منابع آگاه میگویند که نمایندگان دولتهای اوکراین و روسیه هفته گذشته برای مذاکره بر سر تبادل احتمالی تعداد زیادی از اسرای جنگی در امارات متحده عربی دیدار کردهاند.
خبرگزاری رویترز روز پنجشنبه سوم آذر به نقل از چند منبع آگاه، تحقق این امر را مشروط به از سرگیری صادرات آمونیاک روسیه عنوان کرده است که از طریق خط لولهای در خاک اوکراین صورت میگیرد.
بر اساس این گزارش، مذاکرات یاد شده با میانجیگری دولت امارات و بدون مشارکت سازمان ملل در شرایطی برگزار شده است که سازمان ملل در توافق مربوط به صادرات غله و محصولات کشاورزی اوکراین از طریق مسیرهای کشتیرانی در دریای سیاه نقش کلیدی دارد.
به گفته این منابع، بخشی از مذاکرات روسیه و اوکراین در امارات مربوط به رفع برخی از موانع موجود در این توافق بینالمللی بود که هفته پیش برای چهار ماه دیگر تمدید شد و میتواند در کاستن از بحران و کمبود مواد غذایی در سطح جهان نقش مهمی ایفا کند.
این منابع که به دلیل حساسیت موضوع نخواستند نامشان فاش شود گفتهاند که نمایندگان اوکراین و روسیه روز ۲۶ آبان وارد ابوظبی شدند.
واسیل بودنار، سفیر اوکراین در ترکیه، بهرغم اظهار بیاطلاعی از ملاقات نمایندگان دو کشور در امارات تایید کرده است که آزادی اسرای کشورش «بخشی از مذاکرات برای از سرگیری صادرات آمونیاک روسیه است».
در همین زمینه، ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه، روز چهارشنبه گفته بود تلاش مسکو بر این است تا موانع موجود برای صادرات کودشیمیایی روسیه را که در بنادر اروپایی گیر کرده برطرف کند و صادرات آمونیاک هم را از سر بگیرد.
دستیار وزیر خارجه امارات بدون اظهارنظر مستقیم درباره این دیدار گفته است که این کشور به اقدامات خود برای فعال نگاه داشتن مجاری تماس بین دو طرف، تشویق گفتوگو و حمایت از دیپلماسی برای پایان دادن به جنگ در اوکراین ادامه خواهد داد.
لانا زکی نسیبه در بخش دیگری از بیانیهای که توسط خبرگزاری رسمی امارات منتشر شد افزوده: «در دوران جنگ مسئولیت مشترک همه ما تلاش مستمر برای یافتن راهحلهای صلحآمیز و پايان سریع بحران است.»
کشورهای عربی در نقش میانجی
نه روسیه و نه اوکراین تاکنون آمار دقیقی از اسرای جنگی خود اعلام نکردهاند. با وجود این، رییس جمهوری اوکراین روز هشتم آبان گفت که از ماه مارس تاکنون روسیه یک هزار و ۳۹ اسیر اوکراینی را آزاد کرده است.
از زمان توقف مذاکرات بینتیجه دو کشور در هفتههای نخست تهاجم نظامی روسیه، هیچیک از طرفین در مورد مضمون و نتایج گفتوگوهایی که احتمال میرود در ماههای پس از آن انجام شده باشد، اطلاعاتی منتشر نکرده است.
عربستان سعودی در ماه سپتامبر با میانجیگری بین مسکو و کییف توانسته بود آزادی جنگجویان خارجی را که در اوکراین اسیر شده بودند تضمین کند.
امارات متحده عربی نیز مانند عربستان سعودی از اعضای شورای همکاری خلیج فارس، عضو اوپک و کشورهای همپیمان است. اين دو کشور به رغم فشارهای غرب برای منزوی کردن روسیه تا کنون حاضر نشدهاند به تحریمها علیه مسکو بپیوندند.
دو منبع آگاه به خبرگزاری رویترز گفتند که محمد بن زاید آل نهیان، رییس امارات متحده عربی، در گفتوگوهای ماه گذشته با ولادیمیر پوتین در مسکو موضوع میانجیگری این کشور برای توافق احتمالی بر سر از سرگیری صادرات آمونیاک روسیه را مطرح کرده است.
اوکراین یکی از تولیدکنندگان اصلی غلات و دانههای روغنی و روسیه نیز بزرگترین صادرکننده گندم و یکی از تولیدکنندگان مهم کود شیمیایی در جهان است.
از ماه ژوئیه دولت روسیه بارها شکایت کرده که صادرات غله و کود شیمیایی این کشور به رغم اینکه مشمول تحریمها نیستند به دلیل مشکلات ناشی از نقل و انتقال پرداختها و یا عدم دسترسی به بیمه کشتیرانی برای حمل این محصولات به شدت محدود شده است.
اصرار روسیه بر شروط خود برای پایان دادن به جنگ در اوکراین
در ادامه تحولات تهاجم روسیه به خاک اوکراین، کاخ کرملین روز پنجشنبه ادعا کرد که هدف حملات موشکی و پهپادی روسیه به زیرساختهای انرژی اوکراین غیرنظامیان نیستند.
مسکو تاکید کرد که دولت اوکراین با پذیرش شروط روسیه برای توقف جنگ «میتواند به مصائب مردم خود» پایان دهد.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین، به خبرنگاران گفت: «به اهداف اجتماعی حملهای صورت نگرفته و ارتش روسیه به این موضوع توجه ویژهای دارد. ولی اهدافی که به شکل مستقیم و یا غیرمستقیم به توانایی نظامی ارتباط دارند هدف حمله قرار میگیرند.»
از سخنگوی کاخ کرملین سوال شد که مصیبتهای مردم اوکراین را چگونه میتوان با سخنان ولادیمیر پوتین توجیه کرد که بارها ادعا کرده هدف او نابودی اوکراین یا مردم این کشور نیست. آقای پسکوف در پاسخ گفت: «رهبری اوکراین تمامی فرصتهای لازم برای بازگرداندن وضعیت آن کشور به حالت عای را در اختیار دارد و ضمن پذیرش شروط روسیه می تواند به تمامی مصائب مردم اوکراین خاتمه دهد.»
بر اثر حملات گسترده ارتش روسیه به زیرساختهای غیرنظامی اوکراین طی هفتههای اخیر میلیونها نفر از جمعیت این کشور، همزمان با آغاز فصل سرما با کمبود شدید برق، آب آشامیدنی و سیستمهای گرمایشی روبهرو هستند.