لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۲۳:۲۹

خلق حیات در آزمایشگاه؛ انسان «به سوی ایفای نقش خدا»


باکتری میکوپلاسما میکوئید که نخستین موجود زنده آزمایشگاهی است.
باکتری میکوپلاسما میکوئید که نخستین موجود زنده آزمایشگاهی است.
گروهی علمی به سرپرستی یک دانشمند آمریکایی توانسته است با استفاده از مواد شیمیایی بی‌جان ژنوم یک باکتری را ساخته و با گنجاندن آن در یک سلول معتقد است که اولین نوع حیات به شکل مصنوعی را خلق کرده است.

به گزارش روزنامه گاردین چاپ لندن، این دستاورد بزرگ علمی راه را برای ساختن اندام‌هایی از پیش طراحی شده باز خواهد کرد.

محصول این تلاش علمی یک موجود تک‌سلولی جنجال‌برانگیز است که گروهی شامل ۲۰ دانشمند در مدت بیش از ده سال و با صرف هزینه‌ای معادل ۴۰ میلیون دلار توانسته‌اند آن را خلق کنند.

کریگ ونتر، دانشمند آمریکایی علوم ژنتیک که سرپرستی این تحقیقات را برعهده داشته، می‌گوید این دستاورد آغاز دوران جدیدی است که در آن اشکال حیات برای کمک به بشریت خلق خواهد شد. با استفاده از این کشف جدید می‌توان باکتری‌هایی خلق کرد که مواد سمی ناشی از سوخت‌های فسیلی در جو زمین را بمکد یا واکسن‌های موثرتری تولید کرد.

به نوشته روزنامه گاردین، منتقدان از جمله گروه‌های مذهبی این تحقیقات را محکوم کرده و به خصوص یکی از گروه‌های منتقد می‌گوید که باکتری و اشکال دیگر حیات که با این روش خلق می‌شوند ممکن است به حیات وحش و محیط طبیعی گریخته و باعث فجایع زیست‌محیطی شوند. گروه دیگری از منتقدان نیز می‌گویند که این کشف دخالت در کار خداوند و خلقت است.

موجود زنده‌ای که بر اساس این تحقیقات خلق شده شبیه به باکتری‌هایی است که باعث بیماری ورم پستان در بزها می‌شود، اما هسته اصلی آن ژنوم‌های مصنوعی است که تمام آنها در آزمایشگاه تولید شده‌اند. در شناسه دی‌ان‌ای این باکتری تک‌سلولی چهار علامت ثبت شده تا به عنوان باکتری مصنوعی شناخته شده و در صورت تسری ناخواسته آن به راحتی قابل تشخیص و ردیابی باشد.

«این دستاورد هم از نظر علمی و هم از نظر فلسفی گامی بزرگ است. بدون هیچ تردیدی این کشف دیدگاه و تصور مرا از مفهوم حیات و چگونگی آن تغییر داده است.»
کریگ ونتر
نتایج این تحقیقات این هفته روی وب‌سایت مجله علمی نیچر منتشر شد. دکتر کریگ ونتر، مسئول این پروژه، گفت: «این دستاورد هم از نظر علمی و هم از نظر فلسفی گامی بزرگ است. بدون هیچ تردیدی این کشف دیدگاه و تصور مرا از مفهوم حیات و چگونگی آن تغییر داده است.»

به نوشته روزنامه گاردین، مسئولان این پروژه تحقیقاتی اکنون در نظر دارند تا با استفاده از موجودات تک‌سلولی که به شکل مصنوعی خلق شده‌اند تعداد ژن‌های مورد نیاز برای وجود حیات را بررسی کنند. از این طریق می‌توان از موجودات ذره‌بینی و با افزودن ژن‌های اضافه، مواد شیمیایی ضروری مثل پروتئین لازم برای واکسن را تولید کرد.

جولیان ساوولسکو، استاد رشته اخلاق در علوم تجربی از دانشگاه آکسفورد، در این باره می‌گوید: «کریگ ونتر با این کشف خود در را به سوی بنیانی‌ترین موضوع در تاریخ بشریت و احتمالا سرنوشت و آینده آن گشوده است. کار او صرفا کپی کردن شکل حیات به صورت مصنوعی نیست. او دارد به ایفای نقش خداوند نزدیک می‌شود و آن خلق حیات به شکل مصنوعی است که هیچ گاه به صورت طبیعی نمی‌توانسته وجود داشته باشد.»

مارک بدائو، استاد فلسفه از دانشگاه اورگون در آمریکا، نیز می‌گوید: «این نقطه عطفی شگرف در تاریخ بیولوژی و بیوتکنولوژی است.»

روزنامه گاردین در پایان می‌نویسد که دکتر کریگ ونتر در دهه ۱۹۹۰ به چهره‌ای جنجالی در عالم علم و تکنولوژی بدل شد. در آن زمان وی توانست با وجود مخالفت‌های فراوان هدایت یک شرکت پزشکی را که با آن همکاری می کرد برای اجرای طرح «ردیابی تسلسل ژنوم‌های انسان» در دست بگیرد.

دکتر ونتر قبل از آن نیز کشف ۳۰۰ نوع ژن را به نام خود ثبت کرده بود و به همین دلیل این نگرانی وجود داشت که شرکت تحت مدیریت وی حقوق معنوی مربوط به بخش مهمی از سازه‌های حیاتی را در انحصار خود بگیرد.
XS
SM
MD
LG