عاقبت رویای استرالیایی ایرانیان: لب‌های دوخته و سقط جنین‌

  • محمدرضا یزدان پناه

گراهام هیوز، فیلم‌ساز بریتانیایی در کنار تعدادی از مردم بومی پاپوا گینه نو

ماه‌هاست که پناهجويان ايرانی، افغان و ديگر مليت‌ها که جانشان را در دست می‌گيرند و از امواج خروشان دريا رد می‌‌شوند به استراليا می‌رسند، اما به جای اين که در اين بهشت موعود بمانند و خوشبختی را در آغوش بکشند به جزايری منتقل می‌شوند که بخش زيادی از مردم آنها را قبايل بدوی تشکيل می‌دهند.
يکی از اصلی‌ترين وعده‌های دولت ائتلافی و راستگرای کنونی استراليا که از ماه سپتامبر ۲۰۱۳ اداره اين کشور مرفه و پيشرفته را در دست گرفته، مقابله قاطعانه با ورود غير قانونی پناهجويان به استراليا از راه دريا و توسط قايق بود.
سالانه هزاران پناه‌جو که در آرزوی رفاه، امنيت و زندگی بهتر هستند، با پرداخت پول به قاچاقچيان، عمدتا از اندونزی سوار بر قايق می‌شوند و خود را به استراليا می‌رسانند.
در سال‌های اخير و با غرق شدن تعدادی از اين قايق‌ها، ده‌ها پناه‌جو در آب‌های خروشان غرق شدند که تعداد زيادی از آنها ايرانی بوده‌اند.
دولت کنونی استراليا به محض روی کار آمدن به وعده خود عمل کرد و با صدور دستوری اعلام کرد که از اين پس بدون هيچ ملاحظه‌ای درباره سن و جنسيت، تمام افرادی را که با قايق به اين کشور می‌آيند به کشورهای پاپوا گينه نو و نائورو که کشورهای مستقلی‌اند و جزايری مانند کريسمس منتقل می‌کند و اين افراد حتی اگر در نهايت به عنوان پناهنده پذيرفته شوند، بايد در همان کشورها بمانند و اجازه ورود به خاک استراليا را ندارند.

«جهنم»
مبارزه با باندهای قاچاق انسان و حفظ امنيت و جان انسان‌ها، اصلی‌ترين دليل دولت استراليا برای اعمال مقررات سختگيرانه جديد اعلام شده اما نگاهی به شرايط کشورهايی که با دريافت مبلغی پول قبول کرده‌اند تبعيدگاه پناه‌جويانی که می‌خواستند وارد استراليا شوند باشند، نشان می‌دهد که دولت استراليا چندان هم به فکر امنيت و رفاه اين افراد نيست.
امير حسنی، وکيل مهاجرت در استراليا، به راديوفردا می‌گوید که پاپوا گينه نو و نائورو از فقيرترين و بدآب‌وهواترين کشورهای دنيا محسوب می‌شوند که اقتصادی متکی بر ماهی‌گيری و صنايع بسيار اوليه دارند و قبايل بدوی اکثر ساکنان آن را تشکيل می‌دهند. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد اين کشورها حتی استانداردهای اوليه را برای پذيرش پناهندگان ندارند.
به گفته آقای حسنی، پاپوا گينه نو همچنين يکی از بدترين نقاط دنيا برای زنان است و بر اساس آمار، بيش از ۵۰ درصد زنان آن حداقل يک بار در زندگی مورد آزار و اذيت جنسی قرار گرفته‌اند، ۶۸ درصد زنان مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌اند و هيچ‌ گونه مکانيسم حقوقی وجود ندارد که بتواند جلوی اين روند جرم و جنايت را بگيرد.

مردان، زنان و کودکان
پيمان جمالی، خبرنگار راديو اس‌بی‌اس استراليا، به راديوفردا می‌گويد: «بر اساس آمار اداره مهاجرت و محافظت از مرزهای استراليا که در پايان اکتبر سال ۲۰۱۳ اعلام شده از مجموع ۶۴۰۱ نفر پناه‌جويی که در مراکز و بازداشتگاه‌های اداره مهاجرت زندانی هستند، حدود ۲۸ درصد يعنی نزديک به يک سوم از کل آنها از اتباع ايرانی هستند. ۱۶ درصد سريلانکايی، ۱۰ درصد ويتنامی، هفت درصد افغان و شش درصد پاکستانی نيز در اين ميان به چشم می‌خورد.»
به گفته آقای جمالی، بر اساس اين آمار، دست‌کم ۴۴۷ زن، ۲۱۰ پسربچه زير ۱۸ سال و ۱۵۱ دختربچه زير ۱۸ سال در ميان اين پناه‌جويان هستند.
دولت استراليا اعلام کرده اين افراد می‌توانند هر وقت که بخواهند به کشورهای خود بازگردانده شوند.
پيمان جمالی، خبرنگار راديو اس‌بی‌اس استراليا، می‌گويد که بر اساس اعلام چندی پيش اداره مهاجرت استراليا، هفت يا هشت خانواده ايرانی، بازگشت به ايران را به ماندن در بازداشتگاه‌های پناهندگی پاپوا گينه نو، نائورو و جزيره کريسمس ترجيح داده‌اند.

