مناطق مرکزی تهران روز دوشنبه صحنه اعتراضات هزاران تن از شهروندان ایرانی بود که در واکنش به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد به خیابان آمدند. این اعتراضات اما با سرکوب نیروهای امنیتی و ضد شورش همراه بود.
از سویی یک گروه مدافع حقوق بشر گزارش داده است که در جریان اعتراضات در استان کردستان چهار نفر به دست نیروهای امنیتی کشته شدهاند.
سازمان حقوق بشری ههنگاو میگوید که دو نفر از معترضان در شهر سقز، زادگاه مهسا امینی، و دو نفر نیز در شهر دیواندره «با شلیک مستقیم» کشته شدهاند.
رادیو فردا اما نمیتواند بهطور مستقل صحت این گزارش را تایید کند.
کاربران شبکههای اجتماعی روز دوشنبه ویدیوهای بسیاری از درگیری شدید نیروهای امنیتی با معترضان در تهران منتشر کردند. یکی از این ویدیوها مقابله آنها را در میدان ولیعصر تهران نشان میدهد که در جریان آن، معترضان اقدام به پرتاب سنگ به سوی یک خودرو آبپاش میکنند.
میدان ولیعصر امروز#مهسا_امینی pic.twitter.com/D0Y1NazmsI
— Banafsheh.Jamali (@BanafshehJamali) September 19, 2022
در ویدئوهای دیگر، معترضان در بلوار کشاورز شعارهای «مرگ بر دیکتاتور»، «ایرانی بسه دیگه/ غیرتت را نشون بده»، «میجنگیم، میمیریم/ ایرانو پس میگیریم»، «توپ، تانک، فشفشه/ آخوند باید گم بشه» و «این آخرین پیامه/ هدف خود نظامه» سر میدهند.
تجمعی نیز در خیابان حجاب برگزار شد که معترضان در آن شعار «زن، زندگی و آزادی» سر دادند.
تهران ۲۸ شهریور ادامهی اعتراضات به قتل #مهسا_امینی pic.twitter.com/SyzzaYULZo
— +۱۵۰۰تصویر (@1500tasvir) September 19, 2022
تصاویر دریافتی از این راهپیمایی و همچنین تجمعهای اعتراضی در دانشگاههای تهران، بهشتی و علامه حاکی است که گروهی از زنان روسری را از سر برداشته و آن را به نشانه مخالفت با حجاب اجباری در هوا تکان میدهند.
در نزدیکی میدان ولیعصر معترضان همچنین شعار «مرگ بر دیکتاتور»، «مرگ بر جمهوری اسلامی»، «میکشم، میکشم/ هر آنکه خواهرم را کشت»، «ننگ ما، ننگ ما/ رهبر الدنگ ما» و «چشم و چراغ ایران/کردستان، کردستان» سر دادند.
تهران بلوار کشاورز هر لحظه به جمعیت مردم اضافه میشه#مهسا_امینی #MahsaAmini pic.twitter.com/G5N2QEwkbb
— فاکسی فیس (@Foxyface31) September 19, 2022
گروهی از زنان حاضر در این تجمع نیز روسریهای خود را از سر برداشته بودند.
در یک ویدئوی دیگر به آتش کشیده شدن یک «موتور» دیده میشود که گفته میشود متعلق به یکی از ماموران لباس شخصی بوده است، هرچند رادیو فردا نمیتواند صحت و سقم این ویدئو را تایید کند.
تهران ۲۸ شهریور وارونه کردن ماشینهای یگان ویژه pic.twitter.com/4uG4wonMvU
— +۱۵۰۰تصویر (@1500tasvir) September 19, 2022
در ویدئوهای دیگر، ماموران نیروی انتظامی دیده میشوند که با باتوم و موتور به معترضان حمله کرده و سعی دارند که آنها را متفرق کنند. معترضان نیز در میدان ولیعصر با حمله به خودروهای نیروی انتظامی سعی کردند که آنها را واژگون کنند.
این اعتراضات در پاسخ به فراخوانهایی انجام میشود که روز یکشنبه از سوی گروههای مختلف مدنی صورت گرفته بود.
هنوز گزارشی از تعداد افراد بازداشت یا زخمی شده در اعتراضهای امروز تهران منتشر نشده است.
