حراج سکه‌های اموی با نقش‌های امپراتوری بیزانس و ساسانی

خبر حراج پنج سکه دوره اموی توسط مؤسسه‌ای در لندن، در رسانه‌های جهان عرب بازتاب نسبتاً گسترده‌ای یافته است.

قرار است این پنج سکه که متعلق به قرن هفتم میلادی است، در ماه اکتبر امسال، توسط مؤسسه «مورتون و ایدن» به حراج گذاشته شوند.

روزنامه مصری اخبارالیوم می‌نویسد، پیش‌بینی می‌شود این پنج سکه دستکم ۷۰۰ هزار پوند انگلیس به فروش برسند.

آن‌سوتر روزنامه الشرق الاوسط به نقل از استیون لوید، کارشناس مؤسسه مورتون و ایدن می‌نویسد، دو عدد از این سکه‌ها از طلا و ۳ سکه دیگر از نقره است.

این کارشناس می‌افزاید، تاریخ این پنج سکه به دهه‌های آغازین امپراتوری اسلامی در قرن هفتم میلادی باز می‌گردد. به گفته او، مسلمانان با فتح کشورهای مختلف و با الهام از سکه‌های رایج در این کشورها به ضرب سکه‌هایی شبیه آنها پرداختند. او می‌گوید، نخستین سکه‌ای که با ویژگی‌های اسلامی ضرب شد در سال ۷۷ هجری و در دوره امویان است.

نخستین سکه مورد حراج سکه‌ای طلایی متعلق به سال‌های ۶۶۰ تا ۶۸۰ میلادی است. این سکه را مسلمانان در پی فتح سرزمین‌های زیر سلطه امپراتوری بیزانس مانند مصر، اردن، سوریه و لبنان امروزی ضرب کرده‌اند. تفاوت این سکه با سکه‌های امپراتوری بیزانس در این است که نقش پیشین صلیب در سکه فاتحان دیده نمی‌شود.

تاریخ سکه دوم به پس از فتح ایران توسط مسلمانان برمی‌گردد و از این رو این سکه را سکه عربی-ساسانی نیز نامیده‌اند. کارشناسان می‌گویند، احتمالاً نقشی که بر آن دیده می‌شود، نقش خلیفه عبدالملک مروان است. تاریخ ضرب آن را به احتمال، سال ۷۵ هجری دانسته‌اند. این سکه در دمشق ضرب شده است.

سکه نقره‌ای دیگر که در همان سال ضرب شده، نقش خلیفه را در حالی که ایستاده و دستی بر شمشیر دارد، نشان می‌دهد. این سکه نیز در دمشق ضرب شده است.

چهارمین سکه، نقره‌ای و متعلق به سال ۸۴ هجری، زمان خلافت یزید بن المهلب است. این سکه نسبتاً سالم بوده و نقوش آن به وضوح دیده می‌شود. یک روی سکه، سربازی ساسانی است با کلاه‌خود و بدون جنگ‌افزار اما طرف دیگر آن سربازی مسلمان با جنگ افزارهایش.

کارشناسان با شناسایی این جنگ‌افزارها به عنوان جنگ‌افزارهای مورد استفاده مسلمانان می‌گویند، هدف از ضرب این سکه بازتاب دادن شکست ایرانیان و پیروزی مسلمانان بر آنها بوده است. این سکه را در عین حال از مهم‌ترین سندهای تاریخی برای شناسایی ابزار و ادوات جنگی مورد استفاده مسلمانان در قرن اول هجری می‌دانند.

سکه پنجم طلایی است و متعلق به سال ۷۷ هجری. این سکه را نخستین سکه با نقش و نگار کاملاً اسلامی می‌دانند. این سکه به دستور عبدالملک مروان ضرب شده و بر آن کلماتی از قرآن نقش بسته است. این سکه تا زمان سقوط امویان در سال ۱۳۲ هجری در سراسر قلمروی امپراتوری اسلامی رواج داشته است.