چشم انداز پرتاب سفينه فضايي مسنجر به سوي سياره تير

دوشنبه دوم اوت سفينه فضايي مسنجر Messenger به سياره تير پرتاب خواهد شد. محمد حيدري ملايري اخترشناس رصدخانه پاریس، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد: تير يا عطارد دروني ترين سياره منظومه خورشيدي است و مطالعه تير از زمين بسيار مشکل است و سازمان ناسا مسنجر را که مجهز به چند دستگاه اندازه گيري است دوم اوت به سوي عطارد پرتاب خواهد کرد. دوشنبه دوم اوت، سفینه فضایی مِسنجر، به سیاره تیر یا عطارد پرتاب خواهد شد. قرار است این فضاناو 500 کیلویی که در سال 2011 (هفت سال دیگر) به سیاره تیر خواهد رسید، اطلاعات جدیدی از این سیاره بدست بیاورد. گفته می شود ممکن است فضاناو مسنجر بر روی این داغ ترین سیاره منظومه خورشیدی، یخ پیدا کند. دکتر محمد حیدری ملایری، کارشناس رصدخانه پاریس، در مصاحبه با رادیوفردا، از ویژگی های سیاره تیر یا عُطارِد می گوید: محمد حیدری ملایری (اختر شناس رصدخانه پاریس): تیر یا عطارد دورترین سیاره منظومه خورشیدی ست. در مقایسه با زمین، دو و نیم برابر به خورشید نزدیکتر است. یعنی حجم آن تقریبا تا 18 برابر از حجم زمین کمتر است. جرم آن 5 صدم جرم زمین است. به 450 درجه سانتی گراد می رسد و در شب دمای سطح این سیاره در استوا در هنگام روز، به منهای 180 درجه سانتی گراد فرو می افتد. چرخش و گردش آن بسیار جالب است. هر پنجاه و نه روز زمین، یک بار بدور محور خود می چرخد، در حالی که گردش آن بدور خورشید، هر هشتاد و هشت روز زمین طول می کشد. مطالعه تیر از زمین بسیار دشوار است، زیرا بسیار به خورشید نزدیک است و فقط در حدود نیم ساعت پیش از برآمدن خورشید یا نیم ساعت پس از فرو رفتن خورشید می شود آن را نپاهش یا رصد کرد. فاطمه امان(رادیوفردا): سازمان فضا و هوانوردی آمریکا ناسا، در سال 1974 یعنی سی سال پیش فضاناو مرینر 10 را بسوی عطارد فرستاد که از کنار آن رد شد و در حدود سه هزار عکس به زمین مخابره کرد. برای نخستین بار بود که این اطلاعات از سیاره عطارد بدست می آمد، اما هنوز دانسته ها از سیاره عطارد بسیار ناچیز است و پرسشهای بسیاری بی پاسخ مانده اند. به همین دلیل ناسا فضاناو مسنجر را دوم اوت به فضا می فرستد. محمد حیدری ملایری: سازمان فضایی ناسا، فضاناو مسنجر که مجهز به چند دستگاه اندازه گیری ست، روز دوم اوت به سوی عطارد پرتاب خواهد کرد. منتها فضاناو مسنجر، بطور مستقیم به عطارد نخواهد رفت. برای صرفه جویی در سوخت، از پدیده ای استفاده خواهد شد که یاری گرانشی یا فلاخن گرانشی نامیده می شود. به این معنا که از نیروی گرانشی سیاره استفاده می شود برای سرعت دادن به مسنجر. به همین منظور مسنجر 6 بار از کنار زمین و ناهید و عطارد خواهد گذشت تا در سال 2011 در مدار عطارد قرار بگیرد. البته در مدت هفت سال، سه بار از کنار عطارد رد خواهد شد که به مطالعه آن خواهد پرداخت ولی بخش اعظم پژوهشها، از سال 2011 خواهد بود. ف.ا.: چه چیزهایی در مورد این سیاره مطالعه خواهد شد؟ محمد حیدری ملایری: چیزهایی که مطالعه خواهد کرد عبارتند از مسئله چگالی میانگین عطارد که بسیار زیاد است و علت آن را نمی دانیم. از ساختار هسته عطارد اطلاع درستی نداریم. آیا مثل زمین از آهن و نیکل ساخته شده و گداخته است؟ با جرم کمی که عطارد دارد، نباید گداخته باشد. نمی دانیم میدان مغناطیسی عطارد از کجا ناشی می شود. ترکیب پوسته عطارد را نمی دانیم. مسئله دیگر تاریخ فعالیت آتشفشانی آن است. عطارد جو بسیار تُنُکی دارد که از هیدروژن و هلیم تشکیل شد که با وجود باد خورشیدی به عطارد می رسد. همچنین دارای عنصرهای دیگری مانند اکسیژن، سدیم، پتاسیم و کلسیم است که اینها را اصابت ستاره های دنباله دار یا سیارک ها باخودشان می آورند. ولی مطالعه آنها بسیار لازم است برای اینکه دقیق تر بدانیم. ف. ا.: گفته می شود ممکن است در سیاره عطارد یخ وجود داشته باشد. مسئله وجود یخ در یک سیاره به این داغی چطور توضیح داده می شود؟ دکتری محمد حیدری ملایری: یخ در کلاهک های قطبی عطارد است. مطالعه های راداری نشان داده که در قطب های آن یخ وجود دارد. امکان وجود یخ هست به خاطر اینکه محور چرخش عطارد درست عمود بر صفحه مداری آن است و بنابراین خورشید نمی تواند به درون گودال های در قطب آن بتابد و در آنجا دما به منهای 200 درجه سانتی گراد می رسد و این یخی که در آنجا اگر باشد، احتمالا توسط ستاره های دنباله آورده شده، ولی مطالعه تمام اینها می بایستی بصورت دقیق تری انجام بگیرد و این یکی دیگر از کارهای مسنجر است.