علم‌الهدی می‌گوید که در «مردم‌سالاری دینی» همه‌پرسی جایی ندارد

احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد

در ادامه واکنش‌های نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی به موضوع همه‌پرسی، امام جمعه مشهد پیشنهاد رئیس‌جمهور ایران برای برگزاری همه‌پرسی‌ها را نشانه طرفداری او از «مردم‌سالاری سکولار» دانست.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، احمد علم‌الهدی در خطبه‌های نماز جمعه روز ۲۷ بهمن گفت: «همه گره‌های سردرگم مدیریت نظام را رهبری حل می‌کند آن وقت مردم را به اصل رفراندوم حواله می‌دهید؟».

وی تأکید کرد که صدور دستور اجرای فرمان همه‌پرسی «از اختیارات» رهبر جمهوری اسلامی است.

امام جمعه مشهد با ذکر این‌که «نظام جمهوری اسلامی نظام مردم‌سالاری دینی است و نظام مردم‌سالاری سکولار غلط است»، اظهار کرد: «حواله دادن مردم به رفراندوم زمانی را تداعی می‌کند که مردم به جای مردم‌سالاری دینی طرفدار مردم‌سالاری سکولار باشند.»

آقای علم الهدی خطاب به حسن روحانی گفت که مطرح کردن موضوع رفراندوم در راهپیمایی ۲۲ بهمن، «این مسئله به ذهن تداعی می‌شود که شما طرفدار مردم‌سالاری سکولار هستید».

وی اضافه کرد: «اساس نظام و این انقلاب را به‌خاطر خوشایند یک اقلیت لائیک وابسته به غرب، به باد اشکال نگیرید».

تعدادی از دیگر امامان جمعه از جمله علی شاه‌چراغی، امام جمعه شهرری و علیرضا اعرافی، امام جمعه قم، راهپیمایی حکومتی ۲۲ بهمن را «به معنای رفراندوم» و «تجدید بیعت مردم» با حکومت جمهوری اسلامی دانسته و از مسئولان خواستند، وارد موضوعات به گفته آنان، «حاشیه‌ساز»، نشوند.

حسن روحانی روز یکشنبه ۲۲ بهمن، با اشاره به موضوعاتی مانند رد صلاحیت نامزدها در انتخابات و حریم خصوصی مردم و با اشاره به اصل ۵۹ قانون اساسی، اعلام کرده بود که در موضوعات مورد اختلاف بین نهادهای جمهوری اسلامی باید به همه‌پرسی مراجعه کرد.

هرچند پیشنهاد حسن روحانی تنها به موارد اختلاف درونی ارتباط دارد و پیشنهاد او ارتباطی با بر برگزاری همه‌پرسی در مورد کلیت نظام ندارد، این سخنان واکنش شدید برخی از نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی را به دنبال داشته است.

از جمله حسین شریعتمداری، نماینده رهبر جمهوری اسلامی در روزنامه کیهان، این درخواست را «حاشیه‌سازی»، «بازی در زمین دشمن» و «اهانت» به شرکت‌کنندگان در راهپیمایی ۲۲ بهمن و به معنای «نفی آنان» دانسته است.

محمد نبی حبیبی، دبیرکل حزب موتلفه اسلامی، نیز از حسن روحانی خواسته است که دعوت این حزب برای مناظره را درباره «طرح مسائلی از قبیل رفراندوم و بن‌بست سیاسی و ارائه تصویری ناقص از اوضاع اقتصادی و به خصوص معیشت مردم» قبول کند.

احمد خاتمی، امام جمعه تهران، نیز از حسن روحانی خواسته بود که سخنان خود را «اصلاح» کند و خطاب به کسانی که به گفته او، «دل‌خوش» به این اظهار نظر شده‌اند، گفت که «هرگز به آرزوی خود برای رفراندوم و همه‌پرسی عمومی نخواهید رسید».

عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان نیز در واکنش به این پیشنهاد گفته بود که «بی‌اعتقادی به بخشی از» قانون اساسی «افراد را از مدار انقلاب خارج می‌کند.

در مقابل عباس عبدی، فعال سیاسی، هم در یادداشتی در روزنامه اعتماد همه‌پرسی را از زاویه دیگر بررسی کرده و نوشته‌است که مخالفان بگویند در چه مواردی باید به همه‌پرسی رجوع کرد.

به نوشته عباس عبدی، اگر این مخالفان هرچند به‌طور «انتزاعی» مصداقی برای همه‌پرسی مطرح نکنند، به معنای «لغو و بیهوده» بودن اصولی است که در قانون اساسی به همه‌پرسی اشاره دارند.

براساس اصل ۵۹ قانون اساسی، «در مسایل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه‌پرسی و مراجعه مستقیم به آراء مردم صورت گیرد. در خواست مراجعه به آراء عمومی باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد».

با این حال، براساس اصل ۱۷۷ قانون اساسی، رهبر جمهوری اسلامی «پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام طی حکمی خطاب به رئیس‌جمهور موارد اصلاح» قانون اساسی را پیشنهاد می‌کند.

همزمان با پیشنهاد حسن روحانی برای همه‌پرسی، ۱۵ فعال سیاسی و مدنی، وکیل و فیلم‌ساز در بیانیه‌ای با تأکید بر «اصلاح‌ناپذیری» حکومت جمهوری اسلامی، خواستار برگزاری همه‌پرسی تحت نظارت سازمان ملل متحد برای «گذار مسالمت‌آمیز» از حکومت فعلی «به یک دموکراسی سکولار پارلمانی» شده‌اند.

نسرین ستوده، شیرین عبادی، نرگس محمدی، پیام اخوان، جعفر پناهی، محسن سازگارا، محمد سیف‌زاده، حسن شریعتمداری، حشمت‌الله طبرزدی، ابوالفضل قدیانی، محسن کدیور، کاظم کردوانی، محسن مخملباف، محمد ملکی و محمد نوری‌زاد این بیانیه را امضا کرده‌اند.