حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، روز یکشنبه ۳۰ شهریور، به اعلام آمریکا مبنی بر بازگشت تمامی تحریمهای سازمان ملل علیه ایران واکنش نشان داد.
او که در جلسه هیئت دولت سخن میگفت در مورد بازگشت تحریمها اظهار داشت: «من به عنوان رئیسجمهوری ایران اعلام میکنم که اگر آمریکا ... در مقام عمل، اقدامی برای آن انجام دهد، حتماً با پاسخ قاطع ایران روبهرو خواهد شد.»
آقای روحانی در ادامه گفت: «وقتی آمریکا درخواستی را مطرح کرده و شورای امنیت با آن مخالفت کرده، بنابراین دیگر از این پس هرگونه سخنگفتنی در این زمینه از سوی آمریکا و تلاشهایش برای بازگرداندن این تحریمها، با پاسخ ایران همراه میشود و مسئولیت عواقب آن به عهده آمریکا خواهد بود.»
مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا شامگاه شنبه ساعاتی مانده به آغاز ۲۰ سپتامبر در بیانیهای اعلام کرد همه تحریمهای سازمان ملل متحد علیه ایران که در چارچوب توافق هستهای موسوم برجام تعلیق شده بودند، با فعال کردن مکانیسم ماشه دوباره اجرایی شدند.
وزیر امور خارجه آمریکا همچنین هشدار داده است که اگر کشورهای عضو سازمان ملل متحد به تعهدات خود برای اجرای این تحریم ها عمل نکنند، ایالات متحده آماده است با استفاده از اختیارات داخلی خود، علیه آنها اقدام کند.
مایک پومپئو تصریح کرده است: در روزهای آینده ایالات متحده طیف وسیعی از اقدامات مضاعف را برای تقویت اجرای تحریمهای سازمان ملل و پاسخگو کردن ناقضان (این تحریمها) اعلام خواهد کرد.
مکانیسم ماشه سازوکاری پیشبینی شده در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است که به طرفهای برجام اجازه میدهد در تخطی ایران از تعهداتش، بازگشت خودکار همه تحریمهای بینالمللی را که تعلیق آنها موضوع این قطعنامه است، درخواست کنند.
کشورهای عضو توافق هستهای میگویند آمریکا از برجام خارج شده و نمیتواند از این مکانیسم استفاده کند، ولی وزیر خارجه آمریکا میگوید از آنجا که این کشور در قطعنامه ۲۲۳۱ مشارکت داشته، همچنان میتواند برای فعالسازی این سازوکار درخواست دهد.
در همین حال، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز شنبه، به شورای امنیت گفت که نمیتواند دربارهٔ اعلامیه ایالات متحده مبنی بر بازگشت کلیه تحریمهای سازمان ملل علیه ایران اقدامی انجام دهد زیرا «به نظر میرسد در این مورد عدم قطعیت وجود دارد.»
وزارت خارجه روسیه نیز روز یکشنبه اعلامیه ایالات متحده مبنی بر بازگشت مجدد تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را «غیرقانونی» و «غیرقابل قبول» دانست و آن را محکوم کرد.