چندهمسری در مصر؛ جنجالی که یک شیخ الازهر برانگیخت

جشن عروسی چند زوج مصری بر کرانه نیل در قاهره در تابستان ۱۳۸۹

فتوای یک شیخ الازهر در مورد شرعی بودن چندهمسری برای مردان در مصر، به جنجالی در شبکه‌های اجتماعی دامن زد که حتی پای احمد الطیب شیخ بزرگ الازهر را به این بحث باز کرد.

به تازگی شیخ احمد کریمه، استاد فقه تطبیقی در دانشگاه الازهر، در مصاحبه با یک شبکه تلویزیونی در قاهره گفت که چنانچه همسر اول برای شوهرش به خواستگاری زن دیگری برود، عمل او عبادت و عامل تقرب به خداست.

او در عین حال گفت که در اسلام، مرد برای گرفتن همسر دوم، نیازی به اجازه همسر اولش ندارد.

این اظهارات با واکنشی فزاینده در شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شد؛ بسیاری اظهارات این شیخ الازهر را محکوم کردند و حتی گروهی آن را مخالف احکام شرعی دانستند.

بیشتر در این باره: چرا اسلام چندهمسری را «برای مردان» به رسمیت می‌شناسد؟

جنجال بر سر این اظهارات، پای احمد الطیب را به بحث باز کرد و شیخ بزرگ الازهر در واکنش به آن گفت که تعدد زوحجات ظلمی آشکار در مورد زنان است، و آنها که صحبت از تعدد زوجات در اسلام می‌کنند گمراهند.

احمد الطیب اضافه کرد که «چند همسری موضوعی است که از تشویش در فهم درست قرآن و سنت پیامبر پدید آمده و مسلمانانی که این موضوع را مطرح می‌کنند باید بار دیگر قرآن را به دقت بخوانند».

شیخ بزرگ الازهر در این باره می‌گوید، مرد مسلمان به راحتی مجاز به گرفتن همسر دوم نیست. شرایط و قیود این کار ساده نیست و بعد اگر مرد با رعایت همه شرایط، «به علتی» همسر دوم برگزید، «باید پس از رفع این علت او را طلاق دهد».

چندی پیش در ماه رمضان، مجموعه تلویزیونی «فاتن امل حربی» نیز که محور اصلی آن حقوق زنان بود، بحث‌های بسیاری در رسانه‌های مصر و شبکه‌های اجتماعی برانگیخت.

در این مجموعه تلویزیونی به طور مستقیم انتقاداتی متوجه قوانین برخاسته از برداشت‌های اسلامی مطرح شده است؛ از جمله موضوع ازدواج عرفی در مقابل ازدواج ازدواج رسمی، مسئله واگذاری سرپرستی فرزندان به پدر در صورت طلاق، و اینکه مادری که سرپرستی فرزندانش را به عهده دارد، در صورت ازدواج باید آنها را به خانواده پدری بسپارد.

در برخی کشورهای اهل سنت، علاوه بر ازدواج رسمی، ازدواجی نیز به عنوان «ازدواج عرفی» مجاز دانسته شده که نیازی به ثبت قانونی ندارد. البته این نوع ازدواج تفاوت‌هایی با ازدواج عرفی در کشورهای غربی دارد.

بیشتر همین باره

چرا «نباید» سر پیری معرکه‌گیری کرد؟آیا تشکیل خانواده می‌تواند پاسخگوی نیازهای انسان امروز باشد؟ازدواج همزمان؛ مقصر کیست؟ مرد، زن دوم یا قوانین؟تمکین؛ حق مردانه یا تجاوز قانونی در چارچوب زناشویی؟فرهنگ «محرم و نامحرم» چه اثری بر دختران ایرانی گذاشته است؟ازدواج فامیلی، عقد آسمانی یا خطای ژنتیک؟خانواده اسلامی، مردسالار و نابرابر یا کانون آرامش؟اذن پدر برای ازدواج؛ آیا اسلام زنان را فاقد منطق تصمیم‌گیری می‌داند؟«فاصله سنی معکوس در ازدواج»؛ چالش‌ها و قضاوت‌هاچرا اسلام طلاق را حق مطلق مردان می‌داند؟صیغه؛ تنوع‌طلبی قانونی مردان یا حمایت از زنان؟ازدواج سفید؛ بی‌مسئولیتی یا آزادی؟آیا خیانت در روابط عاطفی و زناشویی امری غیراخلاقی است؟