تهران، بلوار کشاورز، ولیعصر، الان:«مرگ بر دیکتاتور»«مرگ بر جمهوری اسلامی»#مهسا_امینی #MahsaAmini pic.twitter.com/Unhl1hOs7C
— Kianoosh Sanjari (@Sanjaribaf) September 19, 2022
تصاویر و ویدئوهای دریافتی همچنین نشان میدهد که معترضان در شهرهای مشهد، رشت، پاوه، کامیاران، بوکان، اصفهان، کرج و تکاب نیز به خیابانها ریختند و علیه مقامهای جمهوری اسلامی و در اعتراض به مرگ مهسا امینی شعار سر دادند.
معترضان در گوهردشت کرج شعار میدادند: بجنگ تا بجنگیم/ ما همه مهسا هستیم».
این آخرین پیامه هدف خود نظامه. ۲۸ شهریور تهران pic.twitter.com/Iw2m5eupJC
— +۱۵۰۰تصویر (@1500tasvir) September 19, 2022
در همین حال سایت حقوق بشری «ههنگاو» خبر داده که «در بوکان یک دختربچه ۱۰ ساله از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفته و به شدت مجروح شده است. وضعیت این دختر وخیم گزارش شده است».
#فوریبرخورد وحشیانە نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی با مردم معترض در تهران حوالی بلوار کشاورز..#اعتراضات_سراسری #اعتصاب_سراسری #مانگرتنی_گشتی pic.twitter.com/p5k40dIzhE
— Truske Sadeghi (@truskesadeghi) September 19, 2022
از سوی دیگر، سایت «نتبلاکز» در صفحه توئیتر خود خبر داده که ارتباط اینترنتی در شهر سنندج، مرکز استان کردستان، از ساعت چهار عصر روز دوشنبه تقریبا قطع شده است.
این سایت، قطع اینترنت در سنندج را ناشی از گسترش اعتراضات به مرگ مهسا امینی در زمان دستگیری توسط پلیس گشت ارشاد دانسته است.
⚠️ Confirmed: Real-time network data show a near-total disruption to internet connectivity in #Sanandaj, the capital of Kurdistan Province in west #Iran; the incident comes amid widening protests over the death of #MahsaAmini after her arrest by morality police 📉 pic.twitter.com/wZVHJjgpiR
— NetBlocks (@netblocks) September 19, 2022
تیراندازی به معترضان در دیواندره
گزارشهای دریافتی از دیواندره در استان کردستان حاکی است که در جریان اعتراضهای این شهر به جانباختن مهسا (ژینا) امینی، جوان ۲۲ سالهای که در بازداشت گشت ارشاد جان خود را از دست داد، ماموران امنیتی به سوی معترضان شلیک کردند که منجر به زخمی شدن چندین نفر شده است.
ویدئوهای دریافتی نشان میدهد که از بامداد دوشنبه اعتراضات گستردهای در این شهر جریان دارد.
گزارشها حاکی است که وضعیت جسمی یکی از زخمیها در دیواندره به نام «فواد قدیمی» وخیم بوده و او را برای درمان به سنندج منتقل شده است. فعالان «اعتراض مدنی بازار»، شمار زخمیها را هشت تن و سایت خبری حقوق بشری «ههنگاو» تعداد آنها را ۱۰ نفر گزارش کرده است.
Your browser doesn’t support HTML5
بختیار خوشنام، مسئول آژانس خبری موکریان در سقز، در گفتوگو با رادیو فردا از درگیری میان مأموران امنیتی با معترضان در دیواندره و تعطیلی کامل این شهر خبر داد و گفت که «جو شهر سقز در روز دوشنبه نیز جو حکومت نظامیِ اعلامنشده است، همهجا نیروهای امنیتی مستقر شدهاند، مغازهها کلاً تعطیلاند و حتی ادارت دولتی هم از ظهر تعطیل کردهاند».
Your browser doesn’t support HTML5
او گفت که «بعد از خاکسپاری ژینا امینی، جو در شهر سقز کاملاً امنیتی بود و همان روز شهر در اعتصاب کامل بود. دیروز حالت نیمهتعطیل داشت و حضور نیروهای امنیتی بسیار سنگین بود و طبق فراخوان عمومی امروز مردم به مغازهها نرفتند و اعتصاب بهطور کامل برگزار شد».
