ايران سانتريفوژهای بهتری را آماده می کند

تصویری از تاسیسات غنی سازی اورانیوم ایران در نطنز

طبق گزارش ۲۵ فوريه آژانس بين المللی انرژی اتمی، ايران به زودی نسل دوم سانتريفوژهای خود را به آزمايش خواهد گذاشت. اين به ايران امکان خواهد داد که به سرعت غنی سازی اورانيوم خود بيفزايد.

« جامعه کنترل تسليحات» يکی از مراکز معتبر بين المللی در زمينه امور تسليحاتی در مطلبی که روی وب سايت اين نهاد منتشر کرده است يادآوری می کند که حتی با راه اندازی سانتريفوژهای پيشرفته تر شايد ايران نتواند ميزان توليد اورانيوم غنی شده خود را به شکل چشمگيری افزايش دهد مگر آنکه بتواند تعداد زيادی از اين دستگاهها را توليد کرده و بطورهمزمان آنها را به کار بگيرد.

مقامات فعلی و سابق دولت آمريکا و آژانس بين المللی انرژی اتمی در خصوص توانايی ايران در اين زمينه ترديد دارند.

طبق آخرين گزارش آژانس بين المللی انرژی اتمی دولت ايران در ماه ژانويه به اين آژانس اطلاع داده که قصد دارد دو مجموعه ۱۶۴ موردی از اين سانتريفوژهای جديد را به عنوان اولين مرحله آزمايشی به کار بياندازد. تا کنون ايران اين ماشين آلات جديد را فقط در گروههای ۲۰ تايی آزمايش کرده است. سانتريفوژهای مرکز غنی سازی نطنز در گروهای ۱۶۴ موردی کار می کنند ولی آنها از نوع قديمی P۱ هستند که مشکلات فراوانی دارند.

کارشناس « جامعه کنترل تسليحت» از قول « مارک فيتز پاتريک» معاون سابق وزارت خارجه آمريکا در امور خلع سلاح می نويسد: « حرکت از مجموعه ۲۰ تايی به سمت مجموعه های ۱۶۴ موردی، نگرانی ها در مورد سرعت دستيابی ايران به مواد هسته ای لازم برای تسليحات را افزايش داده است.»

هرچند مشخصات فنی سانتريفوژهای جديد ايران برای جامعه بين المللی کاملا شناخته شده نيست اما کارشناسان معتقدند که ظرفيت سانتريفوژهای جديد ايران احتمالا سه برابر ماشين های قديمی است. کارشناسان معتقدند که ايران از کارايی سانتريفوژهای جديد کاملا مطمئن نيست و به همين خاطر قصد دارد که همزمان از هردونوع کهنه و جديد اين ماشين آلات استفاده کند.

« اولی هاينونن » مسئول سابق ايمنی در آژانس بين المللی انرژی اتمی در مصاحبه ای در اواخر ماه مارس گفت که دولت ايران به خاطر محدوديت هايی که در زمينه مواد هسته ای دارد از هر دو مدل سانتريفوژها استفاده خواهد کرد.

به نوشته وب سايت « جامعه کنترل تسليحاتی» دولت ايران در ماه آوريل سال گذشته خبر توليد نسل سوم سانتريفوژهای آن کشور را اعلام کرد ولی به نظر می رسد که برای به کارانداختن اين ماشين آلات به فرصت بيشتری نياز دارد. در گزارش ماه فوريه آژانس بين المللی انرژی اتيم قيد شده است که دولت ايران تا کنون در مورد راه اندازی اين ماشين آلات به اين نهاد هيچ اطلاعاتی ارائه نداده است.

در ادامه اين گزارش به سوابق مدل اوليه سانتريفوژهای ايران (مدل P۱) اشاره می شود که با استفاده از فن آوری های کهنه و با کمک طراحی های دانشمند هسته ای پاکستان عبدالقدير خان ساخته شده اند. اين نسل از سانتريفوژهای به هنگام کار مشکلات فراوانی توليد می کنند و ايران در مرکز غنی سازی نطنز توانسته است ۵۳ کمربند که هر يک شامل ۱۶۴ دستگاه سانتريفوژ است را مستقر کرده و به کار بگيرد.

طبق تازه ترين گزارشهای آژانس بين المللی انرژی اتمی ايران اخيرا تعداد ماشين آلات هر کمربند را از ۱۶۴ به ۱۷۴ مورد افزايش داده تا از تاثير اختلال اين ماشين ها بر ميزان توليد اورانيوم غنی شده بکاهد. به گفته کارشناسان احتمالا گسترش بدافزار « استاکس نت» در مراکز توليد هسته ای ايران اختلال در کار اين سانتريفوژّها را افزايش داده است.

ادامه نارضايتی آژانس

آژانس بين المللی انرژی اتمی در گزارش اخير خود علاوه بر اشاره به نيت ايران برای آزمايش نسل جديد سانتريفوژها عدم رضايت شديد خود از عدم همکاری ايران را ابراز کرد. اين گزارش می گويد که برای جلب اعتماد جامعه بين المللی به صلح آميز بودن فعاليت های هسته ای ايران دولت آن کشور بايد به سرعت و با صراحت به سئولات و سوء ظن های موجود پاسخ دهد.

آژانس با اشاره به تعهدات بين المللی ايران و با شاهد گرفتن مفاد قطعنامه های مصوب شورای امنيت از ايران می خواهد تا ابهامات را برطرف کند. در مقابل ايران همواره ادعا کرده که هدف و طبيعت برنامه ها ی هسته ای آن کشور صلح آميزاند و تاکيد می کند که قطعنامه های شورای امنيت که خواستار توقف غنی سازی اورانيوم می شوند غير قانونی هستند.

خارج کردن سوخت هسته ای نيروگاه بوشهر

آژانس بين المللی انرژی اتمی در گزارش خود همچنين يادآوری می کند که ايران به خاطر بروز يک نقص فنی قصد داشت سوخت هسته ای را از مرکز نيروگاه بوشهر خارج کند. شرکت هسته ای روسی « روس اتم» که مسئوليت احداث و عمليات مقدماتی اين نيروگاه را برعهده دارد، طی بيانيه ای در روز ۲۸ فوريه اعلام کرد:«به دليل صدمات وارد شده به قطعات داخلی يکی از پمپ های خنک کننده قرار است سوخت هسته ای اين نيروگاه خارج شود.»

در پايان اين گزارش « جامعه کنترل تسليحات» به نگرانی های ناشی از عدم رعايت موازين ايمنی در نيروگاه بوشهر اشاره کرده و يادآوری می کند که اين نيروگاه ترکيبی از تکنولوژی های قديمی آلمانی مربوط به دهه ۱۹۷۰ ميلادی با فن آوری های شرکت های روسی است که خود آنها نيز از استانداردهای ايمنی خوبی برخوردار نيستند.

ولی با اين همه محمود احمدی نژاد در مصاحبه روز پانزدهم مارس با تلويزيون اسپانيا مدعی شد: « ما در نيروگاه بوشهر تمام موازين و معيارهای ايمنی را رعايت کرده ايم.»