بحران غزه؛ ۱۰ روز بعد از آغاز حمله اسرائیل

با گذشت ۱۰ روز از آغاز عملیات اسرائیل در غزه، تا کنون ۵۱۵ فلسطینی در این درگیرها کشته و بیش از ۲۵۰۰ نفر نیز زخمی شده‌اند. (عکس: Afp)

۱۰ روز از شروع بمباران هوایی غزه توسط ارتش اسرائیل می‌گذرد و دو روز است که این ارتش با پشتیبانی نیروهای هوایی و دریایی خود وارد خاک غزه شده است.


بمبارانی که به گفته دولت اسرائیل برای پایان دادن به راکت‌پرانی حماس آغاز شد.


نيروی زمينی اسرائيل با پيشروی درنوار غزه، اين منطقه را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسيم کرده و هواپیماهای اسرائیل اهداف جديدی را بمباران کردند.



تا کنون ۵۱۵ فلسطینی در این درگیرها کشته و بیش از ۲۵۰۰ نفر نیز زخمی شده‌اند.


با افزایش بحران در غزه، چه از بعد نظامی و چه از بعد انسانی، روز دوشنبه تلاش‌های بین‌المللی نیز جان تازه‌ای گرفت. گروهی به نمایندگی از اتحادیه اروپا از سویی و نیکلا سارکوزی رییس جمهور فرانسه از سوی دیگر راهی منطقه شده‌اند تا شاید راهی برای پایان دادن به این بحران بیابند.


ارتش اسرائیل روز دوشنبه در حالی کنترل برخی نقاط در غزه را در اختیار گرفته است که جامعه بین‌المللی در حال انجام اقداماتی جدی‌تر برای برقراری آتش‌بس در منطقه است.


تازه‌ترین تحولات دیپلماتیک


در آخرین تحولات دیپلماتیک روز دوشنبه، هیئت نمایندگی اتحادیه اروپا در قاهره با سران مصر و در بیت‌المقدس با تسیپی لیونی وزیر امور خارجه اسرائیل دیدار و گفت و گو کردند.


کارل شوارتزنبرگ وزیر خارجه جمهوری چک که کشورش ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را بر عهده دارد در کنفرانسی مطبوعاتی با همتای اسرائیلی خود گفت: «ما گفت‌وگوی مستقیم و صادقانه‌ای داشتیم که لازم هم بود. ما نظرات اتحادیه اروپا درباره یک آتش بس فوری و پایان بمباران غزه را به دولت اسرائیل ارائه کردیم و همچنین معتقدیم که پرتاب راکت توسط حماس نیز باید متوقف شود.»



کارل شوارتزنبرگ وزیر امور خارجه جمهوری چک (وسط) هدایت یک هیئت دیپلماتیک اروپایی را برای بررسی اوضاع غزه بر عهده دارد.

دکتر یوهانس رایسنر تحلیلگر مسائل خاورمیانه در برلین معتقد است آتش بس و بازگشت شرایط به حالت عادی اولین و تنها رویکرد حال حاضر اتحادیه اروپا نسبت به این بحران است.


به گفته وی، « آنچه در آینده نزدیک اتفاق خواهد افتاد بسیاربستگی به رفتار اسرائیل دارد. باید توجه داشته باشیم که بیانیه اتحادیه اروپا که چند روز پیش و قبل از آغاز سال جدید میلادی منتشر شد، نه تنها خواستار آتش‌بس بود ، بلکه بازگشت حالت عادی و باز شدن مرزها و سهول عبور و مرور را نیز از طرفین درگیر می‌خواست.»


آقای راسنر ادامه می‌دهد: «من فکر می‌کنم این تقریباً نشان دهنده مسیر کنونی حرکت اتحادیه اروپاست. چرا که هیچ راه حل سیاسی به دست نخواهد آمد مگر اینکه امیدی در دل مردم غزه روشن شود. من امیدوارم نمایندگان اتحادیه اروپا صرفاً مذاکره کنند برای یافتن راه حل به جای متهم کردن یک طرف و تبرئه کردن طرف دیگر.»


نيکلا سارکوزی رييس جمهور فرانسه نیز به منظور ميانجيگری در بحران پديد آمده ميان اسرائيلی‌ها و فلسطينيان، روز دوشنبه راهی خاورميانه شده است. اسرائیل تاکنون هرگونه پیشنهاد آتش‌بسی را رد کرده است. اتحاديه اروپا تا کنون برای کمک به غزه بودجه‌ای سه ميليون يورويی را در نظر گرفته است.


نقش ایران در بحران غزه


در همین حال خانم لیونی در کنفرانسی مطبوعاتی که روز دوشنبه در بیت‌المقدس برگزار شد، درباره ساختار سیاسی منطقه گفت : « این منطقه به دو دسته میانه‌رو و تندرو تقسیم شده است. حماس تصمیم گرفته که در گروه تندروها باشد. تندروهایی مثل ایران که این گروه را با مهمات و اسلحه تغذیه می‌کنند.»


از زمان شروع بحران در غزه، یکبار آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی، مسلمانان جهان را به حمایت از مردم غزه فرا خواند و از سیاست دولت‌های عرب منطقه انتقاد کرد.


اما از آن زمان تا کنون اظهار نظر دیگری از سوی مقام‌های ایرانی در این زمینه شنیده نشده است. یوهانس رایسنر تحلیلگر مسایل خاورمیانه در برلین در اینباره به رادیو فردا گفت : «ایران به هر حال از نقطه نظر دیپلماتیک در حال فعالیت است. سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به دمشق سفر کرده است و دوباره به آنجا خواهد رفت. اما الان موقعیتی است که مردم غزه باید از خود بپرسند که پشتیبانی ایران امروز چه معنایی دارد.»