درگیری شدید مردم معترض دیواندره با نیروهای خامنه ای در خیابانهای این شهردوشنبه۲۸ شهریور۱۴۰۱#مهسا_امینی pic.twitter.com/Qf8G0enoOJ
— Behzad deklameh (@Behzaddeklameh) September 19, 2022
دوشنبه۲۸ شهریور۱۴۰۱#ارسالی دیواندره صدای تیراندازی در تمام فضای این شهرستان کوچک به گوش میرسدماموران در دیواندره به سمت مردم تیراندازی میکنندمردم غیور شهرستان دیواندره در اعتراض به قتل #مهسا_امینی به خیابانها آمدهاند. pic.twitter.com/2jym3dCZwU
— garni1014🇺🇦 (@garni1014) September 19, 2022
همزمان با تجمعهای اعتراضی در مناطق کردنشین در برخی ویدیوهای منتشرشده نیروهای ضد شورش در حال اعزام به شهرهایی که در آن شدت درگیریهای دو روز اخیر بیشتر بوده از جمله اشنویه، بوکان، پیرانشهر و مهاباد از سایر شهرها دیده میشوند.
اعزام نیروهای ضدشورش از شهر نقده به اشنویه.گزارشهای دریافتی از شهرهای بوکان، پیرانشهر و مهاباد نیز حکایت از اعزام نیروهای ضدشورش از شهرهای مجاور به این شهرهاست.#ژینا_امینی #مهسا_امینی #Mahsa_Amini pic.twitter.com/fNfo1adCqm
— شبکه حقوق بشر کردستان (@KurdistanHRN) September 19, 2022
اعتراضات در دانشگاهها
در ادامه اعتراضها به مرگ مهسا امینی، گروهی از دانشجویان دانشگاه امیرکبیر تهران نیز روز دوشنبه در محوطه دانشگاه تجمع کرده و علیه مقامات جمهوری اسلامی شعار سر دادند که با دخالت نیروهای بسیجی و حراست دانشگاه، تجمع آنها به خشونت کشیده شد.
ویدئوهای دریافتی نشان میدهد که دانشجویان این دانشگاه شعارهای «میکشم میکشم/ هر که خواهرم را کشت» و «بسیجی برو گم شو» سر دادهاند.
از نگاه شما- درگیری بسیجیان و حراست دانشگاه امیرکبیر با دانشجویان معترض. دوشنبه ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ شماری از دانشجویان #دانشگاه_امیرکبیر در اعتراض به کشته شدن #مهسا_امینی در محوطه دانشگاه تجمع کرده و شعار سر دادند که با دخالت گروههای بسیجی و حراست دانشگاه مواجه شد pic.twitter.com/A4YoG3cbSh
— RadioFarda|راديو فردا (@RadioFarda_) September 19, 2022
دانشجویان دانشگاه امیرکبیر (پلیتکنیک) همچنین با انتشار بیانیهای نوشتند: «قتل سیستماتیک و ددمنشانه مهسا امینی توسط مأموران گشت ارشاد، نماد ۴۴ سال سرکوب و وحشیگری است که نظم فعلی موجودیت و بقای خود را با آن گره زده و فضای خفقان را بر جامعه تحمیل کرده است».
حمله وحشیانیه بسیجیان به تجمع معترضان دانشگاه امیرکبیر را ببینید. قاتلان مهسا همه جا هستند. این افراد همان کسانی هستند که زنان را به خاطر حجاب کتک میزنند. pic.twitter.com/KARaC5Oz3d
— Masih Alinejad 🏳️ (@AlinejadMasih) September 19, 2022
از دانشگاه تهران نیز خبر میرسد که گروه بزرگی از معترضان با شعار «مرگ بر دیکتاتور» در روز دوشنبه دست به اعتراض زدند. در این روز، تجمعات اعتراضی در دانشگاه هنر تهران، دانشگاه طباطبایی، دانشگاه تربیت مدرس و همچنین دانشگاه اصفهان برگزار شد.
تصاویر منتشر شدە از صبح امروز دانشگاە بهشتی تهران با شعار #مرگ_بر_دیکتاتور pic.twitter.com/LRJO3nzUef
— Truske Sadeghi (@truskesadeghi) September 19, 2022
در دانشگاه تهران معترضان همچنین شعار «خیابونا غرق خون، استادامون خفهخون» سر دادند.
Your browser doesn’t support HTML5
علاوه بر دانشگاه تهران و امیرکبیر، خبرگزاری تسنیم از تجمعهای دانشجویی در دانشگاههای بهشتی و مدرس در تهران خبر داده و بر اساس ویدیوهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی، دانشجویان دانشگاه علامه نیز به صف معترضان پیوستهاند.
