رقم یارانه‌های نقدی احمدی‌نژاد، هم‌چنان در ابهام

شمس‌الدین حسینی، وزیر اقتصاد دولت محمود احمدی‌نژاد، معتقد است که طرح هدفمندسازی یارانه‌ها نیازی به روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها ندارد

مخالف و موافق هیچ یک حاضر نشده‌اند از مواضع خود کوتاه بیایند، موافقان دولت در اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها بر این باورند که این جراحی لازم برای اقتصاد ایران ریشه فقر و بی‌عدالتی را ریشه‌کن می‌کند و در مقابل مخالفان اجرای این طرح معتقدند که تورم فزاینده و رکود حاصل از اجرای این برنامه، فقر را افزایش خواهد داد.

برای راستی‌آزمایی هر یک از این تحلیل‌ها کافی است کمتر از یک ماه دیگر صبر کنیم تا معلوم شود کدام گروه درست پیش‌بینی کرده است.
در همین حال مرکز آمار ایران از آغاز دور جدید افتتاح حساب یارانه نقدی از ۱۵ شهریورماه خبر داده است.



وزیر اقتصاد دولت دهم در پاسخ به اصرار خبرنگاران برای فهمیدن جزئیات برنامه هدفمند کردن یارانه‌ها گفته است: «اجرای این برنامه در کشور به کار ژورنالیستی نیاز ندارد.»

شمس‌الدین حسینی در عین حال گفته است با این که مبلغ یارانه‌های نقدی به مردم را می‌داند، هنوز نمی‌تواند مبلغ و حتی کف و سقف یارانه‌های نقدی را اعلام کند.

سخنگوی اقتصادی دولت دهم در حالی این را می‌گوید که کمتر از یک ماه دیگر هدفمند کردن یارانه‌ها باید اجرایی شود و البته همچنان مراحل مقدماتی اجرای کار در حال انجام است.

برخلاف سخنان وزیر اقتصاد، بهروز مرادی، رئیس سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، با اشاره به نامشخص بودن رقم یارانه‌های پرداختی به مردم گفته است: «چون گزینه‌های مختلفی داریم از حیث درآمد و منابع برای اجرای این قانون، از طرفی هم تا پایان شهریورماه در تعداد سرپرست خانوارهای متقاضی دریافت یارانه تغییرات لازم اعمال شده و نهایی می‌شود، تا ما این دو سوال را نتوانیم دقیقا مشخص کنیم، آن عدد قطعاً مشخص نخواهد شد.»

در همین حال وزیر اقتصاد یک بار دیگر از مردم خواسته است تا اگر نیازی به یارانه نقدی ندارند و از استطاعت مالی کافی برخوردارند از گرفتن یارانه‌ها همچون خود او انصراف دهند. اگرچه شمس‌الدین حسینی افزایش قیمت‌ها پس از اجرای این طرح را تایید کرده، اما از میزان افزایش قیمت‌ها نیز سخنی نگفته است.

افزایش نرخ تورم و شوک قیمتی پس از اجرای این برنامه همان واقعیتی است که همواره محل نگرانی کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصادی از جمله کامران دادخواه، استاد اقتصاد دانشگاه بوستون در ماساچوستس آمریکا، بوده است.

وی در این زمینه به رادیوفردا می‌گوید: «واقعه‌ای که اتفاق می‌افتد این است که اولاً قیمت حامل‌های انرژی بالا می‌رود و چون انرژی در فعالیت‌های اقتصادی و تمام فرایندهای تولید مورد استفاده است، تمام قیمت‌های دیگر هم بالا می‌رود و یک افزایش قیمت در سطح اقتصاد کشور ایجاد می‌شود. در این حالت اگر دولت هیچ کاری انجام ندهد طبیعی است که مردم نمی‌توانند تقاضای قدیمی خود را داشته باشند، بنابراین یک رکود عظیم اقتصادی ایجاد خواهد شد. پس دولت ناچار است پولی در اقتصاد بریزد که افراد بتوانند قیمت‌های جدید را پرداخت کنند و با انجام این کار طبیعتاً تورم ایجاد خواهد شد که تورم شدیدی هم خواهد بود.»

با این حال محمود احمدی‌نژاد به این هشدارها و نگرانی‌ها باور ندارد و معتقد است اجرای این برنامه نه تنها مشکل‌ساز نخواهد بود، بلکه مشکلات اقتصادی مردم را حل خواهد کرد.

در همین زمینه محمود احمدی‌نژاد در یکی از سخنرانی‌های خود گفته است: «انشاء‌الله در نیمه دوم سال طرح هدفمند کردن یارانه‌ها اجرا خواهد شد و بسیاری از این مشکلات جزئی که در زندگی مردم ما در شهر و روستا وجود دارد برطرف خواهد شد. امیدواریم با اجرای این طرح نه تنها فقیری در کشور پیدا نشود، بلکه دیگر نیازی به این نباشد که کسی تحت پوشش نهادهای حمایتی قرار بگیرد.»

سیما موتمن، استاد اقتصاد دانشگاه وست مینستر بریتانیا، نیز بخش دیگری از مشکلات اجرای این طرح را برمی‌شمارد و به رادیوفردا می‌گوید: «چندین نگرانی وجود دارد. یکی این که اصلاً رقم، رقم قبلی نیست و دوم این که اثرات تورمی شدیدی دارد. ولی از اینها گذشته هنوز دولت تعداد خیلی زیادی از استان‌ها را نتوانسته تحت این برنامه قرار دهد. پیاده کردن این طرح یک سری مشکلات تکنیکی دارد، مسئله این است که آیا جمعیت ۴۰ میلیونی که دولت در نظر گرفته قدرت گرفتن این پول را دارند یا ندارند و می‌توانند ثبت نام کنند یا نمی‌توانند. در کوتاه‌مدت تاثیرات منفی این برنامه نه تنها افزایش قیمت خواهد بود، بلکه می‌تواند با افزایش بیکاری هم توأم باشد.»

محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی، نیز با تایید افزایش تورم پس از اجرای این برنامه از احتمال بازنگری در نرخ سود بانکی متناسب با این افزایش نرخ تورم خبر داده است.

با این حساب اگر دولت در موعد مقرر یعنی ابتدای مهرماه اجرای طرح را آغاز کند، آن چه مسلم است افزایش قیمت کالاهای اساسی است، آن هم در قبال پرداخت یارانه‌ای که هنوز رقم آن مشخص نیست.

سیما موتمن، اقتصاددان مقیم بریتانیا، ارزیابی‌هایی از این رقم ارائه می‌کند: «اگر قرار باشد ۴۰ میلیون ایرانی پرداخت‌های نقدی را دریافت کنند، در واقع به هر یک ماهی بیشتر از ۲۰ هزار و ۸۳۳ تومان نمی‌رسد و این رقم به‌شدت پایین‌تر از رقمی است که آقای احمدی‌نژاد قبلاً قول داده بود. رقمی که او به مردم قول داده بود چیزی حدود ۷۰ هزار تومان در ماه بود.»

اگر وعده محمود احمدی‌نژاد مبنی بر پایان یافتن آثار فقر پس از اجرای این طرح همچون وعده رقم پرداخت یارانه‌های نقدی باشد، به اعتقاد کارشناسان منتقد این طرح باید نسبت به آینده اقتصاد ایران پس از اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها نگران بود.