لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۰۹:۲۸

ونزوئلا با چاوز: برهنه و خوشحال


به نوشته پاره‌ای از منابع، بیماری سرطان ممکن است هوگو چاوز را یک سال دیگر خانه‌نشین کند.
به نوشته پاره‌ای از منابع، بیماری سرطان ممکن است هوگو چاوز را یک سال دیگر خانه‌نشین کند.
روز یک‌شنبه رأی‌دهندگان در ونزوئلا بار دیگر چاوز را به رئیس جمهوری کشور خود برگزیدند. اگرچه دقت و صحت گمانه‌زنی‌های انتخاباتی در آمریکای لاتین بی‌شباهت به نتایج غیر علمی و جهتدار سنجش افکار در خاورمیانه نیست، با این وجود از پیش بنظر می‌رسید که شانس تجدید انتخاب رئیس جمهور جنجالی و سوسیالیست بر رقیب جوان و محافظه‌کار او بیشتر باشد.

در پایان شمارش آراء چاوز ۵۴ درصد آراء و انریگه کاپریلس ۴۵ درصد آراء را از آن خود ساختند. در انتخابات سال ۲۰۰۶، چاوز ۶۲ درصد آراء را بدست آورده بود.

چاوز در صورت روبه‌رو نشدن با مشکل حفظ سلامتی، طی هفت سال آینده قدرت اجرایی را در ونزوئلا در دست خواهد داشت. دوره رئیس جمهوری در ونزوئلا ۶ سال است و او در ۱۴ سال گذشته این مقام را اختیار داشته. چاوز شش ماه قبل دو دوره درمان بیماری سرطان خود را در کوبا پشت سر گذاشت.

پاره‌ای منابع خارج از ونزوئلا معتقدند که بیماری سرطان چاوز در مراحل پیشرفته قرار دارد ولی به‌رغم متوقف شدن در مرحله کنونی او بیش از یک‌سال دیگر قادر به ادامه کار در منصب رئیس دولت نخواهد بود.

طبقه کم‌درآمدتر در ونزوئلا از چاوز حمایت می‌کنند. رقیب چاوز از گروه محافظه‌کاران میانه‌رو است و از حمایت طبقه متوسط و فن‌سالاران کشور برخوردار است.

به دلیل برخورداری از منابع سرشار نفت و گاز و امکان استفاده از برق آبی، و ترکیب مناسب جمعیت (۳۰ میلیون نفر) و میزان بالای باسوادی (۹۵ درصد)، ونزوئلا از شرایط رشد اقتصادی خوبی برخوردار است.

با این وجود در دهه ۹۰ میزان وام‌های خارجی ونزوئلا به‌شدت افزایش یافت و اقتصاد آن کشور در وضعیت بحرانی قرار گرفت. طی ۱۲ سال گذشته که چاوز قدرت را در ونزوئلا بدست گرفته، تولید نفت خام ونزوئلا روند کاهشی داشته و از ۲٫۴ میلیون بشکه در روز به حدود ۱٫۸ میلیون بشکه رسیده‌است.

اقتصاد نفتی

اقتصاد ونزوئلا بی‌شباهت به اقتصاد کنونی ایران نیست و صادرات نفت ۹۵ درصد از منابع درآمد صادراتی دولت را تشکیل می‌دهد. بالا بودن قیمت نفت طی ۸ سال گذشته امکان هزینه کردن بیشتر را برای دولت چاوز فراهم ساخته‌است.

نگرانی نیمی از جمعیت ونزوئلا، و مخالفان چاوز، از میان رفتن منابع کنونی بدون ایجاد منابع تولید ثروت در دوران اقتصاد بدون نفت است.

طی روشی غیر عادی، دولت چاوز نفت را در حدود ۱۰۰ دلار در بشکه به پالایشگاه‌ها می‌فروشد. همین نفت را متقابلاً بشکه‌ای ۴۰۰ دلار از آنها خریداری می‌کند و تقریبا رایگان در اختیار مصرف‌کنندگان برای سوخت قرار می‌دهد.

تأمین هزینه‌های طرح‌های سوسیالیستی چاوز، حتی در کشوری برخوردار از منابع سرشار انرژی برای همیشه مقدور نیست.

از این جهت قیمت فراورده‌های نفتی و سوخت در ونزوئلا پایین‌ترین آن در جهان است. در ونزوئلا قیمت هر لیتر بنزین در حدود شش سنت است و با کمتر از دو دلار می‌توان سوخت هفتگی یک خودرو سواری متوسط را تامین کرد.

