رئیس کمیته امور خارجی مجلس اوکراین: عذرخواهی تهران کافی نیست

بوگدان یارمنکو، رئیس کمیته امور بین‌الملل پارلمان اوکراین

پارلمان اوکراین روز سه‌شنبه، ۲۴ دی، با تصویب بیانیه‌ای از ایران خواست مسئولیت کامل سرنگونی هواپیمای اوکراینی در تهران را بپذیرد. قانونگذاران اوکراینی در این بیانیه همچنین تأکید کرده‌اند که عذرخواهی مسئولان سیاسی کافی نیست.

هواپیمای بوئینگ ۸۰۰–۷۳۷ شرکت هواپیمایی اوکراین با شماره پرواز ۷۵۲، بامداد چهارشنبه، ۱۸ دی‌ماه، در جنوب تهران با حمله موشکی سپاه پاسداران سرنگون شد و تمام ۱۷۶ سرنشین ایرانی و غیرایرانی آن کشته شدند.

آنا رایسکایا، گزارشگر رادیوفردا، در گفت‌‌وگو با بوگدان یارمنکو، رئیس کمیتهٔ امور بین‌الملل پارلمان اوکراین، درباره انگیزه تصویب و اهداف بیانیه پارلمان اوکراین از او سؤال کرده است:

بوگدان یارمنکو: این بیانیه دربردارندهٔ موضع رسمی اوکراین است. ایران را مخاطب قرار می‌دهد و از آن‌جا که تحقیقات و مذاکره درباره غرامت بر عهدهٔ قوهٔ مجریه است، در وهلهٔ نخست این بیانیه متوجه دولت اوکراین است. البته پارلمان اوکراین از رئیس‌جمهور و دولت که بر تحقیقات جامع و شفاف تأکید دارند، حمایت کامل می‌کند و از آنها می‌خواهیم که جامعهٔ اوکراین را از تمام جزئیات این سانحه مطلع کنند. به بازماندگان تسلیت می‌گویم. و همچنین بخشی از این بیانیه متوجه نهادهای بین‌المللی ا‌ست و آنها را فرامی‌خوانیم به بازبینی قوانین هوانوردی به منظور تحکیم امنیت پروازهای غیرنظامی، تا در آینده در هیچ کشوری فاجعهٔ مشابه تکرار نشود.

رئیس‌جمهور اوکراین پیشتر اعلام کرد که رئیس‌جمهور ایران بابت ساقط شدن هواپیمای اوکراینی رسماً عذرخواهی کرد، اما پارلمان اوکراین در بیانیه‌اش اعلام کرده منتظر معذرت‌خواهی رسمی جمهوری اسلامی است و از این کشور انتظار دارد مسئولیت کامل خود را بپذیرد. ممکن است در این باره توضیح بدهید.

بیانیهٔ پارلمان برای تقویت موضع دولت است. ما می‌خواهیم اظهارات سیاسی مقامات ایرانی در سندی حقوقی ثبت شود. این انگیزهٔ اصلی‌ ماست. از دید ما، اظهارات سیاسی کافی نیست، به‌ویژه با توجه به این‌ که در روزهای اول تحقیقات با ممانعت برخی نهادها در ایران مواجه شده بودیم. به همین دلیل، می‌خواهیم تعهدات ایران برای تضمین تحقیقات جامع با مشارکت کشورهای ذیربط و نهادهای بین‌المللی و مسئولیت‌پذیری‌ کامل حقوقی در قبال عواقب این فاجعه در قالب سندی ثبت شود.

انکار مسئولیت در روزهای اول از سوی مقامات جمهوری اسلامی باعث تظاهرات در ایران شده، اما در اوکراین هم رویکرد دولت در این روزهای حساس با انتقاد فراوان روبه‌روست. از جمله این سؤال مطرح است که مسئولان اوکراینی که می‌گویند از روز اول دلیل سقوط را می‌دانستند، چرا تا پیش از اقرار تهران و حتی زمانی‌که مقامات غربی حملهٔ موشکی به هواپیما را محتمل خواندند، حرفی نزدند. فکر نمی‌کنید دولت اوکراین باید فعالانه‌تر عمل می‌کرد؟

اوکراین بسیار هم خوب عمل کرد. به محض دریافت اطلاعات دربارهٔ از دست دادن هواپیما و شهروندانش، کی‌یف همهٔ گام‌های لازم را برداشت تا به روند تحقیقات بپیوندد. اوکراین شواهدی به دست آورد که ایران را مجبور کرد تقصیر خود را بپذیرد. اکنون نیز اوکراین در هماهنگی با سایر کشورها در تلاش است تحقیقات تکمیل شود. می‌توان با الفاظ مختلف رویکرد دولت را توصیف کرد، اما کاملاً بر اساس شرایط پیش رفتند.

با توجه به انکار ایران در روزهای اول و مشکلاتی که هم‌اکنون در روند تحقیقات به وجود می‌آید، آیا احتمال دارد اوکراین خواستار تشدید فشار بین‌المللی بر ایران شود یا این پرونده را به دادگاه بین‌المللی ببرد؟

با توجه به این‌ که ایران تقصیر خود را پذیرفته، امیدواریم این مسئله از طریق مذاکره حل شود، به توافق برسیم و از درگیری زمان‌بر حقوقی بپرهیزیم.