تصویب تشکیل شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و پیامد آن از دید عبدالکریم لاهیجی

کشورهای عضو سازمان ملل متحد با اکثریت قاطع با تشکیل شورای حقوق بشر بجای کمیسیون حقوق بشر موافقت کردند. کوفی عنان اعلام کرد که تشکیل این شورا به بهبود وضع میلیون ها تن در جهان کمک خواهد کرد. دکتر عبدالکریم لاهیجی و شیرین عبادی هم از حقوقدانانی بودند که برای تشکیل این شورا تلاش کردند. دکتر عبدالکریم لاهیجی نایب رئیس فدراسیون های دفاع از حقوق بشر برقراری آنرا مایه افتخار فعالان حقوق بشر می داند. آقای لاهیجی در مصاحبه با رادیو فردا می گوید این شورا برای ما ایده آل نیست ولی در شرایط و اوضاع احوال کنونی بیش از این نمی شود توقع داشت. یکی از خواسته های ما مدافعان حقوق بشر اینست که دولتهایی به عضویت این شورا بتوانند دربیایند که هفت عهدنامه اصلی حقوق بشر را امضا کرده باشند. کشورهای عضو سازمان ملل متحد با اکثریت قاطع با تشکیل شورای حقوق بشر بجای کمیسیون حقوق بشر موافقت کردند. آمریکا، اسرائیل به تشکیل این شورا رای منفی دادند. ایران و ونزوئلا به آن رای ممتنع دادند. تشکیل این شورا با پیشنهاد کوفی عنان دبیر کل سازمان ملل متحد مطرح شد و مدافعان حقوق بشر در کنار عنان از مدافعان سرسخت تشکیل این شورا بودند. تشکیل این شورا با رای مثبت 170 کشور عضو سازمان ملل متحد به تصویب رسید. برخلاف کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد اعضای شورای حقوق بشر بجای آنکه توسط گروه های منطقه ای انتخاب شوند از سوی همه اعضای سازمان ملل متحد انتخاب می شوند و در صورت مشاهده موارد خلاف حقوق بشر در مورد آنها عضویتشان می تواند با رای اکثریت اعضای سازمان ملل متحد به حال تعلیق درآید. چیزی که در مورد کمیسیون حقوق بشر وجود نداشت و ناقضان بزرگ حقوق بشر بعضا عضو کمیسیون حقوق بشر می توانستند باشند و بودند. کوفی عنان اعلام کرد که تشکیل این شورا به بهبود وضع میلیون ها تن در جهان کمک خواهد کرد. دکتر عبدالکریم لاهیجی و شیرین عبادی هم از حقوقدانانی بودند که برای تشکیل این شورا تلاش کردند. نازی عظیما (رادیو فردا): هدف این شورا که جایگزین کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد می شود، تقویت هرچه بیشتر تلاشهای مربوط به جلوگیری از نقض حقوق بشر در جهان است. دکتر عبدالکریم لاهیجی نایب رئیس فدراسیون های دفاع از حقوق بشر که از دست اندرکاران تشکیل این شورا بود، درباره چگونگی تصویب تشکیل این شورا توضیح می دهد و برقراری آنرا مایه افتخار فعالان حقوق بشر می داند. عبدالکریم لاهیجی: ما مدافعان حقوق بشر خوشوقت هستیم که پس از سه ماه مبارزه بالاخره با یک اکثریت بزرگی طرح تشکیل شورای حقوق بشر به تصویب سازمان ملل متحد رسید. در نامه ای که دو روز پیش فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر با امضای رئیس فدراسیون و شیرین عبادی بعنوان یکی از اعضای فدراسیون به وزیر امور خارجه آمریکا نوشتند ما خاطر نشان کردیم که این شورا برای ما ایده آل نیست ولی در شرایط و اوضاع احوال کنونی بیش از این نمی شود توقع داشت و آنجا گفتیم که یکی از خواسته های ما مدافعان حقوق بشر اینست که دولتهایی به عضویت این شورا بتوانند دربیایند که هفت عهدنامه اصلی حقوق بشر را امضا کرده باشند و ما همینجا اشاره می کنیم که سه عضو دائمی شورای امنیت، آمریکا، روسیه و چین دو یا سه عهدنامه از این 7 عهدنامه را امضا نکردند. ن.ع: شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد که جایگزین کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد می شود چه تفاوتی با کمیسیون دارد؟ عبدالکریم لاهیجی: تفاوتش با کمیسیون حقوق بشر اینست که 47 عضو فقط در این شورا هستند با توجه به تقسیم بندی منطقه ای سازمان ملل متحد و دیگر اینکه فقط شش هفته در سال ادامه ندارد و بیش از 6 ماه برای تشکیل این شورا وقت تعیین شده و بعد هم کشورهایی که به عضویت این شورا در می آیند وضعیت حقوق بشر در این کشورها بدرخواست شورا هر زمان می تواند مورد رسیدگی قرار گیرد. همینجا توجه می دهم که 4 دولت به این قطعنامه رای ندادند. در راس این چهار دولت آمریکا و اسرائیل هستند. آمریکا می خواست این شورا زیر نظر شورای امنیت باشد. موضوعی که برای ما مدافعان حقوق بشر قابل قبول نبود و اسرائیل هم طی چهل سال گذشته همیشه مشتری کمیسیون حقوق بشر و مجمع عمومی بوده در ارتباط با نقض حقوق بشر. در کشورهای ممتنع هم ایران هست، ونزوئلا هست و خلاصه بگویم که دولتها چه دولتهای بزرگ چه کوچک نمی خواهند زیر کنترل یک نهاد مستقل حقوق بشری باشند و بنا بر این بهر صورتی در جریان تصویب این قطعنامه کارشکنی کردند. ن.ع: از رئیس فدراسیون دفاع از حقوق بشر در ایران درباره تاثیر این شورا در وضعیت حقوق بشر در ایران می پرسم. او این تاثیر را مثبت می داند اما تاکید می کند که توقع حامیان حقوق بشر در ایران از مجامع بین المللی حمایت سیاسی از آنهاست و به هیچ وجه خواستار مداخله آنان در امور داخلی ایران نیستند. عبدالکریم لاهیجی: امیدواریم طی هفته های آینده که شورا تشکیل می شود وضعیت حقوق بشر در صدر مسایل شورا باشد و ما همیشه گفتیم که خواست مبارزان حقوق بشر حمایت سیاسی است نه اقتصادی مالی نه اینکه کشورهای خارجی بخواهند از حقوق بشر استفاده ابزاری کنند برای اختلاف ها و منازعات سیاسی که با جمهوری اسلامی دارند. در آخرین ملاقاتی هم که در پاریس بین شیرین عبادی و من از یک طرف و وزیر امور خارجه فرانسه صورت گرفت به این موضوع تاکید کردیم که خواست مدافعان حقوق بشر در ایران فقط حمایت سیاسی جامعه بین المللی است. ن.ع: به گفته دکتر عبدالکریم لاهیجی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد بار دیگر نماینده ویژه ای برای بررسی وضعیت حقوق بشر به ایران اعزام خواهد کرد.