دور تازه اعتراضات در ایران که با اعتراض به افزایش لگامگسیخته قیمت دلار در بازار آزاد آغاز شد، روز چهارشنبه، دهم دیماه، وارد چهارمین روز خود شد.
روز چهارشنبه ابتدا ویدئوهایی از شهرستان فسا در استان فارس در شبکههای اجتماعی منتشر شد که تجمع معترضان در برابر ساختمان فرمانداری این شهرستان را نشان میداد.
ساعاتی بعد ویدئوهایی هم از تجمع مردم کوهدشت در استان لرستان به دست رادیوفردا رسید.
گفته میشود نیروهای امنیتی در شهر فسا به سوی معترضان گاز اشکآور شلیک کردند و در برخی از تصاویر نیز پرتاب سنگ از سوی معترضان به سمت ساختمان فرمانداری دیده میشود.
ویدئویی هم از یکی از حامیان حکومت در فسا منتشر شده که نشان میدهد مغازهها در این شهر همگی تعطیل است.
روز چهارشنبه در شبکههای اجتماعی ویدئوهایی هم منتشر شد که گفته میشود مربوط به تجمع اعتراضی در شهر نهاوند است. در این ویدئوها میتوان شعار «جمهوری اسلامی، نمیخوایم، نمیخوایم» و «مرگ بر دیکتاتور» را شنید؛ اما رادیوفردا هنوز قادر به راستیآزمایی این گزارشها نیست. رشد استفاده از هوش مصنوعی در شبکههای اجتماعی کار راستیآزمایی اخبار را بسیار دشوارتر ساخته است.
خبرگزاری مهر در خبری که ظهر چهارشنبه منتشر کرد به طور غیرمستقیم وقوع درگیری در شهرستان فسا را تأیید کرده و به نقل از یک منبع آگاه کشته شدن یک نفر در برابر ساختمان فرمانداری فسا را تکذیب کرد.
در خبرها حتی نام این معترض «کشتهشده» هم آمده بود، با این حال یک مقام قضایی در فسا این خبر را «شایعه» خوانده است.
این خبرگزاری نوشت: «با وجود تمام درگیریها و شکستن درب فرمانداری، صحنه توسط نیروهای امنیتی و انتظامی مدیریت شد و هیچ شخصی در این درگیری کشته نشده است.»
ساعتی بعد رئیس دادگستری شهرستان فسا ضمن تکذیب کشته شدن یکی از معترضان اعلام کرد که چهار تن از معترضان بازداشت شدهاند. این مقام قضایی همچنین از «مجروحیت» سه عضو نیروی انتظامی خبر داده است.
ویدئوها از شهر کوهدشت هم تجمع مردم در یکی از میادین اصلی شهر و صف نیروهای امنیتی در برابر آنها را نشان میدهد. در ویدئویی از این شهر استان لرستان صدای تیراندازی هم شنیده میشود.
اعتراضهای چند روز گذشته به دنبال افزایش شدید قیمت ارزهای خارجی و سکه طلا در ایران رخ داده که روز یکشنبه هفته جاری از مراکز خرید عمده در مرکز شهر تهران آغاز شد.
اعتراضات وقتی آغاز شد که قیمت دلار آمریکا روز یکشنبه در بازار آزاد ایران از ۱۴۴ هزار تومان هم فراتر رفت. روز چهارشنبه سایتهای غیررسمی قیمت هر دلار آمریکا را با کاهشی چند هزار تومانی نزدیک به ۱۳۷ هزار تومان نشان میدهند.
اعتراضها در روز دوشنبه با تعطیلی بخشهایی از بازار، تجمعهای خیابانی و سر دادن شعارهای اعتراضی علیه وضعیت اقتصادی و حکومت در تهران، کرج، ملارد، همدان و قشم همراه شد.
همزمان گزارشهایی هم از برخورد نیروهای امنیتی با معترضان منتشر شد و در واکنش به نوسانهای بازار، دولت از تغییر رئیس کل بانک مرکزی خبر داد و اعلام کرد عبدالناصر همتی جایگزین محمدرضا فرزین خواهد شد.
«بهتدریج ارز را تکنرخی میکنیم»
همتی روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیئت وزیران و در نخستین اظهار نظر خود پس از رسیدن به ریاست بانک مرکزی، وعده داد که ثبات اقتصادی را به جامعه برگرداند.
او همچنین گفت با رانت ناشی از ارز چندنرخی در کشور مبارزه خواهد کرد.