لب‌های دوخته و جنین‌های سقط شده

آنهايی که تصميم می‌گيرند از کشور خود به سرزمينی ديگر مهاجرت کنند، همه چيز را در خانه می‌گذارند و دل به دريا يا پا در راه می‌گذارند. برای بسياری از اين افراد، بازگشت به خانه اول، تصميمی سخت و دشوار و گاه حتی دشوارتر از تصميم به مهاجرت است.
اما خيلی‌ها وقتی جانشان به لب برسد و راه پيشی نداشته باشند، تنها به راه پس می‌انديشند.
پناه‌جويانی که اين روزها را در کمپ‌های ويژه يا بهتر است گفته شود بازداشتگاه‌های اداره مهاجرت استراليا در پاپوا گينه نو، نائورو و جزيره کريسمس می‌گذرانند، با شرايط دشواری روبرویند.
چند تن از اين پناه‌جويان در ايميل‌هايی که به راديوفردا فرستاده‌اند از اعتصاب غذا و دوختن لب‌های دوستانشان در اعتراض به بلاتکليفی و وضعيت دشوار خود خبر داده‌اند.
وضعيت در بازداشتگاه‌های داخل استراليا که پيمان جمالی آنها را «به مراتب مساعدتر» از بازداشتگاه‌های خارج از خاک اين کشور توصيف می‌کند نيز بغرنج است.
يکی از پناه‌جويان در بازداشتگاه داروين ايميلی به راديوفردا فرستاده و در آن نوشته که او و ديگر پناه‌جويان اين بازداشتگاه از هيچ حقی برخوردار نيستند و به آنها گفته شده که در صورت اعتراض، به جزاير بيرون از استراليا منتقل خواهند شد.
روزنامه گاردين، چاپ بريتانيا در شماره ۲۳ دسامبر ۲۰۱۳ خود، مصاحبه‌ای با يک زن جوان ايرانی به نام الهام منتشر کرد که در بازداشتگاه پناه‌جويان جزيره کريسمس با درد ناشی از زايمان روبرو بوده اما مسئولان بازداشتگاه نه امکانات پزشکی در اختيار او قرار دادند و نه او را به بيمارستان منتقل کردند.
الهام گفته که پس از خونريزی، يکی از کارکنان بازداشتگاه دلش به رحم می‌آيد و او را به بيمارستان منتقل می‌کند اما در آنجا متوجه می‌شود که فرزندش مرده است.
پرسنل بيمارستان به شوهر الهام گفتند که اگر همسرش زودتر به بيمارستان رسيده بود، امکان زنده نگاه داشتن کودک وجود داشت.

این قایق‌ها به ساحل می‌رسند؟

آقای جمالی تغييرات مداوم در ترکيب دولت و قوانين استراليا را يکی از اصلی‌ترين دلايل وضعيت وخيم پناه‌جويان در اين کشور عنوان می‌کند.
به گفته اين روزنامه‌نگار ساکن استراليا، با وجود دولت ائتلافی و راستگرای اين کشور، دورنمايی از بهبود قوانين و وضعيت پناه‌جويانی که خود را توسط قايق و با مشقت به اين کشور می‌رسانند، وجود ندارد.
پيمان جمالی می‌گويد که دولت استراليا تا آن اندازه در اجرای تصميم خود درباره پناه‌جويانی که از راه دريا قصد ورود به اين کشور را دارند جدی است که نيروی دريايی استراليا را مامور مقابله با ورود اين قايق‌ها به آب‌های خود کرده است.
رسانه‌های اندونزيايی و استراليايی در روزهای اخير چند گزارش از يدک‌کش کردن چندين قايق مملو از پناه‌جو به داخل آب‌های اندونزی توسط نيروی دريايی استراليا منتشر کرده‌اند.
اين اتفاق به تيره شدن روابط ميان دولت‌های استراليا و اندونزی منجر شده تا جايی که رئيس کميسيون امور خارجی اندونزی هشدار داده ادامه اين روند می‌تواند به «يک درگيری» بين دو کشور منجر شود.