سفر دوباره کری به بیت‌المقدس برای مذاکرات صلح خاورمیانه

برف بی‌سابقه در بیت‌المقدس

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، در چارچوب تلاش برای پیشبرد گفت‌وگوهای سیاسی اسرائیلی‌ـ‌فلسطینی با سفر به منطقه با رهبران دو طرف دیدارهای جداگانه‌ای انجام داد.

آقای کری این بار تنها شش روز پس از خاتمه سفر پیشین خود به بیت‌المقدس رفته است. او درپایان ماموریت هفته گذشته از «نزدیک بودن اسرائیل و فلسطینی‌ها به تفاهم» خبر داد، اما طرفین نزاع در این خوش‌بینی شریک نبودند.

جان کری روز جمعه، بیست و دوم آذر، با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در بیت‌المقدس که از برف سنگین و بی‌سابقه‌ای پوشیده بود دیدار کرد، و ژنرال موشه یعلون، وزیر دفاع اسرائیل، نیز در این نشست شرکت داشت.

اما نخست وزیر اسرائیل از این ملاقات، همانند سه دیدار خود در هفته گذشته با وزیر خارجه آمریکا، برای بیان نظرات دولت اسرائیل در مورد برنامه هسته‌ای ایران استفاده کرد.

اسرائیل خواهان سخت‌گیری بیشتر آمریکا و پنج قدرت مذاکره‌کننده دیگر در گفت‌وگوها با ایران بر سر پیمان نهایی اتمی است.

آقای نتانیاهو پیمان موقتی ژنو را که سوم آذر با ایران به دست آمد، «اشتباه تاریخی» نامیده است.

اما بخش اصلی مذاکرات روز جمعه نتانیاهو- کری به مذاکرات سیاسی اسرائیلی‌ـ‌فلسطینی اختصاص یافت.

این دور از ماموریت جان کری، پنج‌شنبه شب، بیست و یکم آذر، با ملاقات با محمود عباس، رهبر تشکیلات خودگردان فلسطینی، در رام‌الله آغاز شد.

گزارش منابع فلسطینی حاکی از آن است که ملاقات کری با ابومازن تنها نیم ساعت طول کشید و بیانیه مشترکی در پایان دیدار صادر نشد، زیرا رهبر فلسطینی‌ها از عدول جان کری از پیشنهادهای پیشین آمریکا ناخشنود بود.

قبلا یک ژنرال آمریکایی درگیر در گفت‌وگوها به فلسطینی‌ها گفته بود که با استقرار نیروهای چند ملیتی در «بقاع اردن»، به حضور نظامیان اسرائیل در این منطقه خاتمه داده خواهد شد.

اما کری در ملاقات با عباس به او گفت پیشنهادهای قبلی نمی‌تواند اجرایی شود، زیرا اسرائیل با آن قاطعانه مخالفت کرده است.

مقامات اسرائیلی می‌گویند، آمریکا به عنوان میانجی مذاکرات سیاسی اسرائیلی‌ـ‌فلسطینی پیشنهاد کرده بود که ارتش اسرائیل در یک دوره موقت ده ساله در «بقاع اردن» حضوری محدود داشته باشد.

اما دیپلمات‌های اسرائیلی نزدیک به مذاکرات روز جمعه به رادیو اسرائیل گفتند که ادامه استقرار کامل ارتش این کشور در «بقاع اردن» امری «حیاتی» است، زیرا «پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌ها نیز جایگزین نیروی انسانی نخواهد شد».

از سوی دیگر ابومازن پیش از ملاقات با کری نیز گفته بود فلسطینی‌ها با حضور اسرائیل در منطقه «بقاع اردن» در دوران توافق موقت مخالفند.

محمود عباس همچنین روز پنج‌شنبه در مصاحبه با شبکه انگلیسی اسکای عربی گفته بود، فلسطینی‌ها بیش از هر موضوع دیگر بر تعیین مرزهای نهایی برای کشور مستقل فلسطین اصرار دارند.

اما رسانه‌های اسرائیل در همان روز گزارش دادند که دولت نتانیاهو تنها زمانی حاضر به گفت‌وگو بر سر مرزهاست که موافقت فلسطینی‌ها را در مورد سه مسئله مهم به دست آورد.

سه درخواست اکید اسرائیل از فلسطینی‌ها اعلام پایان همیشگی نزاع پس از دستیابی به پیمان نهایی صلح، تدابیر امنیتی برای اسرائیل و نرمش در موضع دیرینه فلسطینی‌ها در خصوص بازگشت چند نسل فلسطینی پراکنده در جهان به سرزمین‌هایی است که اجدادشان از آن رفته‌اند.

این نهمین سفر به اسرائیل و سرزمین‌های فلسطینی در یک سالی است که جان کری در دولت دوم باراک اوباما به وزارت خارجه منصوب شده است.

از ۹ ماه مهلتی که آمریکا برای رسیدن دو طرف به پیمان نهایی صلح تعیین کرده بود، کمتر از پنج ماه باقی مانده است، ولی محمود عباس در روزهای گذشته گفت آماده است که این مهلت یک ماه دیگر نیز تمدید شود.