مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز پنجشنبه ۲۷ آذر گفته است، احیای توافق هستهای ایران موسوم به برجام در دوران ریاست جمهوری جو بایدن مستلزم توافق جدیدی برای چگونگی بازگشت ایران به تعهداتش است. اما نماینده ایران در واکنش گفته است، برای احیای برجام نیازی به سند جدیدی نیست.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس در مصاحبه با رویترز گفته است، توافق هستهای برجام بارها نقض شده است و به سادگی نمی توان آن را به حالت اول بازگرداند.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته است، نمیتوانم تصور کنم که آنها به سادگی بگویند ما به خانه اول باز میگردیم، برای این که دیگر خانه اولی وجود ندارد.
رافائل گروسی اضافه کرده است، مواد هستهای بیشتری وجود دارد، فعالیتهای بیشتری وجود دارد، تعداد سانتریفیوژها بیشتر شدهاست، (اقدامات) بیشتری هم اعلام میشود. پس به همه اینها چه میشود؟ این پرسشی است برای آنها تا در سطح سیاسی در خصوص آن تصمیمگیری کنند.
مدیرکل آژانس در پاسخ به این پرسش که آیا باید در دل برجام یک توافقی دیگری انجام شود، گفت، بله، بله بدون تردید.
رافائل گروسی تصریح کرد: واضح است كه میبایست پروتكل یا توافقنامه یا تفاهم یا برخی از سندهای جانبی وجود داشته باشد كه به طور واضح بیان كند كه ما چه کاری را انجام خواهیم داد.
بر اساس توافق هستهای بین ایران و شش قدرت جهانی موسوم به برجام در سال ۱۳۹۴، ایران پذیرفت بسیاری از فعالیتهای اتمی خود را متوقف کند و در مقابل، تحریمهای بینالمللی علیه آن لغو یا تعلیق شود. اما دولت دونالد ترامپ در سال ۱۳۹۷ از این توافق خارج شد و تحریمها علیه ایران را برگرداند.
ایران نیز در واکنش به اقدام آمریکا در خروج از برجام از شماری از تعهدات خود در چارچوب این توافق عدول کرده است.
کاظم غریب آبادی، سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، در واکنش به اظهارات رافائل گروسی درباره چگونگی برگشتپذیری کاهش تعهدات برجامی ایران گفته است که این توافق دوباره مذاکره نخواهد شد و در صورت احیای آن، نیازی به سند جداگانه نخواهد بود.
بیشتر در این باره: مدیرکل آژانس: امیدوارم با روی کار آمدن دولت بایدن مذاکره درباره برجام حاصل شودنماینده دائم ایران در سازمانهای بین المللی در وین، در حساب توئیتری خود با تاکید بر این که نقش آژانس در نظارت و راستی آزمایی اقدامات مرتبط هستهای است، نوشت:«ارائه هرگونه ارزیابی در مورد اینکه این تعهدات چگونه اجرا میشوند٬ قطعا فراتر از ماموریت محوله به آژانس بوده و باید از آن اجتناب شود.»
کاظم غریب آبادی تاکید کرده است: «آژانس نقش و سهم خود را به هنگام مذاکرات برجام ایفاء کرد. تعهدات اعضاء و وظایف آژانس به طور ظریف و دقیقی مکتوب شده و مورد توافق قرار گرفت و هر طرفی میداند که برای اجرای توافق چه کاری باید انجام دهد.»
نماینده ایران با اشاره به اینکه «برجام مورد مذاکره مجدد قرار نمیگیرد» گفته است: «در صورت احیای آن، ضرورتی برای یک سند، توافق یا تفاهم جدید در رابطه با نقش آژانس نیز وجود ندارد. نیازی نیست که وضعیت را پیچیدهتر کنیم.»
دو هفته پیش آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارشی از نصب سانتریفیوژهای پیشرفته بیشتر در سایت غنیسازی اورانیوم نطنز خبر داده بود.
رویترز نوشته بود گزارش محرمانه آژانس که به دست این خبرگزاری رسیده نشان میدهد، جمهوری اسلامی در نظر دارد سه آبشار جدید از سانتریفیوژهای «آی آر ۲ ام» را در سایت نطنز راهاندازی کند.
طی هفتههای اخیر علاوه بر سه کشور اروپایی حاضر در برجام، روسیه از ایران خواسته بود که مسئولانه رفتار کند.
در آستانه آغاز بهکار دولت جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب آمریکا، که روز یکم بهمن کار خود را شروع میکند، امیدواری برای بازگشت واشینگتن به برجام افزایش یافته است.
در همین زمینه اعضای اروپایی عضو برجام چهارشنبه از ایران خواستند که به صورت کامل به تعهدات برجامی خود بازگردد.
در هفتمین کمیسیون مشترک برجام کشورهای عضو این توافق در نشست خود ابراز امیدواری کردند که با روی کار آمدن دولت جو بایدن، آمریکا به برجام بازگردد.