بازار جهانی نفت روز پنجشنبه پنجم اسفند در پی حمله نظامی روسیه به اوکراین دچار آشوب شد و خریداران عمده نفت روسیه برای دریافت تضمین و اعتبارنامه از بانک‌های غربی و یافتن نفتکش با مشکل مواجه شده‌اند.
چهار منبع مطلع از معاملات نفت به خبرگزاری رویترز گفتند که حداقل سه مشتری عمده نفت روسیه روز پنجشنبه نتوانستند در بانک‌های غربی اعتبارنامه باز کنند.
روسیه صادرکننده حدود ۱۰ درصد از نفت جهان است و در پی حمله نظامی این کشور به اوکراین قیمت نفت برنت به حدود ۱۰۵ دلار رسید که بالاترین قیمت از سال ۲۰۱۴ تاکنون است.
یک منبع به خبرگزاری رویترز گفت: «بانک‌های غربی در حال حاضر برای خرید نفت از روسیه اعتبارنامه نمی‌دهند».
گشایش اعتبارنامه (ال سی) از سوی بانک‌ها برای خریداران مواد اولیه نظیر نفت یک الزام تجاری - حقوقی است که پرداخت به موقع تمامی مبلغ مورد توافق بین دو طرف را در مجاری بانکی تضمین می‌کند.
تعداد قابل توجهی از شرکت‌های بزرگ انرژی در کشورهای غربی از جمله شل، بریتیش پترولیوم، توتال، اکسون موبایل و شورون از خریداران عمده نفت روسیه هستند.
دقیقا مشخص نیست کدامیک از بانک‌های غربی حاضر نیستند به خریداران نفت روسیه اعتبارنامه بدهند.
قدرت‌های غربی هشدار داده‌اند که تحریم‌ها علیه روسیه به دلیل حمله نظامی این کشور به اوکراین تشدید خواهد شد. یک مورد از تحریم‌هایی که مد نظر قرار گرفته است قطع دسترسی بانک‌ها و شبکه مالی روسیه به سامانه نقل‌وانتقال بین‌المللی پول (سوئیفت) است.
برخی از تجار نفت وضعیت روز پنجشنبه را «سندرم ایرانی» نامیده‌اند. اشاره آن‌ها به سال‌هایی است که معامله شرکت‌ها و بانک‌های غربی با ایران در حرف آزاد بود ولی اکثر بانک‌ها به دلیل نگرانی از احتمال تحریم آمریکا علیه آن‌ها از معامله با ایران پرهیز می‌کردند.
مدیر ارشد یکی از بانک‌های بزرگ اروپایی به خبرگزاری رویترز گفت که صدور اعتبارنامه برای معامله با روسیه به طور کلی متوقف نشده ولی هر معامله‌ای به صورت موردی و جداگانه بررسی می‌شود.
صدور اعتبارنامه برای معاملات مربوط به مواد اولیه از جمله نفت یکی از خدمات مهم و رایج تمامی بانک‌های غربی است.
هنوز دقیقا مشخص نیست که اختلال در صدور اعتبارنامه تا چه حد روی صادرات نفت روسیه تاثیر خواهد گذاشت. اکثر دلالان بازار نفت پیش‌بینی می‌کنند که یافتن راه‌های جدید و حل مشکلات حقوقی در وضعیت جدید ممکن است چندین روز و حتی چند هفته طول بکشد.
همزمان به دلیل عدم تمایل اکثر شرکت‌های کشتیرانی برای رفت‌وآمد به بنادر روسیه قیمت کرایه نفتکش و کشتی‌های تجاری برای حمل بار از روسیه به بنادر شمالی اروپا سه برابر شده است.
یک منبع مطلع در صنعت حمل‌ونقل دریایی به خبرگزاری رویترز گفت: «حدود ۹۰ درصد از شرکت‌ها و مالکان کشتی‌ها می‌گویند ترجیح می‌دهند چند روز صبر کنند تا ببینند اوضاع چه خواهد شد. برخی از مالکان کشتی‌ها با قاطعیت می‌گویند با مشتریان روس همکاری نخواهند کرد».
در موارد معدودی که کشتی‌ها حاضر شده‌اند برای حمل بار به بنادر روسیه بروند بهای اجاره خود را بین دو تا سه برابر افزایش داده‌اند.
روز پنجشنبه یک کشتی باربری ترکیه در نزدیکی بندر اودسا در جنوب اوکراین مورد اصابت بمب قرار گرفت. پس از این حادثه بسیاری از شرکت‌های کشتیرانی از تردد به بنادر حاشیه شمالی دریای سیاه پرهیز می‌کنند.
