(rm) صدا | [ 6:25 mins ]
در حالی که برنامه اتمی ایران در شورای امنیت سازمان ملل مطرح شده، افغانستان میان ایران و آمریکا یعنی دو کشوری که بیشترین حمایتها را از آن کرده اند گیر کرده است. موقعیت افغانستان در زمینه حفظ روابطش با ایران و آمریکا بسیار باریک است و بسیاری از کارشناسان بر این عقیده اند که نباید به افغانستان فشار آورده شود که بین حمایت غرب از دموکراسی شکننده این کشور و روابط با همسایه قدرتمندش دست به انتخاب بزند. جاوید لودین رئیس دفتر حامد کرزای رئیس جمهوری افغانستان گفت: کابل امیدوار است راه حلی سیاسی برای این اختلاف یافت شود و این کشور همکاری های خود را با هر دو کشور ادامه می دهد. عباس وفا تحلیلگر سیاسی مقیم کابل و سردبیر روزنامه انگلیسی زبان نگاه افغانستان در این باره می گوید: افغانستان به ایران، بنادر این کشور و تجارت با آن نیاز دارد و علاوه بر آن نگرانیهای سیاسی هم وجود دارد. ثمینه احمد تحلیلگر گروه پژوهش در بحران جهانی که در پاکستان زندگی می کند می گوید: اگر افغانستان تصمیم بگیرد بعنوان بخشی از ائتلاف علیه ایران عمل کند، در داخل این کشور بازتاب خواهد یافت. یک اقلیت شیعه سازمان یافته و پر سروصدا در افغانستان وجود دارد که بخشی از جریان سیاسی کشورند و تحریم ایران توسط کشورشان را نخواهند فهمید. در حالی که برنامه اتمی ایران در شورای امنیت سازمان ملل مطرح شده، افغانستان میان ایران و آمریکا یعنی دو کشوری که بیشترین حمایتها را از آن کرده اند گیر کرده است. واشنگتن و چندین کشور دیگر ایران را متهم به تلاش در ساختن بمب اتمی می کنند و خواهان آن هستند که شورای امنیت دراین باره تصمیمات علیه جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کند. موقعیت افغانستان در زمینه حفظ روابطش با ایران و آمریکا بسیار باریک است و بسیاری از کارشناسان بر این عقیده اند که نباید به افغانستان فشار آورده شود که بین حمایت غرب از دموکراسی شکننده این کشور و روابط با همسایه قدرتمندش دست به انتخاب بزند.
علی سجادی (رادیو فردا): کابل جنگ لفظی را که علیه برنامه اتمی ایران جریان دارد ، به دقت دنبال می کند. واشنگتن می گوید ایران تهدیدی جهانی است و سعی دارد ارتش خود را به سلاح اتمی مجهز کند. ایران اصرار دارد که استفاده اش از فناوری اتمی صرفاً صلح آمیز است و واشنگتن را متهم می کند که قصد دارد به شیوه ای مشابه با آنچه در مورد عراق رخ داد، به این کشور تجاوز نظامی کند. برنامه اتمی ایران هم اکنون در شورای امنیت مطرح شده و مورد بحث اعضای آن قرار دارد و ممکن این به اعمال تحریمهایی علیه این کشور انجامد.
مقامهای افغان تاکید می کنند که کشورشان در اختلاف میان ایران که همسایه بانفوذ آنهاست و آمریکا که قدرتی جهانی ست، جهت گیری نخواهند کرد. جاوید لودین رئیس دفتر حامد کرزای رئیس جمهوری افغانستان می گوید کابل امیدوار است راه حلی سیاسی برای این اختلاف یافت شود و این کشور همکاری های خود را با هر دو کشور ادامه می دهد.
صدای جاوید لودین: در چهار سال گذشته، افغانستان روابط بسیار دوستانه و نزدیکی با هر دو کشور ایران و آمریکا داشته است و ما امیدواریم مساله ای پیش نیاید که باعث جدایی ما شود.
