با وجود اعلام تمایل اسرائیل، پادشاه اردن اعلام کرد توافق ۲۵ سالهای که دو منطقه مرزی این کشور را به اسرائیل اجاره داده بود تمدید نخواهد کرد.
عبدالله دوم، پادشاه اردن، روز یکشنبه ۳۰ مهر در جمع مقامهای ارشد این کشور ضمن اعلام این خبر گفت: «این مناطق بخشی از خاک اردن هستند و بخشی از خاک ما باقیخواهند ماند. در وضعیت بحرانی منطقه، اردن میخواهد از منافع ملیاش دفاع کند».
بر اساس قرارداد صلحی که در سال ۱۹۹۴ بین دو کشور امضا شد، کشاورزان اسرائیلی میتوانند دو منطقه کشاورزی الباقوره و الغمر، واقع در شمال غربی اردن، را اجاره کنند و با استفاده از حق مالکیت خصوصی، اجازه ویژه رفتوآمد به این اراضی را کسب کنند.
مهلت این توافق سال آینده به پایان میرسد و دولت اسرائیل گفته بود قصد دارد برای تمدید آن با مقامهای اردنی مذاکره کند.
ملک عبدالله، پادشاه اردن که در سالهای اخیر زیر فشار افکار عمومی برای پایان دادن به این توافق بوده است، روز یکشنبه در پیامی توئیتری نوشت: الباقوره و الغمر همیشه در صدر اولویتهای ما بوده و تصمیم گرفتیم این دو ضمیمه را از قرارداد صلح کنار بگذاریم و آن را لغو کنیم.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در واکنش به سخنان ملک عبدالله گفت، دولتش در این باره حتما با اردن مذاکره خواهد کرد.
بنابر بیانیه روز یکشنبه وزارت خارجه اردن، قرارداد صلح بین دو کشور تصریح میکند که در پایان مهلت توافق، اجاره این دو منطقه به طور خودکار تمدید میشود مگر آنکه یکی از طرفین، یک سال قبل از پایان مهلت، عدم تمایل به تمدید را اعلام کند.
به نوشته خبرگزاری رویترز، مذاکره برای پایان دادن به «وضعیت ویژه» این دو منطقه که در حال حاضر قوانین اسرائیل بر آنها حاکم است، بسیار دشوار خواهد بود و اردن برای بازپس گرفتن این دو منطقه با مسائل حقوقی دشواری روبهرو خواهد شد.
اردن، در کنار مصر، یکی از دو کشور عربی است که با اسرائیل توافق صلح امضا کرده و همکاری نزدیکی با اسرائیل در زمینههای امنیتی دارد.
همکاریهای اقتصادی دو کشور نیز سال گذشته گسترش یافت که یکی از مهمترین موارد آن واردات گاز طبیعی از اسرائیل به ارزش میلیاردها دلار است.
با این حال توافق صلح با اسرائیل در میان افکار عمومی اردن محبوبیت ندارد و طرفداری از فلسطینیان در آن کشور بسیار قوی است.
فعالان سیاسی این کشور نیز بشدت با تمدید این قرارداد مخالفت کرده و آن را «تحقیرآمیز» و «تداوم اشغال» خواندهاند.
از سوی دیگر مشکلاتی که بر سر روند صلح خاورمیانه پیش آمده مناسبات دو کشور را تا حدی سرد کرده و قتل دو شهروند اردنی توسط یک محافظ اسرائیلی در محوطه سفارت آن کشور درعمان نیز بر این تنش افزوده است.
طبق ضمیمهای که به توافق صلح بین دو کشور الحاق شد، ۴۰۵ هکتار از اراضی کشاورزی در مرز دو کشور در اختیار کشاورزان اسرائیلی قرار میگیرد تا در آن به کشت محصولاتی برای صدور به آمریکا و اروپا استفاده کنند.
در بخشی از این اراضی که در اردن به نام باقورا و در اسرائیل به نام ناهاراییم شناخته میشود، سابقه «حق مالکیت» شهروندان اسرائیلی به دهه ۱۹۲۰ بازمیگردد که یک مهندس یهودی روس از دولت بریتانیا که در آن زمان بر فلسطین حکومت میکرد مجوز تأسیس یک نیروگاه تولید برق را دریافت کرد.
در توافق صلح ۱۹۹۴ مالکیت اردن بر این اراضی تایید شده ولی به اسرائیلیها حق حفظ مالکیت زمین و اجازه رفتوآمد در این مناطق داده شد.