تاثیر آلودگی آب دریاچه ها و رودخانه ها به مواد آلی و شیمیائی بر سلامت تغذیه: دیدگاه یک کارشناس محیط زیست

دکتر محمدرضا فاطمي، مشاور سازمان محيط زيست ايران اعلام کرد: اغلب رودخانه هاي شمال و جنوب کشور آلوده به انواع مواد آلي و شيميايي بوده و مصرف ماهي موجود در اين منابع براي سلامت انسان خطر بسيار جدي دارد. دکتر اسماعيل کهرم، کارشناس محيط زيست وسعت آلودگي منابع آب در ايران را بيش از ميزان رسما اعلام شده مي داند. او در مصاحبه با راديو فردا مي گويد: متاسفانه وسعت اين آلودگي زياد است و فقط منحصر به آبهاي رودخانه های جنوب ايران نمي شود، در سراسر ايران آبها و رودخانه ها دچار آلودگي شده اند. وی می افزاید تغذیه از ماهی های آلوده به انواع فلزات و مواد سمی، در دراز مدت بر فعالیت مغز انسان تاثیر سوء می گذارد. وی می افزاید آلودگی آبهای خلیج فارس 47 برابر دریاهای آزاد است و سموم در بدن ساحل نشینان که هر روز از ماهی های این دریا مصرف می کنند، انباشته می شود. جمشيد چالنگي (راديوفردا): دکتر محمدرضا فاطمي، مشاور سازمان محيط زيست ايران گفت اغلب رودخانه‌هاي شمال و جنوب کشور، مانند کارون، بهمنشير، و حتي درياها، به انواع مواد آلي و شيميائي آلوده‌اند و مصرف ماهي موجود در اين منابع براي سلامت انسان خطر بسيار جدي دارد. وي در مصاحبه با خبرگزاري مهر، از آلوده بودن رودخانه‌ها و ديگر منابع آبي ايران به موادي چون جيوه، سرب و آرسنيک خبر داده است که به گفته او با ورود تدريجي به بدن، انسان را با خطر مرگ روبرو مي سازند. دکتر اسماعيل کهرم، کارشناس محيط زيست، وسعت آلودگي منابع آب در ايران را بيش از ميزان رسما اعلام شده مي‌داند. دکتر اسماعيل کهرم: متاسفانه بايد عرض کنم که جابه‌جا خرابي است. جنابعالي الان ليست رودخانه‌هاي در جنوب ايران را گفتيد، ولي همين ديروز يا پريروز بود که مسئول محيط زيست مازندران از آلودگي رودخانه‌هاي چالوس و نوشهر خبر داد، در حاليکه اخبار حاکي از اين بود که روزانه حدود 300 ليتر فاضلاب وارد زاينده‌رود اصفهان مي‌شود. در سراسرايران، هر جا که ما رودخانه داريم، که اين رودخانه دريک مملکت خشک شريان حياتي است، دست ما انسان‌ها، با ندانم‌کاري، باعث آلودگي شده. بنابراين منحصر به رودخانه‌هاي جنوب يا شرق و غرب نيست. همه جاي ايران رودخانه‌هاي ما آلوده‌اند، و به شدت هم آلوده‌اند. ج.چ.: اين آلودگي‌ها باعث چه زيان‌ها و بيماري‌ها مي‌شود در ايران؟ دکتر اسماعيل کهرم: ضرر اين مواد آلاينده و آلودگي‌ها، در داخل خود رودخانه شروع مي‌شود. يعني موجواتي که در داخل رودخانه وجود دارند، اولا اين آلودگي‌ها را جذب مي‌کنند و تحت اثر عاملي به نام بزرگنمائي بيولوژيکي، مثلا فرض بفرمائيد که يک ذره از آن آلودگي در بدن يک ماهي است، اين ماهي را يک ماهي ديگر مي‌‌خورد و بنابراين جمع مي‌شود در بدن ماهي خورنده و ده برابر مي شود و بيست برابر مي‌شود و ما انسان‌ها که د رحلقه آخري هستيم و از اين محصولات بهره‌برداري مي‌کنيم، ملاحظه بفرمائيد که چقدر بيشتر از موجودات ديگر ضرر مي‌بينيم. از طرفي، در اين رودخانه‌ها، در مسير آنها، ما مي‌آئيم ماهي‌سرا درست مي‌کنيم و بازهم از همان آب آلوده استفاده مي‌کنيم. اين رودخانه‌ها مي‌ريزند به تالاب‌ها، مثل تالاب انزلي، که 15 تا رودخانه در آن مي‌ريزد، و باز هم ايجاد آلودگي مي‌کنند، و وارد دريا مي‌شوند، بازهم مواد آلوده‌کننده و آلاينده را وارد دريا مي‌کند. بنابراين، يک سلسله‌اي که از يک کارخانه شروع مي‌شود در دزفول، کارخانه کاغذسازي، اين ادامه پيدا مي‌کند و مي‌رود تا خليج فارس و موجودات خليج فارس را و نهايتا ما انسان‌ها را گرفتار اين آلاينده‌ها مي‌کند. اين مورد را هم در ناحيه عسلويه ديده‌ام که ماهي صيد شده بوي نفت مي‌داده، براي اينکه خليج فارس، 47 برابر دريا‌هاي آزاد، آلوده به اين مواد آلاينده است. ج.چ.: مصرف ماهي‌ها، يا موجودات دريائي و رودخانه‌اي براي انسان‌ها اثراتي دارد که در دراز مدت خود را نشان خواهد داد؟ دکتر اسماعيل کهرم: کاملا همينطور است البته مشروط بر اينکه دراز مدت را مثلا 30 يا 40 سال در نظر نگيريد. در همين ده سال آينده... ببينيد، جنوبي‌هاي ما، کساني که در کنار درياي پربرکت خليج فارس و درياي عمان هستند، اينها عادت به استفاده از ماهي دارند و در هروعده از غذاي آنها بايد اين ماهي وجود داشته باشد. حالا تصور بفرمائيد که تجمع اين‌ها در طول سال‌ها، 10 سال و 15 سال، چقدر آسيب مي‌رساند. اين‌ها جزو فلزات و سمومي هستند که در بافت چربي تجمع پيدا مي‌کنند. مغز ما يک بافت چربي است. يعني باعث کندذهني مي‌شوند، باعث اختلالات تنفسي و گوارشي مي‌شوند، و در رشد تاثير مي‌گذارند. اينها به اثبات رسيده است. و اگر شما بهره‌برداري از ماهي‌هاي مسموم را خداي نکرده به مدت طولاني ادامه بدهيد، تقريبا در يک نسل اثر مي‌گذارد، آثار ژنتيکي به جاي مي‌گذارد. اينها شناخته شده است در دنيا. بنابراين، من فکر مي‌کنم که واقعا وقتش است که ما فکري به حال اين مسائل بکنيم.