مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا روز شنبه از برداشته شدن محدودیتهای «خود خواسته» ایالات متحده در روابط دیپلماتیک برای تماس با تایوان خبر داد.
در حالی این خبر اعلام شده است که تنش در روابط آمریکا و چین طی یک سال اخیر به ویژه به دنبال شیوع ویروس کرونا بالا گرفته است. جمهوری خلق چین، تایوان را بخشی از خاک خود میداند و به هر تلاشی برای پذیرفتن استقلال آن واکنش نشان میدهد.
به رغم این که آمریکا مانند بسیاری دیگر از کشورهای جهان با تایوان روابط رسمی دیپلماتیک ندارد، اما دولت دونالد ترامپ حمایت از تایوان را تسریع کرده است.
مایک پومپئو در بیانیهای گفته است، برای چندین دهه وزارت امور خارجه آمریکا محدودیتهای داخلی پیچیدهای را برای تنظیم روابط دیپلماتها، نظامیان و سایر مقامات ما با همتایان تایوانی خود ایجاد کرده بود.
او اضافه کرده است که دولت ایالات متحده دولت این محدودیتها را به صورت یک جانبه و در راستای تلاش برای جلب رضایت حکومت کمونیست در پکن اعمال کرده بود.
وزیر امور خارجه آمریکا در ادامه تصریح کرده است، امروز من اعلام میکنم که همه این محدودیتهای خود خواسته را برداشتهام. آژانسهای وابسته به دولت باید کلیه «دستورالعملهای تماس» در مورد روابط با تایوان را که قبلاً توسط وزارت امور خارجه تحت اختیارات تفویض شده به وزیر امور خارجه صادر شده بود را فاقد اعتبار بدانند.
بیشتر در این باره: رزمایش نظامی چین همزمان با سفر مقام آمریکایی به تایوانقرار است کلی کرافت، سفیر آمریکا در سازمان ملل هفته آینده به تایوان سفر کند و با مقامات بلندپایه این کشور دیدار داشته باشد. چین روز پنجشنبه نسبت به این اقدام به آمریکا هشدار داد که با آتش بازی نکند.
سال جاری دو مقام امریکا به طور جداگانه به تایوان سفر کردند. در مردادماه الکس ایزار، وزیر بهداشت و خدمات انسانی آمریکا، در راس هیئتی از تایوان دیدار کرد. طی ۴۰ سال گذشته، یعنی از آغاز روابط دیپلماتیک آمریکا با جمهوری خلق چین بهجای تایوان، سفر آقای ایزار رخدادی بسیار نادر بهشمار میرفت.
یک ماه بعد نیز کیت کراچ، معاون وزیر خارجه ایالات متحده برای رشد اقتصادی ، انرژی و محیط زیست به تایوان سفر کرد.
رویترز میگوید، در زمان این دیدارها، هواپیماهای جنگی چین بارها از فراز خط منصّف غیر رسمی تنگه تایوان عبور کردند.
تایوان، با نام رسمی جمهوری چین، پس از شکستهای پیاپی ناسیونالیستها (موسوم به «کوئوُمینتانگ» یا کومینتانگ) از مائوئیستها، و عزیمت آنها به جزیره تایوان در سال ۱۹۴۹، بهعنوان یک دولت موقت ایجاد شد.
طی دوران موسوم به «جنگ سرد» بسیاری از کشورهای غربی همچنان جمهوری چین در تایوان را نماینده رسمی کشور چین میدانستند و کرسی نمایندگی در سازمان ملل نیز از آن تایوان بود. در این زمان، یعنی پیش از اصلاحات میانه ۱۹۸۰ به بعد، این کشور با مشتی آهنین اداره میشد، اما اصلاحات گسترده سیاسی و اجتماعی این کشور را بهکلی دگرگون کرد.
با بهبود روابط آمریکا و جمهوری خلق چین، در سال ۱۹۷۹/۱۳۵۷ ایالات متحده رسما حکومت جمهوری خلق را پذیرفت و روابط دیپلماتیک با تایوان پایان یافت. از آن زمان تقریبا اکثر قریب به اتفاق کشورهای جهان روابط دیپلماتیک با تایوان را متوقف کردند و نیز جمهوری خلق چین صاحب کرسی نمایندگی نزد سازمان ملل شد. با این حال هنوز بسیاری از کشورها روابط شبهدیپلماتیک با تایوان دارند و دفاتر فرهنگی یا اقتصادی آنها همان کارهای سفارتخانه را انجام میدهد.