اختتامیه چهل و یکمین جشنواره حکومتی فیلم فجر در غیاب شمار بسیاری از سینماگران معترض برگزار شد، اما مجری مراسم گفت تحریمکنندگان جشنواره پس از «استراحت» برمیگردند و نباید خم بر ابرو آورد.
در این مراسم که روز شنبه ۲۲ بهمن برگزار شد، همانطور که انتظار میرفت، از بسیاری از بازیگران، کارگردانان و هنرمندان مطرح سینما خبری نبود و بیشتر چهرههای نزدیک به حکومت در آن حاضر شدند و سخنرانی کردند.
در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر پردیس پورعابدینی، سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن را دریافت کرد که او هم در مصاحبه خود پس از دریافت این جایزه گفت «هیچ» احساسی دربارهٔ این جایزه ندارد.
پردیس پورعابدینی، بازیگر برنده سیمرغ جشنواره فجر در جواب خبرنگار گفت «هیچ» حسی ندارم. pic.twitter.com/rzTK8ZG2Nn
— Soroush (@Soroush_Pa) February 11, 2023
علی نصیریان یکی از دو برنده بهترین بازیگر نقش اول مرد، همچنانکه قبلاً اعلام کرده بود، در این مراسم شرکت نکرد.
مجید صالحی، دیگر برنده این بخش، هم در سخنان خود گفت که «یک روزهایی حالمان خوب نیست، قرار نیست در این روزها از ریشه بزنیم. خودمان را مالک مردم ندانیم و نگوییم اگر کسی راضی نیست، جمع کند و برود».
روزهایی حالمان خوب نیست و قرار نیست در این مواقع همدیگر را از ریشه بزنیمقرار است همدرد و همراه باشیم. همه مال این آب و خاکیم و ۸۰ میلیون هموطنیم!مجید صالحی #جشنواره_فیلم_فجر pic.twitter.com/byteMfxtiw
— Leila (@leiluniran) February 11, 2023
رسانههای حکومتی و فعالان رسانهای نزدیک به حکومت بهطور گسترده از صحبتهای مجید صالحی استقبال کردند و در مقابل برخی کاربران در شبکههای اجتماعی گفتند که ایراد سخنان انتقادی در جشنوارهای که دیگر هنرمندان با شرکتنکردن به آن اعتراض کردهاند، جنبه توجیه شرکتکردن در جشنواره را دارد.
در این میان برخی روزنامهنگاران، منتقدان و حتی کاربران شبکههای اجتماعی از کیفیت برگزاری این دوره از جشنواره، معیارهای گزینش و بیرقابتی بودن آن انتقاد کردند.
درباره وضعیت جشنواره فجر امسال و داوریاش همین بس که جایزه بهترین فیلم را به «سینما متروپل» دادند که کارگردانش روز جمعه ۲۱ بهمن گفت هنوز کامل نیست و به خاطر «مصلحتاندیشی» (بخوانید فشار سرمایهگذارش بنیاد فارابی) به جشنواره آمده!
— alimosleh (@alimosleh) February 11, 2023
جدا یه کسایی رفتن جایزه فجر رو گرفتن احساس برندگی کردن؟ بفرمایید چه رقابتی بوده که شما بردید؟ سخنرونی هم کردن واسما. خداوندا منو بخور مرسی.
— Saleh tasbihi | صالح تسبیحی (@SalehTasbihi) February 12, 2023
در همین حال برخی چهرههای سینمایی نزدیک به حکومت نیز در سخنرانیهای خود در جشنواره به موضوع تحریم گسترده هنرمندان اشاره کردند، اما در این باره موضعگیریهای متفاوتی از خود نشان دادند.
ابوالفضل پورعرب، بازیگر قدیمی سینما، در سخنرانی خود از هنرمندانی که نیامدند با عنوان «جوان» نام برد و با اشاره به اقدام اعتراضی آنها گفت: «ما از این اشتباهات زیاد کردیم.» او در ادامه از مسئولان خواست که «این جوانان را ببخشند.»
این در حالی است که در بین هنرمندانی که جشنواره امسال را تحریم کردند، طیفهای مختلف سنی از زن و مرد دیده میشوند.
اما در این مراسم جنجالیترین سخنان را محمدرضا شهیدیفرد، مجری سرشناس تلویزیون جمهوری اسلامی، درباره سینماگران معترض تحریمکننده بر زبان آورد.
درحالیکه سینماگران در اعتراض به سرکوب خونین مردم و بهخصوص کودکان اعلام کردهاند در جشنواره شرکت نمیکنند، آقای شهیدیفرد گفت: «خیلی طول نمیکشد برمیگردند. آنها به استراحت نیاز داشتند. روش استراحت هر کسی فرق دارد.
مجری مراسم همچنین با قدردانی از مجتبی امینی بابت برگزاری جشنواره در این شرایط خطاب به او گفت: «خم به ابرویتان هم نیاورید.»
پردیس پورعابدینی، بازیگر برنده سیمرغ جشنواره فجر در جواب خبرنگار گفت «هیچ» حسی ندارم. pic.twitter.com/rzTK8ZG2Nn
— Soroush (@Soroush_Pa) February 11, 2023
با وجود تلاش نهادهای حکومتی برای «عادیسازی» شرایط و تأکید برگزاری باشکوه جشنوارهٔ فیلم فجر ۱۴۰۱، این جشنواره تحتتأثیر سرکوب گسترده و خونبار اعتراضات «زن زندگی آزادی» با تحریم گسترده بسیاری از سینماگران سرشناس داخلی و بینالمللی همراه شد.
شمار زیادی از کارگردانان و بازیگران که نمایش فیلم آنها خارج از ارادهشان در جشنواره به رقابت گذاشته شد، از این جشنواره اعلام برائت کردند و شماری از فیلمسازان خارجی هم، ضمن ابراز تعجب از نمایش فیلم خود در بخش بینالملل، خواستار خروج فوری اثر خود از این جشنواره شدند.
در این میان حتی طرحهایی همچون فروش نیمبهای بلیت نیز به رونق جشنواره کمک نکرد و سالنهای خالی از تماشاگر که تصاویر آن منتشر میشد، نشانگر عدم استقبال گسترده شهروندان از این دورهٔ جشنواره بود.
با این حال، رسانههای حکومتی و کاربران شبکههای اجتماعی حامی حکومت، با بیاهمیت جلوهدادن تحریمهای اعتراضی داخلی و خارجی، بهطور پیوسته و هماهنگ ادعا کردند این دوره از جشنواره نسبت به سالهای گذشته پرورنقتر بوده است.
میگفتن هنرمندا جشنواره فجر رو تحریم کردن، پس میشه بگید اینا چی هستن؟ :))) pic.twitter.com/yCQNnRpwNG
— سید علی موسوی (@prolter995) February 11, 2023