سازمان حقوق بشری «عفو بینالملل» بهتازگی در وبسایتی مجزا، اما با شکل و شمایل وبسایت خود صفحاتی را به راهها و ابزارهای سنجش درستی و حقیقت اخبار شهروندی، عکسها و ویدئوهای موجود در فضای اینترنت اختصاص داده است.
از حدود دو دهه پیش که اینترنت پا به عرصه گذاشت و روزبه روز بیشتر در زندگی بشر رخنه کرد، این فضا رفتهرفته به ابزاری برای خبررسانی هم تبدیل شده است، تا آنجا که امروزه از کسادی کار در روزنامهها و تلویزیون سخن به میان میآید.
اما همین ابزار و فضای ضروری که بیاغراق میتوان گفت اکنون بدون آن نمیتوان زندگی کرد در دست عدهای به ابزاری برای دروغپراکنی و تبلیغات دروغین و تحریک احساسات نیز تبدیل شده است.
از جمله جدیدترین نمونههای این تلاشها میتوان به انتشار چندین عکس در شبکه اجتماعی توییتر اشاره کرد که ظاهرا غزه و مردم این منطقه پس از حملات هوایی اسرائیل در هفته گذشته را نشان میدهند.
مشکل اینجاست که، بر اساس تحقیقات انجام شده بسیاری از این عکسها که صدها هزار بار در توییتر دستبهدست چرخیدهاند نه مربوط به غزه و هفته جاری، بلکه بیشتر مربوط به اتفاقات جنگ داخلی سوریه و رخدادهای مرگبار در عراق هستند.
این گونه اقدامات تا آنجا پیشرفت کرده است که اکنون وجود راهها و روشهایی برای کسب اطمینان از درستی و صحت اخباری که در فضای اینترنت منتشر میشود ضروری به نظر میرسد.
از همین روست که سازمان عفو بینالملل، بزرگترین سازمان مدافع حقوق بشر در دنیا، در آغاز ماه جاری میلادی صفحاتی را با نشانی اینترنتی citizenevidence.org به چندین ویدئوی آموزشی در همین زمینه اختصاص داده است.
این ویدئوهای آموزشی میتوانند بهروشنی به کاربران اینترنت نشان دهند که چگونه میتوان از صحت و سقم و حقیقت عکسها و ویدئوهای حاوی اخبار و اطلاعات اطمینان حاصل کرد.
آن طور که در وبسایت عفو بینالملل اشاره شده است، این «راهنمای گام به گام» بهویژه میتواند به محققان در زمینه حقوق بشر کمک کند تا «به شکلی نظاممند» ویدئوهای شهروندی را که از موارد نقض حقوق بشر پرده برمیدارند راستیآزمایی کنند.
با استفاده از این راهنمای گام به گام از جمله میتوان مشخص کرد که، مثلا در وبسایت یوتیوب، یک فیلم ویدئویی چه زمانی و توسط چه کسی در این وبسایت آپلود شده، این فرد حساب کاربری خود را چه زمانی ایجاد کرده و پیشتر چه ویدئوهایی را با دیگران به اشتراک گذاشته است.
با این راهنمای گام به گام همچنین میتوان یاد گرفت که چگونه میتوان یک عکس را در فضای اینترنت ردیابی کرد و مشخص کرد که این عکس پیشتر در کجا و چه زمانی در اینترنت منتشر شده است.
همچنین اگر به هر دلیل میخواهید تنها صدای یک ویدئو را با دیگران در شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذارید، راهنمای گام به گام عفو بینالملل به این پرسش شما هم پاسخ میدهد.