اعتصابات مغازهداران و بازداشتها
بنابر گزارشها، دامنه اعتصابات و تجمعات اعتراضی چند روز اخیر به جانباختن مهسا (ژینا) امینی، روز دوشنبه گستردهتر شد و شهرهای بیشتری را دربر گرفته است.
از شهرهای سقز، سنندج، بانه، کامیاران و مریوان در استان کردستان و شهرهای ارومیه، مهاباد، بوکان، سردشت و اشنویه در استان آذربایجان غربی، کرمانشاه و جوانرود در استان کرمانشاه و محمدشهر کرج در استان البرز خبر میرسد که بسیاری از کسبه این شهرها دست به اعتصاب زده و مغازههای خود را تعطیل کردهاند.
این در حالی است که بنابر اطلاعات رسیده، مأموران امنیتی در تماسهای شبانه خود، مغازهداران و کسبه مریوان و سقز را تهدید کرده بودند که چنانچه روز دوشنبه مطابق معمول مغازههای خود را باز نکنند، محل کسب آنان پلمپ خواهد شد.
شبکه حقوق بشر کردستان، کردپا، نیز خبر میدهد که روز یکشنبه یک شهروند به نام «شاهو اقبال» به دنبال شرکت در تجمعات اعتراضی به جانباختن مهسا (ژینا) امینی در خیابان ششم بهمن شهر سنندج توسط نیروهای امنیتی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد.
این گزارش همچنین میگوید لطفالله احمدی، فعال مدنی و عضو گروه کوهنوردی «چلچمه»، شامگاه یکشنبه در سنندج بازداشت شده است و خانوادهاش از محل بازداشت او اطلاعی ندارند.
همچنین گزارش شده است که فرانک رفیعی از فعالان محیط زیست سنندج، در تجمعی که دیروز در میدان آزادی (اقبال) سنندج در اعتراض به مرگ مهسا امینی برپا شد، بازداشت شده است.
گزارشها همچنین از حاکم شدن جو امنیتی در کرمانشاه و حضور گسترده نیروهای یگان ویژه در سطح این شهر حکایت دارد. بر اساس گزارش ههنگاو، بیشتر مغازهداران کرمانشاه از سوی نهادهای امنیتی تهدید شدهاند که نباید در اعتصاب سراسری روز دوشنبه شرکت کنند.
در همین حال، اینترنت تلفن همراه در شهرهای بانه، مریوان، سنندج و بسیاری از شهرهای شمال غربی ایران دچار اختلال شده یا کاملاً قطع است.
از سوی دیگر خبر میرسد که بهزاد رحیمی، نماینده سقز و بانه در مجلس قصد سخنرانی در مراسم فاتحهخوانی مهسا امینی را داشت که با مخالفت حاضرین روبهرو شد و به وی اجازه ندادند.
۱/ از نگاه شما- اعتصاب عمومی در شهرهای کردستان در اعتراض به کشته شدن مهسا امینی. بر اساس ویدئوهای منتشر شده در شبکههای اجتماعی، دوشنبه ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ شماری از کسبه و شهروندان چند شهر کردستان، در پی فراخوان از پیش اعلام شده و در اعتراض به کشته شدن #مهسا_امینی #اعتصاب کرده pic.twitter.com/kM4dVPTMzD
— RadioFarda|راديو فردا (@RadioFarda_) September 19, 2022
معترضان به جانباختن مهسا امینی همچنین برای روز دوشنبه فراخوانهایی برای تجمع و اعتراض در شهرهای اصفهان و تبریز صادر کردهاند.
بنابر گزارشها، برنامههای اعتراضی برای روز دوشنبه در دانشگاه صنعتی شریف تهران نیز قرار است برگزار شود.
مهسا امینی که همراه با خانوادهاش از سقز به تهران سفر کرده بود، روز ۲۵ شهریور، سه روز پس از بازداشت بهدست مأموران گشت ارشاد، در بیمارستان کسری تهران جان باخت و پیکر او روز شنبه در سقز در میان اعتراضات مردم به خاک سپرده شد.
بر اساس اعلام بیمارستان کسری هنگامی که این جوان ۲۲ ساله به این بیمارستان منتقل شد، علائم حیاتی در او دیده نمیشد.