکا یا هر دولت دیگری باید حاضر شود چیزی را در برابرِ خروج او از ایران مبادله کند؟ او یک زندانی نبود و باید از حق خروج از کشور هم بهره‌مند می‌بود. چنین چیزی اصلاً معنی ندارد. پس تنها چیزی که می‌توانم در جواب شما بگویم این است که دولت آمریکا به من گفته است که هیچ چیزی در قبال خروج باقر نمازی از ایران پرداخت نشده است.
البته من برای دولت آمریکا کار نمی‌کنم و به اسناد محرمانه دسترسی ندارم. نمی‌توانم با جزئیات از آنچه دولت آمریکا انجام داده یا نداده سخن بگویم ولی دلیلی هم ندارم که آنچه را به من گفته‌اند باور نکنم. چون همان طور که گفتم چرا آمریکا باید خروج کسی که اصلا زندانی هم نیست چیزی مبادله کند؟ چون او بر اساس قوانین خودِ ایران هم باید حق خروج از کشور را می‌داشت.
سؤال دیگر من این است که آیا پرونده شکایتی از دولت جمهوری اسلامی را دنبال خواهید کرد؟ باقر نمازی در ایران بازداشت شد و بعد او را برای مدت طولانی آنجا نگه داشتند بدون هیچ دلیل روشنی و برای نزدیک به هفت سال اجازه بازگشت به خانه‌اش را نداشت. آیا خانواده نمازی قصد طرح شکایتی ندارد؟
نه. هدف ما خیلی روشن و ساده است و آن بیرون آوردنِ سیامک نمازی از ایران است، به سریع‌ترین و مطمئن‌ترین شیوه ممکن. ما هم از دولت آمریکا و هم از دولت ایران می‌خواهیم که به میز گفتوگو بازگردند و مذاکره کنند و به راه حلی برای سایر گروگان‌های مانده در ایران برسند. بنابراین ما جز آزادی سیامک نمازی در حال حاضر بر چیز دیگری متمرکز نیستیم.
و باقر نمازی چه احساسی نسبت به آزادی خود دارد در شرایطی که پسرش، سیامک هنوز در ایران زندانی است؟
قطعاً تعجب نمی‌کنید اگر بدانید که او احساس تلخ و شیرینی دارد. از یک طرف بالاخره توانست با پسرش دیدار کند. چون سیامک هم هنوز در مرخصی به سر می‌برد. آنها با هم در آپارتمان خانوادگی‌شان دیدار کردند و وقت گذراندند و این بعد از تقریبا هفت سال اتفاق می‌افتاد.
و خب بعد از این که سرانجام اجازه خروج از ایران را پیدا کرد باید یک سری درمان‌های مهم پزشکی‌اش را دنبال می‌کرد. موکل من متوجه بود که با توجه به وضعیت وخیم سلامتی‌اش باید از این فرصت برای خروج از ایران استفاده کند. بنابراین راهی عمان و سپس ابوظبی و کلینیک کلیولند شد تا به‌سرعت تحت آزمایش و عمل جراحی قرار بگیرد که انسداد شدید شریان داخلی چپ او را برطرف خواهد کرد.
به نظر شما آیا می‌توانیم بگوییم که وضعیت سلامتی باقر نمازی به خاطر این که حکومت ایران او را برای مدت طولانی در ایران نگه داشت به خطر افتاده است؟
بی‌تردید. این چیزی است که پزشکانِ او می‌گویند. حتی دولت ایران هم متوجه شد که او مشکلات جدی سلامتی دارد. و من می‌گویم «حتی دولت ایران» چون مرخصی پزشکی که به او دادند بعد از آن بود که پزشکانِ دولت ایران پرونده پزشکی او را مرور کردند و خودشان دیدند که او بارها به بیمارستان منتقل شده، بارها از هوش رفته و مشکل فشار خون و مشکلات پزشکی متعدد دیگری هم داشته. اصلا این خودِ پزشکان دولت ایران بودند که توصیه کردند او مرخصی پزشکی بگیرد چون می‌دانستند اگر در زندان بماند خواهد مرد.
و بعد از این مرحله نگه داشتنِ او در ایران کاملا غیرضروری بود و بی‌تردید سبب شد که بیماری‌های او به سرعت بیشتری گسترش پیدا کنند. پزشکان گفته بودند که بیماری در سن و سال او باید در فضایی عاری از استرس زندگی کند. اما تصور کنید که او در کشوری گیر کرده بود و اجازه خروج به او نمی‌‌دادند و پسرش هم در زندان بود و زیاد هم نمی‌توانست بیرون برود. به یک معنی در آپارتمانش گیر کرده بود. به نوعی در دست دولت ایران بود و می‌توانستند هر کاری می‌‌خواهند با او بکنند. این شرایط چه از نظر روانی و چه از نظر فیزیکی برای او بسیار دشوار بود.
و آخرین سؤالم این است که برنامه‌تان برای این که سیامک نمازی را به خانه برگردانید چیست؟
امیدوارم دولت آمریکا به ژست بشردوستانه ایران پاسخ بدهد و درباره سایر گروگان‌های آمریکایی که در ایران هستند بتوانند به نتیجه برسند. امیدم این است که صدور مجوز خروج باقر نمازی و مرخصی سیامک نمازی نقطه عطفی برای رسیدن به این هدف فراهم کرده باشد. از طرفی دیدگاه خانواده نمازی - که خودشان هم در این مدت بارها فراموش شده‌اند- این است که همه گروگان‌های آمریکایی به خانه‌شان برگردند، نه فقط سیامک.
