«کوردپا»، سایت حقوق بشری که اخبار مناطق کُردنشین را پوشش می‌دهد، از ۵۶۵ مورد نقض حقوق بشر شامل بازداشت و اعدام شهروندان کُرد و کشته و زخمی شدن کولبران در کردستان طی شش ماه نخست امسال خبر می‌دهد.
بنا بر گزارشی که این سایت روز پنج‌شنبه، اول مهرماه، منتشر کرد، از ابتدای سال ۱۴۰۰، ۲۴۷ شهروند کُرد در کردستان بازداشت، ۳۷ نفر محکوم به زندان و ۱۳۶ نفر نیز اعدام شده‌اند.
بر اساس این گزارش، «تشویش اذهان عمومی» با ٢٣ مورد بیشترین اتهام وارد‌شده به بازداشت‌شدگان کُرد بوده و همکاری با یکی از احزاب کُردی با ١٩ مورد و برگزاری مراسم نوروز با ١٨ مورد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
در میان فهرست بازداشت‌شدگان، از فعال مدنی و محیط زیست تا دانشجو و ورزشکار و معلم دیده می‌شود.
سازمان حقوق بشر ایران پیشتر با انتشار گزارشی در اواخر تیر سال جاری اعلام کرده بود که آمار اعدام پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران در اواخر خرداد در حالی افزایش قابل توجه یافته که اجرای این حکم از ۹ روز پیش از انتخابات کاملا متوقف و از دو روز پس از آن دوباره آغاز شده است.
ایران پس از چین بالاترین آمار اعدام در جهان را دارد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در گزارش تازه خود در هفتاد و ششمین مجمع عمومی این سازمان در ۱۸ شهریور از وضعیت اعدام در ایران به‌ویژه اعدام کودک-مجرمان در سال میلادی گذشته انتقاد کرده بود.
در ادامه گزارش سازمان «کوردپا» همچنین آمده است که در شش ماه نخست امسال ۱۳۲ کولبر نیز در کردستان کشته و زخمی شده‌اند.
سایت حقوق بشری هه‌نگاو نیز روز چهارشنبه، ۳۱ شهریور، گزارش داده بود که تنها در طی ماه شهریور، هشت کولبر در مرزهای کردستان کشته و ۱۱ نفر زخمی شده‌اند.
بنا بر این گزارش هفت نفر از کولبران کشته‌شده بر اثر شلیک مستقیم نیروهای مسلح ایران و ترکیە جان خود را از دست داده‌اند.
مقام‌های جمهوری اسلامی کولبری را نوعی قاچاق کالا می‌دانند، اما بسیاری از منتقدان و کنشگران، با اشاره به فقر و بیکاری گسترده، نابرابری‌ها و چالش‌های دیگر، کولبری را نه راهی برای کسب درآمد، که تنها راه «زنده ماندن» گروهی از شهروندان و خانواده‌های آن‌ها توصیف می‌کنند.
