ایران در جدول شاخص اعتبار گذرنامه کشورهای جهان که نهاد پژوهشی «پاسپورت ایندکس هنلی» روز سهشنبه ۲۰ مهر آن را منتشر کرد، از آخر در جایگاه ۱۳ قرار گرفت و با کشورهایی نظیر سودان، سریلانکا و لبنان همرده است.
در شاخص امسال اعتبار گذرنامههای جهان که هر سال توسط موسسه بریتانیایی هنلی تهیه و منتشر میشود، ایران در رده ۱۰۷ قرار گرفته و فقط کشورهایی نظیر عراق، افغانستان، پاکستان، سوریه، یمن، سومالی، فلسطین، نپال، کره شمالی، کوزوو، لیبی و بنگلادش وضعیتی بدتر از ایران دارند.
با گذرنامه ایرانی تنها میتوان به ۴۱ کشور بدون روادید یا دریافت روادید به محض رسیدن به کشور مقصد سفر کرد که تقریبا نیمی از این کشورها در آفریقا و برخی نیز کشورهای آمریکای جنوبی مانند ونزوئلا، بولیوی و اکوادور هستند.
جایگاه ایران طی سالهای گذشته از لحاظ اعتبار گذرنامه سقوط کرده است. در سال ۲۰۱۷ جایگاه ایران ۹۵ بود، اما در سال ۲۰۱۸ به جایگاه ۹۸ و در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به جایگاه ۹۹ و در سال جاری به جایگاه ۱۰۷ سقوط کرده است.
سال ۲۰۱۳ که حسن روحانی پست ریاستجمهوری ایران را در دست گرفت، جایگاه گذرنامه ایرانی در میان کشورها در رده ۸۶ بود.
سقوط جایگاه ایران از رده ۸۶ به ۱۰۷ در حالی است که یکی از شعارهای انتخاباتی حسن روحانی در انتخابات ریاستجمهوری سال ۹۲، بازگرداندن احترام به گذرنامه ایرانی بود.
او از جمله در یکی از برنامههای تلویزیونی خطاب به مردم ایران گفت: «به همه هموطنان قول میدهم که افتخارات بزرگان ایرانی که برخی کشورهای همسایه آن را تصاحب کردند، برگردانم و احترام پاسپورت ایرانی نیز برگردانده میشود».
البته سقوط جایگاه ایران مربوط به کاهش شمار کشورهایی نیست که شهروندان ایرانی بدون روادید قادر به سفر هستند، و بیشتر تحت تاثیر رقابت و بهبود وضعیت دیگر کشورها است.
در هشت سال دوران ریاستجمهوری آقای روحانی، شمار کشورهایی که درهای خود را بدون روادید به روی ایرانیها باز کردهاند از ۴۰ به ۴۱ رسیده است.
ارزیابی نهاد پژوهشی هنلی نشان میدهد در سال جاری سنگاپور از لحاظ اعتبار گذرنامه همرده ژاپن شده است و هر دو کشور مشترکا در ردیف اول جهان قرار گرفتهاند.
شهروندان این دو کشور میتوانند بدون دریافت روادید به ۱۹۲ کشور جهان سفر کنند.
در ردههای بعدی آلمان و کره جنوبی قرار دارند. شهروندان این دو کشور میتوانند به ۱۹۰ کشور جهان سفر کنند.
در رده سوم کشورهای فنلاند، ایتالیا، لوکزامبورگ و اسپانیا قرار دارند و مرزهای ۱۸۹ کشور بدون نیاز به روادید به روی شهروندان این کشور باز است.
در قعر جدول نیز به ترتیب افغانستان، عراق و سوریه قرار گرفتهاند.