ع . س: آقای لودین می گوید نیروهای آمریکایی و حمایت های اقتصادی این کشور برای توسعه افغانستان بسیار مهم است. نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا رژیم طالبان در افغانستان را در سال 2001 برکنار کرد و کمکهای واشنگتن به دولت کرزی در بازسازی این کشور جنگ زده حیاتی است. اما افغانستان چه از نظر تامین امنیت داخلی کشور خود و چه از نظر مبادلات تجاری به ایران نیز وابسته است. آقای لودین و دیگر مقامهای افغان می گویند مهم نیست دیگر کشورها چه فکر می کنند، حفظ روابط خوب با ایران باید در اولویتهای سیاست خارجی افغانستان باقی بماند.
صدای جاوید لودین: درباره ایران. همانطور که می دانید ایران همسایه ماست. ما همسایگان خود را انتخاب نمی کنیم. دوست را می توانید انتخاب کنید اما همسایه را نمی توانید انتخاب کنید.
ع . س: دو کشور ایران و افغانستان علاوه بر متجاوز از هزار کیلومتر مرز مشترک، فرهنگ غنی و مشترکی نیز دارند. ایران همچنین یکی از شرکای تجاری مهم افغانستان است و قراردادهای میان دو کشور به افغانستان که به آبهای بین المللی راه ندارد اجازه می دهد از بنادر ایران استفاده کند بدون این که تقریباً چیزی بپردازد.
مقامهای افغان و تحلیلگران سیاسی می گویند اگر سازمان ملل ایران را تحریم کند افغانستان در موضع بسیار سختی قرار خواهد گرفت و اگر کابل این تحریم را رعایت نکند ممکن است با فشار از سوی ایالات متحده و سازمان ملل مواجه شود، که هر دو در بازسازی افغانستان جنگ زده نقشی حیاتی بازی می کنند. و از سوی دیگر رعایت تحریمهای احتمالی علیه ایران، نه فقط ایران را خشمگین خواهد کرد، بلکه اقتصاد شکننده افغانستان را نیز لطمه پذیرتر می کند. عباس وفا تحلیلگر سیاسی مقیم کابل و سردبیر روزنامه انگلیسی زبان نگاه افغانستان در این باره می گوید:
صدای عباس وفا: افغانستان به ایران، بنادر این کشور و تجارت با آن نیاز دارد و علاوه بر آن نگرانیهای سیاسی هم وجود دارد.
ع . س: یکی از این نگرانیهای سیاسی این است که افلیت شیعه افغانستان احساس نکند که به ایران – یعنی یگانه کشور شیعه جهان – ظلم شده و افغانستان در این ظلم شریک است. ثمینه احمد تحلیلگر گروه پژوهش در بحران جهانی که در پاکستان زندگی می کند می گوید:
صدای ثمینه احمد: اگر افغانستان تصمیم بگیرد بعنوان بخشی از ائتلاف علیه ایران عمل کند، در داخل این کشور بازتاب خواهد یافت. یک اقلیت شیعه سازمان یافته و پر سروصدا در افغانستان وجود دارد که بخشی از جریان سیاسی کشورند و تحریم ایران توسط کشورشان را نخواهند فهمید.
ع . س: حامد کرزی رئیس جمهوری افغانستان همچنین باید مواظب توانایی ایران در تاثیر گذاری بر مسائل داخلی افغانستان باشد. ایران هم اکنون از دولت افغانستان حمایت می کند اما تعدادی از تحلیلگران می گویند حمایت ایران منوط به حمایت افغانستان از شیعیان این کشور است که حدود یک پنجم جمعیت را تشکیل می دهند. این نگرانی و ترس وجود دارد که اگر ایران از وضعیت افغانستان ناراحت باشد می تواند از شیعیان این کشور در مخالفتشان با دولت مرکزی حمایت کند یا حتی از خشونت شورشیان این کشور حمایت نماید. ثمینه احمد می گوید کشورهای غربی باید موقعیت باریک افغانستان در این باره را درک کنند.
صدای ثمینه احمد: ایران همسایه افغانستان است. و در حالی که موضوعهای مهمی در صحنه جهان در جریان است ما باید به این بیاندیشیم که چگونه به ثبات این دولت شکننده کمک کنیم.
ع . س: آنچه خانم احمد می گوید به این معنی است که نباید به افغانستان فشار آورده شود که بین حمایت غرب از دموکراسی شکننده این کشور و روابط با همسایه قدرتمندش دست به انتخاب بزند.
