تلاش صالحی در بن برای کاهش هزينه های يورش به سفارت بريتانيا

علی اکبر صالحی (چپ)، وزیر امور خارجه ایران و گیدو وستروله، همتای آلمانی وی.

شرکت علی اکبر صالحی در «کنفرانس بن»، فرصتی است که وزير امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با استفاده از آن قصد دارد پيش از پرداختن به موضوع اصلی يعنی افغانستان، در جهت ترميم مناسبات بحران زده تهران با کشورهای اروپايی مورد بهره برداری قرار دهد.

حضور نمايندگان سياسی ۹۰ کشور جهان در کنفرانس بن، بی ترديد فرصت اندکی برای گيدو وستروله، وزير امروز خارجه آلمان جهت ديدار با علی اکبر صالحی پيش از برگزاری اجلاس بن باقی گذاشته بود.

با وجود این، ديدار وی با علی اکبر صالحی که به نظر می رسد بنا به درخواست طرف ايرانی ترتيب داده شده بود روز يکشنبه انجام شد و طی آن رويدادهای تهران و موضوع هجوم روز ۲۹ نوامبر عليه سفارت بريتانيا در تهران مطرح گرديد.

گزارش های مغاير

پيش از ديدار با صالحی، وزير امور خارجه آلمان طی يک کنفرانس خبری مشترک با بانکی مون دبيرکل سازمان ملل، با اشاره به حضور صالحی در کنفرانس بن اظهار داشت: «برای گفت و گو با هيات ايرانی موضوع هسته ای، مسئله حمله به سفارت بريتانيا در تهران و افغانستان را در نظر گرفته ايم.»

بعد از برگزاری گفت و گوهای روز يکشنبه صالحی با وستروله، خبرگزاری های داخلی ايران از جمله خبرگزاری مهر، مدعی شدند که وزير خارجه جمهوری اسلامی در ديدار با وزير خارجه آلمان، از موضع پاره ای از کشور های اروپايی در قبال ايران انتقاد به عمل آورده است.

طی بيانيه ای کاملا مغاير با محتوای گزارش های منابع خبری جمهوری اسلامی، وزارت خارجه آلمان بعد از انجام ديدار روز گذشته در بن، اعلام کرد که وزير خارجه ايران «تاسف عميق خود را در قبال يورش به سفارت بريتانيا در تهران ابراز داشته و متعهد شده است که چنين رويدادی هرگز تکرار نخواهد شد.»

منابع خبری آلمان به نقل از وزارت خارجه این کشور همچنين تاکيد کردند که وزير خارجه آلمان، هجوم به سفارت بريتانيا در تهران را حمله عليه نمايندگی های سياسی يکايک کشورهای اروپايی خوانده و تجديد نظر در تحريم ها عليه جمهوری اسلامی را موکول به تغيير رفتار دولت ايران و تغيير برنامه اتمی آن کشور ساخته است.

خشم آلمان

وزارت خارجه آلمان يک روز بعد از حادثه اشغال سفارت بريتانيا در روز ۲۹ نوامبر در تهران، طی اعلاميه ای، اشغال سفارت بريتانيا در تهران را «نقض شديد حقوق بين الملل» خواند و ضمن «محکوم ساختن شديد» اقدام ياد شده، به نشانه اعتراض به آن، سفير خود در تهران را حتی پيش از صدور دستور اخراج ۴۸ ساعته کارکنان سفارت جمهوری اسلامی در لندن از سوی وزارت خارجه بريتانيا، به برلين فراخواند.

در جريان حمله سازمان داد شده به سفارت بريتانيا در تهران و مجتمع قلهک، مدرسه آلمانی نيز که در درون اين مجتمع قرار گرفته آسيب ديده بود.

با توجه به نقض قوانين بين الملل و مسئوليت دولتها در رعايت احترام و حفظ امنيت نمايندگی های سياسی خارجی، کشورهای اروپايی به منظور عادی ساختن مناسبات خود با تهران، انتظار دارند که ضمن پوزش خواهی رسمی جمهوری اسلامی و جبران خسارت های وارده، تهران متعهد شود که چنين اقدامی در آينده به هيچ وجه تکرار نخواهد شد.

طی ديدار با وزير خارجه آلمان، صالحی با «ابراز تاسف عميق» نسبت به رويداد ۲۹ نوامبر در تهران، تنها متعهد عدم تکرار آن در آينده شد. به اين ترتيب، شرط پوزش خواهی و پرداخت غرامت به بريتانيا موکول به انجام مشورت های بيشتر در تهران و برقراری تماس های سياسی ديگری شده است.

موضوع افغانستان

کنفرانس بن که شرکت در آن ظاهرا منظور اصلی سفر علی اکبر صالحی به آلمان بود، موضوع امنيت افغانستان بعد از خروج نيرو های ناتو از آن کشور در سال ۲۰۱۴ را مورد بررسی قرار می دهد.

کنفرانس اول بن، در سال ۲۰۰۱ و به منظور هماهنگ ساختن همکاری های بين المللی برای کمک به افغانستان برگزار شد.

دعوت از نمايندگان گروه های مختلف دارای نفوذ در افغانستان، منجمله ابراهيم حقانی، برادر جلال الدين حقانی، گلبدين حکمتيار و «حزب اسلامی» او، و همچنين نمايندگان منسوب به طالبان از جمله ملا برادر و مولوی کبير، نشانه تلاش برگزارکنندگان «کنفرانس بن ۲» در جهت دست يافتن به نوعی همکاری جامع و پايدار به منظور حفظ امنيت در آن کشور پس از خروج نيرو های ناتو است.

با توجه به نقش موثر پاکستان در ادامه جنگ کنونی در افغانستان، و در عين حال تاثير همکاری های آن کشور در برقراری آرامش در افغانستان، عدم حضور هيات نمايندگی اسلام آباد در کنفرانس بن، نقطه ضعف بزرگ اين تلاش بين المللی تلقی می شود.

پاکستان در اعتراض به کشته شدن ۲۴ نظامی آن کشور که در جريان حمله چند روز پيش هواپيمای بدون سرنشين آمريکا عليه پست های مرزی همجوار با خاک افغانستان، جان خود را از دست دادند، از شرکت در کنفرانس بن خودداری ورزيد.

طی يک موضع گيری کاملا متفاوت با تحريم کنفرانس بن، پاکستان در کنفرانس امنيتی افغانستان که در ماه دسامبر گذشته در استانبول برگزار شد، در بالاترين سطح شرکت کرد و آصف علی زرداری رييس جمهور آن کشور شخصا به اين منظور راهی ترکيه شده بود.

بر خلاف رفتار انتقادی و انفعالی هيات نمايندگی جمهوری اسلامی در جریان کنفرانس امنيت افغانستان در استانبول، علی اکبر صالحی ضمن علاقمندی به پرکردن خلاء ناشی از عدم حضور پاکستان در کنفرانس بن، تلاش خواهد کرد که از اين فرصت در جهت ترميم مناسبات خارجی جمهوری اسلامی با کشورهای اروپايی حد اکثر استفاده را به عمل آورد.

در شرايطی که غيبت هيات نمايندگی پاکستان در بن، ضرورت حضور فعال همسايه ديگر افغانستان در کنفرانس ياد شده را از نظر برگزار کنند گان آن افزايش داده، جمهوری اسلامی نيز با در نظر گرفتن «عملگرايی سياسی» و به منظور بهره برداری از اين فرصت در جهت کاهش هزينه های يورش روز ۲۹ نوامبر عليه سفارت بريتانيا در تهران، حد اکثر توان خود را به کار خواهد گرفت.