تشکیل «هیئتی عالی» برای نظارت بر اجرای «سیاست‌های کلی نظام»

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران خبر داد که این مجمع در جلسه روز شنبه ۲۹ مهر ماه، ضوابط و ترکیب «هئیت عالی نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی نظام» را تصویب کرده و این هیئت با ۲۵ عضو تشکیل خواهد شد.

به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، محسن رضایی اعلام کرد که این هئیت به دستور رهبر جمهوری اسلامی تشکیل شده و وظایفی را برعهده دارد که پیش از این بر عهده مجمع تشخیص مصلحت بوده است.

به گفته آقای رضایی، هیئت جدید از رئیس و دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، رؤسای قوای سه‌گانه، و ۲۰ عضو مجمع به انتخاب اعضا، تشکیل خواهد شد.

علاوه بر این به گفته آقای رضایی، معاونان اول رؤسای سه قوه، و مدیران و رؤسای دستگاه‌های اجرایی و همچنین رؤسای کمیسیون‌های مجلس، می‌توانند در جلسات این هیئت شرکت کنند، اما حق رأی نخواهند داشت.

رهبر جمهوری اسلامی ایران ۱۷ فروردین سال ۷۷، «نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام» را به مجمع تشخیص مصلحت نظام «تفویض» کرد، و این مجمع نیز در نهایت در ۲۱ خرداد سال ۸۴ «مقررات نظارت بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام» را تصویب کرد.

بر اساس این مقررات، برای نظارت بر اجرای «سیاست‌های کلی نظام» کمیسیونی با عنوان «کمیسیون نظارت» با ترکیب رئیس و دبیر تشخیص مصلحت نظام و دو نماینده از میان اعضای هر یک از کمیسیون‏های موضوعی مجمع به انتخاب خود کمیسیونها تشکیل میشود.

بر اساس تغییرات بعدی انجام شده در این مقررات، رئیس مجلس موظف است نسخه‌ای از طرح‌ها و لوایح را برای اطلاع مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال کند.

بر اساس این قوانین همچنین اگر مجمع تشخیص مصلحت نظام، طرح یا لایحه‌ای را برخلاف «سیاست‌های کلی نظام» بداند، مورد «مغایرت و عدم انطباق» را در کمیسیون‌های مجلس مطرح می‌کند و نهایتاً «اگر در مصوبه نهایی مجلس مغایرت و عدم انطباق باقی ماند»، شورای نگهبان «بر اساس نظر مجمع تشخیص مصلحت اعمال نظر می‌کند».

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام روز شنبه همچنین گفت که «عملکرد قوا و انحراف آنها از سیاست‌های کلی نظام» در دبیرخانه مجمع بررسی و گزارش آن در این هیئت به بحث گذاشته خواهد شد.

به گفته آقای رضایی، «پس از تعیین میزان انحراف، گزارش به رؤسای قوا ابلاغ و از آنها خواسته می‌شود تا مسیر را اصلاح کنند و دوباره گزارشی به مجمع ارائه دهند».

پیش از این نیز دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام نشست‌هایی را برای بررسی نحوه اجرای «سیاست‌های کلی نظام» برگزار کرده اما از نتایج اجرای این سیاست‌ها گزارشی منتشر نشده است.

مجمع تشخیص مصلحت نظام در اواسط دهه ۶۰ و با نظر رهبر وقت جمهوری اسلامی آیت‌الله خمینی با هدف حل اختلاف نظر میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان تشکیل شد، اما پس از تغییرات قانون اساسی در سال ۶۸ رسماً به عنوان یکی از نهادهای جمهوری اسلامی که وظیفه مشورت دادن به رهبر جمهوری اسلامی را نیز به عهده دارد.

از آن زمان با حکم آیت‌الله خامنه‌ای، اکبر هاشمی رفسنجانی ریاست این مجمع را به عهده داشت، اما پس از درگذشت، رهبر جمهوری اسلامی اخیراً با تغییراتی در ترکیب اعضای مجمع، محمود هاشمی شاهرودی را به ریاست آن برگزید.