همتی گفت: «به نظر من یکی از دلایل اصلی التهابات در بازار ارز، چندنرخی بودن و وجود رانت، فساد و سفتهبازی است که در حال حاضر در حال وقوع است. به تدریج ارز ترجیحی را حذف و ارز را تکنرخی میکنیم.»
مسعود پزشکیان روز چهارشنبه در یک سخنرانی ادعا کرد که فرزین از دو هفته پیش خواستار کنارهگیری از سمت خود بوده و نام عبدالناصر همتی از میان ۲۲ گزینه انتخاب شده است، ۲۲ گزینهای که به گفته او توسط کارشناسان و افراد خبره سنجیده شدهاند.
دولت مسعود پزشکیان روز چهارشنبه همچنین در تلاش برای جلوگیری از سرایت اعتراضات به دیگر نقاط کشور و همهجایی شدن آن مدیران حراست در چند دانشگاه پایتخت را برکنار کرد.
وزارت علوم در دولت پزشکیان دلیل این اقدام خود را «بدرفتاری» با دانشجویان معترض اعلام کرد.
«بدرفتاری» با دانشجویان معترض
در همین زمینه انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران در بیانیهای به نکاتی اشاره کردند که گواه بر «بدرفتاری» با دانشجویان است.
به گزارش سایت جماران، در این بیانیه آمده است: «تجمع [روز سهشنبه] بار دیگر نشان داد که این حق [اعتراض] به جای به رسمیت شناخته شدن، با رویکردی امنیتی پاسخ داده میشود؛ رویکردی که عملاً امکان گفتوگو و حل مسأله را از بین میبرد.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «ورود افرادی که هیچ نسبت مستقیمی با بدنه دانشجویی ندارند، از جمله فعالان و ادوار تشکلهای شبهدانشجویی از دانشگاههای دیگر، فضای دانشگاه را از یک اعتراض دانشجویی به عرصهای برای مداخله، تنشزایی و درگیری تبدیل کرد. همچنین حضور نیروهای حراست دانشگاه بدون هرگونه لیبل و اتیکت مشخص، موجب سردرگمی، ناامنی و تشدید التهاب در میان دانشجویان میشود.»
همزمان روز چهارشنبه، دهم دیماه، خبر رسید که شماری از دانشجویان دانشگاه تهران که حین اعتراضات روز سهشنبه بازداشت شده بودند آزاد شدهاند. محمدرضا تقیدخت، معاون اجرایی حوزه ریاست دانشگاه تهران، نیز این خبر را تأیید کرد.
دور تازه اعتراضات در کشور در حالی ادامه مییابد که شاهزاده رضا پهلوی روز سهشنبه، ۹ دیماه، در پیامی تازه از همه مردم خواست که به اعتراضات بپیوندند.
در این پیام که در شبکه ایکس نیز منتشر شد آمده است: «از عموم مردم ایران میخواهم که با اعتصابات و اعتراضات سراسری همراهی کنید: کارکنان دولت، کارگران بخش انرژی و حمل و نقل، کامیونداران، پرستاران، معلمان و دانشگاهیان، صنعتگران و کارآفرینان، بازنشستگان و مالباختگان، همه و همه متحد شوید و به این حرکت ملی بپیوندید.»
دادستان کل کشور: تلاش برای تبدیل اعتراضات به ابزار ناامنی واکنش قاطع خواهد داشت
همزمان دادستان کل کشور روز چهارشنبه در یک سخنرانی تهدید کرد که «هرگونه تلاش برای تبدیل اعتراضات اقتصادی به ابزار ناامنی، تخریب اموال عمومی یا اجرای سناریوهای طراحیشده بیرونی، ناگزیر با واکنش قانونی، متناسب و قاطع مواجه خواهد شد».
محمد موحدی آزاد، دادستان کل کشور، اعتراضات معیشتی مسالمتآمیز را «بخشی از واقعیتهای اجتماعی و قابل درک» توصیف کرد، اما گفت: «آن چه همزمان نمیتوان نسبت به آن بیتفاوت بود، سوءاستفاده ساختاریافته از این مطالبات مشروع است؛ سوء استفادهای که بعضاً با بهرهگیری از شبکههای رسانهای هدایتشده، روایتسازیهای تحریفشده و استفاده ابزاری از افراد فریبخورده یا عناصر مخل نظم عمومی دنبال میشود.»