آقای رایسنر می‌گوید: «ما همچنین شاهد هستیم که ایران این روزها در حال بررسی شرایط است. درست است که احتمالاً در آینده و بعد از پایان بحران ما شاهد ارسال مهمات توسط ایران به حماس یا آنچه از حماس باقی می‌ماند باشیم اما حقیقتاً کار زیادی از دست ایران در حال حاضر بر نمی‌آید. هفته گذشته رهبر ایران انتقادات و سخنان تندی ایراد کرد اما این سخنان نیز کمکی به مردم غزه نمی‌کند.»


یک حمله از پیش طراحی شده


بنا بر اعلام وزارت دفاع اسرائیل، ارتش این کشور در ۱۸ ماه گذشته، مشغول آماده‌سازی برای این عملیات زمینی بوده است. روز یکشنبه وزارت دفاع اسرائیل اعلام کرد که نیروهای ارتش اسرائیل در مانورهایی در صحرای نقب و با شبیه‌سازی شهر غزه در آنجا، هم اکنون آمادگی کامل برای این عملیات زمینی در داخل خاک غزه را دارند.


ارتش اسرائیل اعلام کرده است که در آخرین تحولات شب نهم، یک مسجد در غزه که از آن به عنوان انبار اسلحه استفاده می‌شده، بمباران شده است.


همچنین در طول شب گذشته تعدادی از نیروهای حماس کشته شده‌اند که تعداد آنها اعلام نشده است. اسرائیل همچنین شب گذشته یک پایگاه ضد هوایی حماس را نیز بمباران کرده است.


اما گفته می شود همچنان مهم‌ترین هدف ارتش اسرائیل از بین بردن تونل‌های است که غزه از آنها برای انتقال مهمات از مصر استفاده می کند.


دولت اسرائیل می‌گويد که قصد تغيير رژيم در نوار غزه را ندارد ولی می‌خواهد پرتاب راکت از نوار غزه به خاک اسرائيل را متوقف کند.


در ۱۰ روز گذشته چهار اسرائيلی بر اثر پرتاب راکت به خاک اين کشور کشته شده‌اند و در عملیات زمینی که از شامگاه شنبه آغاز شده نیز یک سرباز اسرائیل کشته شده است.


همچنین وزارت دفاع اسرائيل اعلام کرده است که روز یکشنبه دست کم ۳۰ راکت از نوار غزه به داخل خاک اين کشور پرتاب شده است.


بعد انسانی بحران غزه


اما بحران غزه تنها از بعد نظامی و سیاسی نیست که توجه جهانیان را به خود معطوف کرده است. بعد انسانی بحران در غزه، با کمبود سوخت، آب آشامیدنی، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی، هر روز بر نگرانی جامعه جهانی می‌افزاید. گزارش‌ها حاکی از آن است که در ۱۰ روز گذشته، بیش از ۵۰۰ نفر از فلسطینیان کشته شده‌اند که ۱۰۰ نفر از آنها را کودکان و زنان تشکیل می‌دهند.


ان سوفی بونفلد، سخنگوی سازمان سازمان صلیب سرخ جهانی در بیت‌المقدس، درباره میزان تلفات در دو روز گذشته به رادیو فردا گفت: «به دلیل خطرناک بودن اوضاع کمیته بین‌المللی صلیب سرخ جهانی قادر به شمارش کشته‌شدگان نیست اما آنچه تا کنون به دست ما رسیده از ظهر روز یکشنبه تا ظهر روز دوشنبه ۱۵ نفر کشته و بیش از سی نفر زخمی شده‌اند.»


خانم بولفد می‌گوید: «ما در تلاشیم که ذخایر خون ، تجهیزات پزشکی و یک تیم پزشکی متشکل از پرستاران و جراحان را به غزه وارد کنیم. تعداد زخمی‌ها در بیمارستان‌های غزه رو به افزایش است و کارکنان بیمارستان‌ها به شدت خسته‌اند چرا که بی‌وقفه در حال فعالیت هستند.»


وی می‌گوید: «مشکل دیگری که از روز گذشته بر همه مشکلات افزوده شده این است که با شروع حمله زمینی و تقسیم غزه به دو قسمت، بعضی پزشکان و کارکنان بیمارستان‌ها نمی‌توانند به محل کار دسترسی داشته باشند.»


اسرائیل از زمان آغاز حملات اعلام کرده است که غیر نظامیان فلسطینی هدف این حملات و بمبارن‌ها نیستند و دولت اسرائیل با فرستادن پیام‌های تلفنی، اس ام اس و دیگر وسایل ارتباطی به ساکنین غزه هشدار می‌دهد.


خانم بونفلد درباره میزان اثرگذاری این اقدام به رادیو فردا گفت :«بنا بر آخرین اطلاعاتی که به دست ما رسیده است، هزاران نفر از مردم غزه خانه‌هایشان را ترک کردند و در پناهگاه‌های سازمان ملل متحد یا در خانه بستگان خود در نقاط مختلف غزه مستقر شده‌اند. اما تعدادی زیادی هم که می‌خواهند از خانه‌هایشان خارج شوند قادر به این کار نیستند. یا وضعیت خطرناکی بیرون از خانه‌هایشان است یا کلاً جایی برای پناه بردن ندارند.»