اوکراین؛ آبی و نارنجی روبه روی هم

  • توماج طاهباز

کاريکاتوری از رييس جمهوری اوکراين در دست مخالفان او.


پس از چند ماه بحران های پی در پی سیاسی در اوکراین و در میان سران گروه هایی که در پی تغییرات سیاسی موسوم به انقلاب نارنجی بر سر کار آمدند، بار دیگر این کشور در آستانه تغییراتی جدید قرار گرفته است.


این بار اما انقلابیون از رنگ آبی استفاده می کنند. در تضاد با نارنجی پوشان طرفدار ویکتور یوشچنکو که بیش از دو سال پیش در مخالفت با ویکتور یانوکوویچ هوادار مسکو به خیابان ها ریختند. در پایتخت این کشور هواداران هر دو گروه سیاسی، در مخالفت با یکدیگر صف آرایی کرده اند .


از روز چهارشنبه، يازدهم آوريل، با آغاز تجمع هواداران ویکتور یوشچنکو معروف به نارنجی ها در کيف، پايتخت اوکراين، ميدان استقلال مملو از آبی پوشان طرفدار نخست وزير ويکتور يانوکوويچ و ميدان اروپا مملو از نارنجی پوشان طرفدار رييس جمهوری شده است.


رییس جمهوری اوکراین به دلیل آنچه آن را تخطی ائتلاف صاحب اکثریت در مجلس از قانون اساسی خوانده، اعلام کرده است انتخابات زودرس در این کشور برگزار می شود.

پس از آنکه در روز دوم آوريل، آقای يوشچنکو رييس جمهوری اوکراين و رهبر جنبش موسوم به انقلاب نارنجی، به دليل تخطی از قانون اساسی دستور به انحلال مجلس و انجام انتخابات زود رس داد، هر روز فضای سياسی اين کشور ملتهب تر شده است.



با وجود مخالفت شديد طرفداران يانوکويچ و خود وی، ويکتور يوشچنکو اعلام کرده است که نظرش را عوض نمی کند.


ويکتور يوشچنکو می گوید:«من اطمينان می دهم که هيچ درگيری صورت نخواهد گرفت، کشکمشی نخواهد شد و قانون به رييس جمهوری اين اجازه را می دهد تا وی انتخابات زودرس را اعلام کند. انتخابات جديد عادلانه و آزاد خواهد بود.»


با این همه، آقای یوشچنکو اعلام کرده است که ممکن است در زمان برگزاری این انتخابات تغییراتی صورت گیرد. پیشتر انجام انتخابات زود رس برای ماه ژوئن، خرداد ماه، برنامه ريزی شده بود.


نارنجی ها و آبی ها در فاصله چند صد متری از يکدیگر صف آرایی کرده اند. بسیاری نگرانند که این صف آرایی نهایتا به درگیری میان آنها ختم شود.

اعلام برگزاری انتخابات زودرس سبب شد تا مخالفان یوشچنکو که مخالف برگزاری انتخابات نیز هستند با پرچم های آبی رنگ به خيابان ها بریزند.


انتخابات زودرس، عملا در مخالفت با حزب صاحب اکثريت مجلس، حزب مناطق (پارتيا رگينيف)، تعبير شده است.


حزب مناطق، توسط ويکتور يانوکوويچ، رقيب سابق يوشچنکو در انتخابات رياست جمهوری هدايت می شود. اين حزب پيشتر از رياست جمهوری يانووکويچ حمايت می کرد.


اعلام نتایج رای گیری در پایان دوره ریاست جمهوری لئونید کوچما، رییس جمهوری سابق اوکراین، با اعتراض های گسترده ای در اين کشور رو به رو شد.


ويکتور يوشچنکو و ويکتور يانوکويچ


در آن زمان، یعنی بيش از دو سال پيش، يانوکويچ و طرفدارانش در حکومت، از جمله خود لئونید کوچما، به تقلب در انتخابات متهم شدند.


در پايان سال ۲۰۰۴ و آغاز سال ۲۰۰۵ و در پی تظاهرات شبانه روزی خیابانی، که به انقلاب نارنجی موسوم است، نهايتا نماینده این حزب یعنی ویکتور یانوکوویچ و سپس در رای گیری عمومی برای مجلس خود حزب مناطق، در انتخاباتی که تحت نظارت بین المللی و در شرایطی دموکراتیک برگزار شد، شکست خوردند.


اما با گذشت زمان، گروه های سياسی شرکت کننده در انقلاب نارنجی، دچار اختلافات شديد شدند. در انتخابات ماه مارس سال ۲۰۰۶، حزب مناطق، اين بار بدون انجام تقلب اکثريت مجلس را در دست گرفت.



این حزب به همراه کمونیست ها و سوسیالیست ها یک ائتلاف ضد دولتی تشکیل داد که بیشترین کرسی ها را در اختیار دارد.


معروف است که ويکتور يوشچنکو و هوادارانش از غرب طرفداری می کنند و خواهان نزدیکی بیشتر به اتحادیه اروپا هستند و ويکتور يانوکويچ و حاميانش هوادران مسکو هستند.


سال گذشته و در پی بحران انرژی ناشی از کم کردن فشار گاز انتقالی از اوکراین به شرق و مرکز اروپا، این کشور دچار یک بحران اقتصادی و سیاسی شد و هواداران نزدیکی به مسکو از جمله در حزب مناطق ویکتور یانوکویچ محبوبیت بیشتری پیدا کردند.


طرفداران ويکتور يانوکويچ می گويند تا زمانی که رييس جمهوری از انتخابات صرف نظر نکند در خيابان ها می مانند.


مخالفان رییس جمهوری اوکراین می گویند انتخابات زودرس خلاف قانون اساسی است و دلیل برگزاری آن، گرفتن قدرت از اکثریت «آبی» ها در مجلس این کشور است.

سرگئی، يکی از جوانان طرفدار يانووکويچ که يک هفته است در ميدان استقلال در کيف با ديگران تحصن کرده است، در گفت و گو با راديو اروپای آزاد راديو آزادی می گويد:« ما تا زمانی که رييس جمهوری نظرش را عوض نکند، همين جا می مانيم. او بايد نظرش را که اساسا غير قانونی است تغيير دهد. ما می گوييم که پارلمان همان طور که هست باقی می ماند.»



بوريس گريزلوف، سخنگوی دومای روسيه حمايت رسمی دوما را از يانوکويچ اعلام کرده است. بوريس گريزلوف می گويد: «ما نظر شورای عالی اين کشور در مخالفت با رييس جمهوری را تاييد و از آن حمايت می کنيم. نظر رييس جمهوری اوکراين مخالف قانون اساسی اين کشور است.»


شورای عالی حکومتی اوکراين با انجام انتخابات مخالفت کرده است. اين مخالفت عملا سبب شد تا طرفداران رييس جمهوری که طی روزهای گذشته توسط وی از راه پيمايی کردن منع شده بودند، به خيابان ها بيايند. رييس جمهوری همچنين شورای عالی را منحل اعلام کرد.


گفته می شود که آمارها نشان می دهند در صورت انجام انتخابات طرفداران مسکو در حزب مناطق ويکتور يانوکويچ شکست خواهند خورد.


با اين همه، از دیروز خيابان های پايتخت مملو از طرفداران دو چهره اصلی سياسی اين کشور است که هر دو خود را از هم اينک پيروز می نامند: ويکتور يانووکويچ و ويکتور يوشچنکو.