مرواری ثمره در جست‌وجوی «ارواح» شکنجه‌شده کانادایی



مراوری ثمره، کارگردان جوان ایرانی تبار و ساکن سوئد است. تازه ترین فیلم خانم ثمره ارواح نام دارد و ماجرای سه شهروند کانادایی عرب تبار است که بین سال ها ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ میلادی در سوریه بازداشت و شکنجه شدند.

فیلم تازه مرواری ثمره در جشنواره فیلم مونترال با استقبال تماشاگران روبه‌رو شد و جایزه تماشاگران این جشنواره را از آن خود کرده است. مرواری ثمره تا همینک چندین مستند با مضامین اجتماعی ساخته است که می توان به عناوینی مانند رویای کامیلا، پریا یا سرزمین موعود اشاره کرد. مرواری ثمره از جمله برپاکنندگان گروه «رمز» است که تهیه کننده بیشتر فیلم های او نیز به شمار می رود.

مرواری ثمره در مورد تازه ترین فیلم خود به رادیو فردا می گوید:
اسم اين فيلم «ghosts» است و درباره سه مرد عرب- کانادايی است که بين سال های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ ميلادی در سوريه بازداشت شده اند. دليل بازداشت آنها مشخص نيست و در آن زمان هم واضح نبود، ولی اين سه نفر در سوريه زندانی می شوند و حدود دو سه سال تحت شکنجه قرار می گيرند.

هر سه آنها شهروند کانادا هستند ولی با اين وجود در مدتی که زندانی بودند دولت کانادا به آنها کمک چندانی نکرد و آنها فکر می کردند در زندان می مانند و همان جا می ميرند. ولی بلاخره پس از دو سال که آزاد می شوند به کانادا بازمی گردند و تلاش می کنند بفهمند چرا اين بلا بر سرشان آمده و نقش کانادا در اين ميان چيست.

شما دراين فيلم مستند موضوع را روشن می کنيد؟

بله.

خانم ثمره! شما که در سوئد زندگی می کنيد چطور تصميم گرفتيد برای تهيه اين فيلم مستند به کانادا برويد؟

ايده من اين بود که فيلمی بسازيم در مورد موضوع شکنجه و اثرات روانی و فيزيکی آن. ما در نروژ و دانمارک هم فيلم برداری کرديم، ولی زمانی که با اين سه نفر در کانادا آشنا شدم، ديدم که مشکلات جدی را تجربه کرده اند.
بعد از ۱۱ سپتامبر اطلاعات به راحتی بين دولت های مختلف اروپا، آمريکا و خاورميانه پخش می شد. مشکل اين سه نفر هم به خاطر اطلاعاتی بود که کانادا به سوريه فرستاده بود. به نظر من کار روی سوژه اين سه نفر مهم بود بنابراين به کانادا آمدم تا روی ماجرای آنها کار کنم.

شما اين فيلم انتقادی مستند را که احتمالاً دولت کانادا را هم ناراحت کرده تهيه کرديد. در طول تهيه اين فيلم با مشکلی روبه‌رو نشديد؟

چرا، متاسفانه مشکلات زيادی پيش رو داشتيم. مشکل اصلی اين بود که ما تنها گروهی بوديم که با اين سه مرد کار می کرديم و فيلم برداران ديگر از اين سوژه می ترسيدند، چون اين سه مرد هنوز مشکوک بودند و خيلی ها فکر می کردند اينها تروريست هستند. اين موضوع برای ما ريسک بود به خصوص اين که کانادايی ها در مورد اين سه نفر اطلاعی نداشتند و هيچ پوشش خبری وجود نداشت. سازمان های حقوق بشری اطلاعات زيادی داشتند ولی مردم معمولی کانادا چيز زيادی نمی دانستند. مسئله ديگر اين بود که اين افراد دو سال از زندگی خود را در زندان به سر برده و تحت شکنجه قرار گرفته بودند و به سختی به ديگران اعتماد می کردند و به سختی می توانستند در مورد بلاهايی که بر سرشان آمده صحبت کنند، مخصوصاً با يک دوربين. قبل از اين که بخواهيم کار فيلم برداری را شروع کنيم، شناختن اين سه نفر چند ماه طول کشيد.

آيا دولت کانادا برای شما مشکلی به وجود نياورد؟

خوشبختانه دولت کانادا اصلاً ما را اذيت نکرد.

خانم ثمره! جايزه تماشاگران جشنواره فيلم مونترال را برای فيلم «ارواح» به شما دادند. آيا در فستيوال های ديگر هم اين فيلم به نمايش درخواهد آمد؟

بله، چند هفته ديگر در اتاوا نشان داده خواهد شد و بعد در کبک و در ماه می هم در فستيوال ونکوور، ولی هنوز نمی دانم در اروپا چه زمانی نمايش داده خواهد شد. البته ممکن است در پاييز هم در تورنتو به نمايش درآيد.