نتایج اولیه کارآزمایی بالینی سه واکسن احتمالی مقابله با ویروس کرونا، امیدها و خوش‌بینی‌های هرچند محتاطانه پژوهشگران و نهادهای علمی و بین‌المللی را همراه آورده‌است.
روز دوشنبه نتایج کارآزمایی بالینی واکسن احتمالی شرکت داروسازی آسترازنکا و دانشگاه آکسفورد روی حدود هزار نفر نشان داد که سیستم ایمنی بدن پس از دریافت آن می‌تواند آماده مقابله با ویروس کرونای سارس-۲ شود.
واکسن دانشگاه آکسفورد و شرکت چندملیتی «آسترازنـِکا» از جدی‌ترین کاندیداها در فاز ۳ کارآزمایی بالینی بود و بسیاری از پژوهشگران در انتظار انتشار نتایج آن بودند.
پلت‌فرم تولید این واکسن «وکتور ویروسی تکرارنشدنی» نامیده می‌شود؛ واکسن‌های مبتنی بر وکتورهای ویروسی از ویروس‌ها برای انتقال ژنوم به سلول‌های انسانی، رمزگذاری آنتی‌ژن‌ها، در نهایت واکنش سیستم ایمنی بهره می‌برند.
این واکسن با استفاده از ویروس بی‌ضرر سرماخوردگی «آدنوویروس» ژنوم را به بدن میزبان منتقل می‌کند.
شرکت چینی کان‌سینو نیز از پلت‌فرم مشابهی بهره می‌برد و نتایج اولیه آن روی ۵۰۰ داوطلب منتشر شده که حاکی‌ست عوارض جانبی در اکثر داوطلبان جدی نیست.
نتایج هر دو واکسن در نشریه تخصصی لنست منتشر شده است.
نائور باری-زیو و ویلیام موس، پژوهشگران و متخصصان واکسن در دانشگاه تندرستی همگانی جانز هاپکینز بلومبرگ، در لنست نوشته‌اند که «در مجموع نتیجه هر دو واکسن به‌طور عمومی شبیه، و امیدبخش است».
البته نتایج کان‌سینو نشان می‌دهد افرادی که پیشتر در معرض نوع خاصی از آدنوویروس‌ها قرار گرفته‌اند از ایمنی کم‌تری برخوردار می‌شوند که «مانع جدی» در برابر این واکسن احتمالی توصیف شده‌است.
دکتر مایک رایان، مسئول ارشد امور اضطراری سازمان جهانی بهداشت، نیز روز ۳۰ تیر ماه در نشست خبری این نهاد از نتایج دانشگاه آکسفورد استقبال کرده و گفته بود «نتایج مثبتی‌ست، هرچند هنوز راهی طولانی در پیش است».
دکتر رایان افزوده اکنون باید آزمایش‌های گسترده انجام شود «اما خوب است که داده‌ها و نتایج بیشتری را از این فاز خیلی مهم [کارآزمایی] تولید واکسن می‌بینیم».
این نتایج را باید در کنار جزئیات کارآزمایی بالینی واکسن شرکت «مدرنا» قرار داد، که ۲۴ تیر ماه، دو ماه پس از بیانیه امیدوارکننده این شرکت، در ژورنال پزشکی نیوانگلند منتشر شد. نتایج کارآزمایی نشان می‌داد سیستم ایمنی بدن افراد تحت آزمایش، همان واکنشی را نشان داده که در افراد درمان‌شده دیده می‌شود.
پلت‌فرم مدرنا «آر‌ان‌ای» (RNA) است. مولکول آر‌ان‌ای (اسید ریبونوکلئیک) به‌مانند دی‌ان‌ای زنجیره‌ای بلند از اجزای سازنده‌اش و از مولکول‌های درشت و اصلی همه گونه‌های زیستی به شمار می‌رود. واکسن‌های حاوی رشته‌های آر‌ان‌ای به‌مانند ارسال‌کنند پیغام عمل می‌کنند و با رسیدن به سلول‌های ایمنی، آن‌ها را تحریک و آماده مقابله با ویروس‌ها (یا عوامل دیگر) می‌کند.
علاوه بر مدرنا، شرکت آلمانی بیو‌ان‌تک و شرکت آمریکایی فایزر نیز جزئیاتی از یک آزمایش در سطح محدود را در آلمان منتشر کرده‌اند که به مربوط به پلت‌فرم آر‌ان‌ای می‌شود که امیدوارکننده به‌نظر می‌رسد هرچند هنوز مورد داوری همتا قرار نگرفته‌است.
با همه این‌ها پژوهشگران همواره با احتیاط فراوان در مورد نتیجه کارآزمایی واکسن‌ها اظهار نظر می‌کنند. برخی از آن‌ها یادآوری می‌کنند که مشاهده عوارض جانبی واقعی یک واکسن گاه سال‌ها طول می‌کشد تا هویدا شود و برای تولید باید احتیاط را به‌شکل همه‌جانبه رعایت کرد.
