حسن روحانی که هشت سال پیش با وعده‌های معیشتی رنگارنگ و با شعار نجات اقتصاد ایران سکان ادارهٔ دولت را به دست گرفت، در شرایطی دفتر ریاست‌جمهوری را واگذار می‌کند که وضعیت اقتصادی کشور از هشت سال پیش به‌مراتب بدتر شده است. سفره‌های مردم حالا کوچک‌تر شده و مشکلات اقتصادی گریبان بسیاری از اقشار جامعه را گرفته است.
رادیو فردا در این مجموعهٔ شش‌قسمتی وضعیت معیشتی و اقتصادی امروز مردم ایران را بر اساس اطلاعاتی که با تحقیق میدانی و از طریق ارتباط با اقشار گوناگون جامعه در داخل ایران به دست آمده، بررسی کرده است.
در این گزارش‌ها که فریدون خاوند، اقتصاددان، نیز به‌عنوان کارشناس در آن حضور دارد، شاخص‌های اقتصاد کلان از جمله رشد اقتصادی و تورم زیر ذره‌بین قرار گرفته است.
مبنای اطلاعات این مجموعه آمار منتشرشده توسط نهادهای آماری داخل ایران از جمله مرکز آمار ایران، مرکز پژوهش‌های مجلس و بانک مرکزی است و در مواردی که آمار داخلی منتشر نشده است، گزارشگر از منابع آماری بین‌المللی معتبر همچون بانک جهانی و سازمان شفافیت بین‌المللی استفاده کرده است.
در این مجموعه تلاش شده مفاهیم اقتصادی با زبانی ساده بیان شوند و به‌دلیل توالی موضوعی گزارش‌ها توصیه می‌کنیم آن‌ها را به ترتیب تماشا کنید.
بسیاری از تصاویری که در این مجموعه می‌بینید، به‌طور اختصاصی برای رادیو فردا تهیه شده است.
چکیدهٔ بخش چهارم با موضوع بیکاری
حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ بارها اعلام کرد که «سه میلیون و سیصد هزار بیکار» در ایران وجود دارد. او حتی یک بار گفت: «اگر سالانه ده میلیون توریست وارد کشور بشود، سیزده میلیارد درآمد ارزی و چهار میلیون اشتغال ایجاد می‌شود. یعنی با یک حرکت صحیح اقتصادی ما می‌توانیم مشکل بیکاری را حل کنیم.»
اما چهار سال پیش در پایان دولت یازدهم آمار سه میلیون و سیصد هزار نفری خودش به این نحو تغییر کرد: «ما در این دولت دو میلیون شغل برای پیر و جوان ایجاد کردیم، اما غصهٔ ما تمام نشده است... اگر دو میلیون سر کار رفتند، بیش از سه میلیون همچنان بیکار هستند.»
حسن روحانی همچنین گفته بود باید سالانه ۶۰۰ هزار شغل جدید در کشور ایجاد شود تا نرخ بیکاری پایین بیاید. اما برآوردها نشان می‌دهند که در بهترین شرایط در هشت سال گذشته سالانه کمی بیش از سیصد هزار شغل ایجاد شده است، یعنی نصف آن چیزی که خود آقای روحانی پیش‌بینی کرده بود.
وضعیت بیکاری در استان‌های مرزی ایران بسیار بدتر است. بین ۱۰ استان کشور که بیشترین تعداد بیکاران را دارد، شش استان جزء استان‌های مرزی هستند. مردم این استان ها با وجود خطرات جانی، همچنان از روی ناچاری به کولبری و سوخت‌بری غیرقانونی ادامه می‌دهند.
اما وضعیت آن‌هایی هم که کار قانونی دارند، چندان بهتر از بیکاران نیست. اولین مسئله برای یک کارگر این است که دخل و خرجش با هم بخواند که در عمل نمی‌خواند.
مهم‌ترین عامل ایجاد کار در ایران سرمایه‌گذاری است. در ایران نرخ سرمایه‌گذاری منفی است، چون در ایران فضای اعتماد و اصل رقابت سالم وجود ندارد. در کشوری که نیروهای قالب مثل سپاه پاسداران و بنیادها بخش بزرگی از فعالیت کشور را در انحصار دارند و بخش خصوصی در ایران نقش حاشیه‌ای دارد. در این شرایط بخش زیادی از سرمایه‌ها و پس‌اندازها به‌جای فعالیت‌های تولیدی به طرف دلالی و بازار مسکن و طلا می‌رود.
بسیاری از توریست‌هایی هم که حسن روحانی می‌خواست با آوردن‌شان به ایران شغل ایجاد کند، با دیدن محدودیت‌ها و نیز بازداشت‌های بی‌دلیلی که برای برخی اتباع کشورها در ایران اتفاق افتاد، پایشان لرزید و سر مرکب‌های خود را به سمت کشورهای دیگر کج کردند.
