افزايش چشمگير اعتياد به مواد مخدر و مرگ و مير معتادان در ايران، از ديد يک روانپزشک

شيرين فاميلي (راديوفردا): ماهانه 367 نفر معتاد در ايران مي ميرند. بر اساس آخرين آمارهاي منتشر شده از سوي ستاد مبارزه با مواد مخدر، اين آمار نسبت به سال 73، 30 برابر شده است. فرين عاصمي (راديوفردا): چندي پيش دبيرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد که آمار مرگ و مير معتادان در سال 81، نسبت به سال 71، 30 برابر شده است. هم اکنون در ايران گرايش جوانان به انواع مواد مخدر رو به افزايش است و با اينکه مقامات جمهوري اسلامي مي گويند يکي از بزرگترين دغدغه هايشان رفع معضل اعتياد جوانان به مواد مخدر است، اين مواد به راحتي و با هزينه پايين در دسترس قرار دارند. دکتر غلامحسين معتمدي، روانشناس، درباره افزايش آمار مرگ و مير معتادان در ايران، مي گويد: دکتر غلامحسين معتمدي (روانپزشک): دليلش، يکي خود افزايش تعداد کلي اعتياد مي تواند باشد. نکته دوم اينکه آمارها به نظر مي رسد که يک مقدار دقيق تر شده. نکته سوم اينکه ما در سال هاي اخير با پديده چند اعتيادي روبرو شديم، يعني اعتيادها مثل گذشته، اعتياد خالص فقط به ترياک يا هروئين نيست، بلکه با مواد ديگر هم توام مي شود و اين خودش هميشه احتمال مرگ و مير را بالا مي برد. مساله بعدي که باز در افزايش آمارها نشان داده مي شود، و احتمالا مي تواند با معنا باشد، مساله افزايش ميزان ايدز هست. به خاطر اينکه معمولا معتاداني که کارشان به مرگ و مير مي رسد، معتاداني هستند که بيشتر از روش هاي تزريقي استفاده مي کنند. مي تواند يک دليل ديگرش هم اين باشد که اينها با سرنگ هاي آلوده و حتي يک سرنگ را چند نفر استفاده مي کنند، و حتي در مواردي سرنگ هاي دست دوم مي خرند. بنابر اين در حقيقت بيماري هاي خوني مثل ايدز و حتي هپاتيت و غيره هم مي تواند علل افزايش مرگ و مير در معتادان باشد. ف.ع.: آقاي دکتر، آيا اعتياد يک بيماري است؟ اگر اينطور هست با فرد معتاد چگونه بايد برخورد کرد؟ دکتر غلامحسين معتمدي: بدون ترديد اعتياد يک بيماري است. ولي وقتي که در سطح جامعه به مقدار وسيع وجود داشته باشد و در شيوع اين بيماري، فضاي کلي جامعه از جمعه ترافيک مواد مخدر، در دسترس بودن بسيار سهل و آسان مواد که ما با آن روبرو هستيم. همينطور فشارهاي ديگري که وجود دارد. يعني آسيب هاي اجتماعي ديگري که قابل تبديل به اعتياد هستند، وجود داشته باشد، از حالت يک بيماري که طبقه بندي شده مي تواند در کتاب هاي روانپزشکي يا پزشکي باشد، خارج مي شود. همانطوري که تبديل به يک مشکل اجتماعي يا به عبارت دقيقر، آسيب اجتماعي مي شود. ولي به هر حال کسي که معتاد هست، يعني فراورده نهايي تمام اين شرايط، نهايتا يک بيمار هست و صد در صد با او بايد برخورد درماني صورت بگيرد. نگاه ها و ديدگاه هايي که غير از اين بوده، خوشبختانه يا متاسفانه، در جامعه ما قبلا عملي شده و پياده شده، و ما به راي العين مي بينيم که هيچ حاصلي نداشته است. ف.ع.: آقاي دکتر معتمدي، با توجه به اينکه بسياري از زندانيان مواد مخدر در زندان ها، به راحتي به مواد مخدر دسترسي پيدا مي کنند، دولت چطوري بايد با معتادين برخورد بکند؟ دکتر غلامحسين معتمدي: من به عنوان يک ناظر که تا اندازه اي درگير اين مساله هستم، فکر مي کنم که مهمترين مشکلي که کشور و دولت ما با آن روبرو هست اين است که در حقيقت چهارراه انتقال و ترافيک مواد مخدر قرار گرفته. يعني صرفنظر از برخورد درماني و برخورد پيشگيري پزشکي، يا بهداشت رواني، به نظر مي رسد که سياست هاي کلاني که بتواند اين مسير را به نوعي تغيير بدهد، مي تواند که اثر خيلي عميق و گسترده اي داشته باشد. مادامي که ايران در حقيقت گلوگاه يا چهارراه يا بندر يا هر تعبير ديگري که قائل بشويم براي مواد مخدر هست، و اينها اخيرا دارند ارزش مالي که اين ترافيک دارد، برآوردهاي نسبتا دقيقي که صورت گرفته، به چندين ميليارد دلار که بيش از درآمد کشور است مي رسد، مادامي که يک همچنين وضعيتي برقرار باشد، برنامه ريزي کلان فقط نمي تواند که منحصر بشود به نگاه بهداشت رواني يا بهداشتي يا پيشگيري يا آسيب هاي اجتماعي. يک برنامه ريزي کلاني بايد صورت بگيرد که اين حالت و اين شرايط خاصي که پيدا کشور، از اين جهت به نظر من، اين مساله به اين صورت حل بشود که اين وضعيت وجود نداشته باشد. چندي پيش دبيرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد که آمار مرگ و مير معتادان در سال 81، نسبت به سال 71، 30 برابر شده است. هم اکنون در ايران گرايش جوانان به انواع مواد مخدر رو به افزايش است و با اينکه مقامات جمهوري اسلامي مي گويند که يکي از بزرگترين دغدغه هايشان رفع معضل اعتياد جوانان به مواد مخدر است، اين مواد به راحتي و با هزينه پايين در دسترس قرار دارند. دکتر غلامحسين معتمدي، روانشناس، در مصاحبه با راديوفردا مي گويد که افزايش کلي معتادان، دقيق تر شدن آمارها، پديده چند اعتيادي و نيز ايدز و بيماري هاي خوني در ميان معتادان تزريقي، از عوامل بالا رفتن آمار مرگ و مير معتادان است. وي مي گويد که اعتياد يک بيماري است، ولي وقتي که در سطح جامعه به مقدار وسيع وجود داشته باشد از حالت يک بيماري خارج مي شود و تبديل به يک آسيب اجتماعي مي شود.