در عوض دولت چاوز سالانه ۱۲ میلیارد دلار صرف پرداخت یارانه سوخت می‌کند. قاچاق سوخت از مرزها، شبیه روالی که تا دو سال پیش در ایران نیز به‌شدت جریان داشت، آلودگی هوا در شهر‌ها و البته فساد اداری، از جمله نتایج این وضعیت است.

چاوز خود را قهرمان «انقلاب سوسیالیستی» می‌خواند. او تامین مسکن برای بی‌خانمان‌ها، آموزش و درمان را برای همه رایگان اعلام کرده‌است.

تأمین هزینه‌های این طرح‌های سوسیالیستی، حتی در کشوری برخوردار از منابع سرشار انرژی برای همیشه مقدور نیست. این نگرانی را مخالفان چاوز و طرفداران کاپریلس احساس می‌کنند و خواستار تغییر در روش اداره کشورند.

چاوز البته خود را قهرمان ضد امپریالیسم نیز معرفی می‌کند و دارای مناسبات نزدیک با رژیم‌های چپ‌گرای آمریکای لاتین است. مناسبات ونزوئلا با آمریکا در دوران ۸ سال ریاست‌جمهوری جورج بوش (پسر) تیره شد، اگر چه ونزوئلا همچنان صادرات نفت به آمریکا را ادامه داد.

در تابستان سال جاری مارکو روبیو، سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی از ایالت فلوریدا، در توضیح رفتار‌های رئیس جمهور ونزوئلا اظهار داشت: «چاوز نه تنها خطری علیه آزادی‌های فردی و اجتماعی در ونزوئلا است، که حمایت او از تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران برای توسعه شبکه‌های جاسوسی و تروریستی در آمریکای لاتین، وی را به یک خطر منطقه‌ای تبدیل کرده‌است.»

بحران خفته اقتصادی

در نیمه دهه هشتاد و به‌دنبال کاهش قیمت نفت خام، میزان وام‌گیری‌های خارجی ونزوئلا بشدت افزایش یافت و اقتصاد آن کشور با بحران روبه‌رو شد. در نیمه دهه ۹۰ میزان تورم در ونزوئلا تا ۱۰۰ درصد و فقر عمومی تا ۶۶ درصد افزایش یافت.

در سال ۱۹۹۸ درآمد سرانه ملی در ونزوئلا به سطح درآمد در سال ۱۹۶۳ تنزل یافت.

با افزایش قیمت‌های نفت از ابتدای سال ۲۰۰۱ و ادامه آن، ترمیم موقت اقتصادی در ونزوئلا امکان‌پذیر شد و بخشی از بحران اقتصادی بار دیگر پوشیده شد.
با این وجود در پایان سال ۲۰۱۰ ونزوئلا با ۲۹٫۱ درصد رشد دارای بالاترین میزان تورم در جهان بود.

در طول سه سال گذشته، و همزمان با ادامه کاهش تدریجی تولید نفت خام، دولت چاوز از کشف منابع تازه نفت خبر داده‌است.

در سال ۲۰۱۰، بنا بر آمار دولتی، میزان ذخایر کشف شده نفت در آن کشور افزایشی معادل ۴۰ درصد نسبت به ذخایر اعلام شده سال پیش از آن را نشان می‌داد. در صورت پذیرفتن این آمارها میزان ذخایر نفت ونزوئلا از عربستان سعودی بیشتر است.

برپایه یک گمانه‌زنی توسط سازمان نظرسنجی آمریکایی گالوپ، مردم ونزوئلا در فهرست «خوشحال‌ترین ملتهای جهان» در ردیف پنجم قرار دارند.

نگرانی نیمی از این مردم خوشحال، ناشی از تردید نسبت به تداوم وضع موجود و پرهیز از قرار گرفتن دوباره در وضعیت بحرانی دهه ۹۰ است. در ونزوئلا ثروت‌های ملی به‌جای سرمایه‌گذاری صرف هزینه‌های روز می‌شود.

چاوز وعده داده که در طول ۷ سال آینده، فقر عمومی را در ونزوئلا ریشه‌کن سازد، ولی مخالفان او که از رقیب شکست‌خورده حمایت کردند و امروز به‌مراتب قدرتمندتر از پیش شده‌اند، به عملی شدن این وعده انتخاباتی باور نداشته و خود را برای دوران بعد از او آماده می‌کنند.
XS
SM
MD
LG