دادگاهی در هلند روز پنجشنبه ۲۶ آبان دو مرد روس و یک جدایی‌طلب اوکراینی هوادار روسیه را به جرم سرنگون کردن هواپیمای مسافربری خطوط هوایی مالزی در سال ۲۰۱۴ به حبس ابد محکوم کرد.
دادگاه به این نتیجه رسیده است که این سه نفر در انتقال یک موشک‌انداز روسی مدل «بوک» که در سرنگونی هواپیما به‌کار رفته مشارکت داشته‌اند، هرچند شخصا موشک را شليک نکردند.
هر سه مجرم این پرونده در حال حاضر متواری هستند و گمانه‌زنی‌ها حاکی است که احتمالا جایی در روسیه پنهان شده‌اند. استرداد این افراد از سوی روسیه بسیار بعید به نظر می‌رسد.
سه فردی که در این محاکمه مجرم شناخته شده‌اند دو مامور سابق نهادهای امنیتی روسیه به نام‌های ایگور گیرکین و سرگئی دوبینسکی و یک فرمانده جدایی‌طلبان شرق اوکراین به نام لئونید خارچنکو هستند.
دادستانی با اتکا به شهادت شاهدان عینی و تصاویری که به دادگاه ارائه شده اثبات کرد که این موشک‌انداز از روسیه به شرق اوکراین منتقل شده و سپس دوباره به روسیه بازگردانده شده است.
متهم چهارم این پرونده که یک شهروند روس به نام اولگ پولاتف است به دلیل نبود شواهد کافی تبرئه شد.
پرواز ام‌اچ۱۷ روز ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۴ (۲۶ تیر ۱۳۹۳) در آسمان اوکراین سرنگون و تمامی ۲۹۸ نفر مسافران و خدمه آن کشته شدند.
رییس هیات قضات این دادگاه در بخشی از خلاصه حکم گفت: «مجرمان به خاطر جنایت و مصیبت شدیدی که به قربانیان و خانواده‌های آن تحمیل کرده‌اند مستحق شدیدترین مجازات هستند.»
لاشه این هواپیما به‌همراه بقایای اجساد سرنشینانش در یک مزرعه ذرت در استان دونتسک در شرق اوکراین یافت شد. این منطقه در سال ۲۰۱۴ بخشی از صحنه نبرد بین جدایی‌طلبان شرق اوکراین و نیروهای ارتش این کشور بود.
رییس بنیاد خانواده‌های جان‌باختگان پرواز ام‌اچ ۱۷ هواپیمایی مالزیایی به خبرگزاری‌های بین‌المللی گفت: «خانواده‌های قربانیان خواستار کشف حقیقت، اجرای عدالت و مجازات مسببین این فاجعه بودند. در پایان دادرسی به این اهداف رسیدیم و من کاملا راضی هستم.»
دادگاه در حکم خود اعلام کرد که ۱۶ میلیون یورو به عنوان غرامت به قربانیان پرداخت شود و اگر مجرمان این مبلغ را نپردازند دولت هلند موظف است آن را پرداخت کند.
رییس جمهوری اوکراین نیز در واکنش به اعلام حکم دادگاه هلند، آن را یک «تصمیم تعیین‌کننده» خواند.
ولودیمیر زلنسکی در توئیتی نوشت: «اما بسیار مهم است که آمران این حمله نیز مجازات شوند چون مصونیت باعث تکرار جنایت می‌شود. ما باید به این توهم پایان دهیم. مجازات تمامی جنایت‌های روسیه چه در آن زمان و چه اکنون اجتناب‌ناپذیر است.»
قاضی دادگاه یادآور شده است از آن‌جایی که مجرمان پرسنل نیروهای مسلح روسیه نیستند، مصونیت ندارند.
او افزود: «هیچ تردیدی وجود ندارد که این هواپیما با یک موشک‌انداز روسی سرنگون شده است.»
روسیه هرگونه دخالت در سرنگونی پرواز «ام‌اچ۱۷» را تکذیب کرده است و در سال ۲۰۱۴ حضور نیروهای این کشور در شرق اوکراین را نیز منکر می‌شد.
واکنش روسیه به حکم صادر شده از سوی دادگاه هلند
سخنگوی وزارت خارجه روسیه روز پنجشنبه گفت: «ما شواهد و حکم دادگاه را با دقت بررسی خواهیم کرد چون در مسایلی نظیر این همه جزییات مهم است.»
شنود مکالمات تلفنی مجرمان که به عنوان بخش دیگری از اسناد دادستانی به دادگاه ارائه شده است نشان می‌دهد که آن‌ها تصور می‌کردند که یک جنگنده ارتش اوکراین را هدف گرفته‌اند.
قاضی دادگاه با استناد به این مدرک افزود هرچند این موضوع تا حدی از شدت مسئولیت مجرمانه آن‌ها می‌کاهد اما انگیزه آن‌ها در هر صورت، «جنایتکارانه بوده است».
از میان چهار متهم پرونده فقط اولگ پولاتف از طریق وکیل خود تمامی اتهامات را رد کرد. سه نفر دیگر در دادرسی شرکت نکرده و غیابی محاکمه شدند.
قربانیان سرنگونی این هواپیما که از آمستردام به مقصد کوالالامپور در حال پرواز بود، شهروندان ۱۰ کشور مختلف و بیش از نیمی از آن‌ها هلندی بودند. تحقیقات پلیس در مورد سرنگونی این هواپیما با هدایت هلند و با مشارکت اوکراین، مالزی، استرالیا و بلژیک انجام شد.
با این حال، تصمیم دادگاه هلند پایان این دادرسی نیست.
مقام مسئول این تحقیقات در پلیس هلند گفت تحقیقات برای شناسایی مظنونان احتمالی در رده‌های بالاتر ادامه خواهد یافت.
دادستانی هلند نیز صدور کیفر خواست علیه افرادی که موشک را شلیک کرده‌اند محتمل می‌داند، هرچند هنوز به عنوان مظنون به دادگاه معرفی نشده‌اند.
دولت‌های هلند و استرالیا که حکومت روسیه را مسئول این حمله می‌دانند از مدتی پیش شکایت خود در اين زمينه را به سازمان بین المللی هوانوردی (ایکائو) تسلیم کرده بودند.
