لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۷:۳۴

جمهوری اسلامی، «هتاکی و تبعیض در اندیشه و نگاه»


حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی، در گفت‌و‌گویی با خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، ضمن انتقاد از رواج هتاکی در ایران در سال گذشته، از فرستادن گزارش‌هایی از سوی وزارت اطلاعات به قوه قضائیه در ارتباط با هتاکان خبر داده است.

رهبر جمهوری اسلامی هم اسفندماه سال گذشته و در جلسه‌ای که پس از انتقال ریاست خبرگان از هاشمی رفسنجانی به مهدوی کنی با اعضای این مجلس داشت، از رواج هتاکی انتقاد کرده بود.



اما منتقدان این صحبت‌ها بر آن‌اند که هتاکی امری است که در همه ۳۲ سال گذشته در ارکان نظام جمهوری اسلامی علیه مخالفان و منتقدان در جریان بوده، نه فقط در سالی که گذشت.

محمدرضا نیکفر، فلسفه‌دان و نویسنده مقالات متعددی در باب تفکر دینی، در این باره بر این باور است که «بنیان جمهوری اسلامی یک بنیان غیراخلاقی است. یعنی اساس این رژیم بر تبعیض استوار است».

شاخص این تبعیض، تبعیض بین خودی‌ها و غیرخودی‌هاست. دست خودی‌ها برای هر کاری باز است، و دست غیرخودی‌ها برای هر کاری بسته.

این ماجرا از ابتدای شکل‌گیری جمهوری اسلامی وجود داشته است. یعنی از زمان انقلاب که یکباره یک عده بدون هیچ سابقه‌ای سبز شدند و برای خودشان حقانیت قائل بودند که به صف تظاهرات دیگران و به دگراندیشان حمله کنند، این رویه به همین شکل تا زمان قتل‌های زنجیره‌ای ادامه پیدا کرد، به آدم‌کشی دست زدند، حذف کردند، این اتفاق جدیدی نیست.

پس از هشدارهای آیت‌الله علی خامنه‌ایی درباره رواج هتاکی، برخی از امامان جمعه و مسئولان نظام نیز در این باره سخن گفتند.

احمد قابل با انتقاد از این روند و تاکید بر این که موضع‌گیری علیه هتاکی و رفتارهای رایج ضد اخلاقی در ایران، نباید صرفا تابع گفته‌های بالا‌ترین مقام سیاسی کشور باشد، گفت:


این که مجموعه کسانی که وابسته به حاکمیت هستند، از ائمه جمعه گرفته تا مسئولان حکومتی، این‌ها تا سخنی از سوی آقای خامنه‌ای مطرح می‌شود، جوری برخورد می‌کنند که انگار یک کشف تازه رخ داده یا یک مبحث جدیدی در مسیر شریعت کشف و ابداع شده است، و تازه آن موقع به یاد می‌آورند که بله، بحثی به نام اخلاق هم در جامعه و در شریعت اسلامی وجود دارد، برای آن‌ها ناخوشایند نیست.

این رویه تبدیل به یک عادت شده است. ۲۱ سال است که ما عادت کرده‌ایم که همه مباحث واقعی دینی فراموش شود، مگر این که اتفاقی بیفتد که رهبری از سر یک انگیزه خاص به آن مبحث اشاره کند، مثل مبحث امر به معروف و نهی از منکر، تا آقایان به یاد بیاورند که بله، چنین چیزی هم در اسلام وجود دارد.

محمدرضا نیکفر، فلسفه‌دان و نویسنده، هتاکی را نه تنها در کلام، بلکه در رفتار مسئولان جمهوری اسلامی، یک امر عادی می‌بیند.

نیکفر: در جامعه ما حتی در نگاه هم هتاکی وجود دارد. شما در نظر بگیرید، این‌ها فضای نا‌امنی برای زن ایرانی ایجاد کرده‌اند. با فحاشی‌های مدامی که علیه آن چیزی که خودشان به آن «بدحجابی» می‌گویند، می‌کنند، نگاه‌های عمومی را به چهره زن ایرانی تبدیل به نگاهی هتاک و شرارت‌بار کرده اند.

بنیاد آن اندیشه بر پایه هتاکی است. بنیاد آن اندیشه بر اساس تبعیض گذاشته شده است. این مسئله روال عادی یک جامعه را زخمی می‌کند. و متاسفانه شاید مدت بسیار طولانی طول بکشد تا ما بتوانیم این زخم‌ها را جبران کنیم.

این نکته‌ای است که احمد قابل هم بر آن تاکید می‌کند: اگر واقعا اخلاق مبنای شریعت است، که هست. و اگر آقایان ادعا می‌کنند که حکومت‌شان حکومت مبتنی بر شریعت است، باید در تمام صحنه‌ها، اخلاق مراعات شود.

این همه الان دارند به خانواده‌های بازداشت‌شدگان اهانت می‌کنند، در مجموع رفتارهایی که با بازداشت‌شدگان و خانواده‌های آنان انجام می‌دهند، حتی در رفتارهایی که با مردم عادی در گوشه و کنار خیابان انجام می‌دهند.

در صحنه‌هایی که از برخورد با معترضان در خیابان‌ها نشان می‌دهند، اگر اخلاق اصل است، یا می‌شود ادعای یک حکومت اسلامی داشت، پس علت بروز این رفتار‌ها چیست؟

اصلا پای‌بند نبودن به قانون به معنای پای‌بند نبودن به عهد و پیمان است که این خودش نوعی از بداخلاقی است.

هم رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی و هم وزیر اطلاعات، افراد هتاک را نیروهای خودسر خوانده‌اند، نیروهایی که به گفته آنان، خود را به دروغ وابسته به شخصیت‌های نظام معرفی می‌کنند.

با این حال، هیچ یک از این دو از روزنامه‌های وابسته به دولت یا رهبری یا چهره‌های صاحب‌نام و بلندپایه‌ای که از تریبون‌های رسمی، مخالفان یا منتقدان دولت یا نظام را با الفاظ یا القاب توهین‌آمیز یاد می‌کنند، سخنی نگفته‌اند.
XS
SM
MD
LG