دولت جدید آمریکا؛ «ایران و سیاستی نو»

تظاهرات در تهران، پشت سر زنان تظاهر کننده پوستری از کاخ سفید آمریکا قرار دارد

باراک اوباما، رئيس جمهوری آمريکا، سه شنبه شب در يک کنفرانس خبری در کاخ سفيد، در پاسخ به منتقدان رويکردش در مقابل ايران به پشتکار برای حل اختلافات با ايران تاکيد ورزيد و حل فوری مسايل بين ايران و آمريکا را دور از انتظار دانست.

بارک اوباما در اين کنفرانس خبری گفت:« درباره ايران -اين که ما در يک پيام ويديويی پيامی را به مردم ايران و رهبران جمهوری اسلامی ايران فرستاديم- برخی گفتند، ايرانی‌ها فورا نگفته‌اند که ما برنامه سلاح‌های هسته‌ای خود را کنار خواهيم گذاشت و تامين مالی تروريسم را متوقف خواهيم کرد، من هم چنين انتظاری نداشتم. ما انتظار داريم در اين زمينه پيشرفت تدريجی و پايدار داشته باشيم.»در همين رابطه دکتر شهرام چوبين، مدير پژوهش مرکز مطالعات سياست‌های امنيتی در ژنو، به راديو فردا می‌گويد: « برخی از منابع آمريکايی بر اين باورند که تعامل و برقراری رابطه با ايران فوری نخواهد بود. پيشرفت کار در اين زمينه تدريجی خواهد بود و در جريان آن روند اعتمادسازی بين دو کشور پا خواهد گرفت و ايران و آمريکا درباره يک سری مسايل دو جانبه به نوعی مصالحه تن خواهند داد.»

وی می‌افزايد: «بعيد است که توافق در مورد يک مسئله، يک باره به معامله بزرگ بين دو کشور منجر شود. بنابراين با توجه به پيشرفت تدريجی اين کار، انتخابات رياست جمهوری در ايران و اين که چه کسی رئيس جمهوری آينده ايران خواهد شد، تاثير چندانی بر گفت‌وگوهای احتمالی بين دو کشور نخواهد داشت. با اين وجود مسئله مهمی در اين جا مطرح است و آن مسئله هسته‌ای ايران و ارجحيتی است که شماری در آمريکا و ديگر کشورهای غربی، برای حل آن قائل هستند.»

شهرام چوبین: «به باور من دولت آمريکا قبول کرده است که ايران برنامه غنی سازی اورانيوم را رها نخواهد کرد. اکنون سعی آمريکا بر اين است که از توسعه غنی سازی، بيشتر از آن چه برای سوخت رآکتور هسته‌ای لازم است جلوگيری کند، به عبارت ديگر ايجاد يک خط قرمز جديد.»
برخی از منتقدان رويکرد اوباما در قبال ايران می‌گويند که او ارجحيتی برای حل مسئله هسته ای ايران قايل نشده و زمان از دست می‌رود. آيا دولت اوباما به اين نتيجه رسيده است که نمی‌توان جلوی پيشرفت ايران را در زمينه غنی سازی گرفت؟


شهرام چوبين در پاسخ به اين سوال می‌گويد: « به باور من دولت آمريکا قبول کرده است که ايران برنامه غنی سازی اورانيوم را رها نخواهد کرد. اکنون سعی آمريکا بر اين است که از توسعه غنی سازی، بيشتر از آن چه برای سوخت رآکتور هسته‌ای لازم است جلوگيری کند [غلظت اورانیوم از حدود پنج درصد که برای سوخت راکتور لازم است بیشتر نشود / ر.ف.] به عبارت ديگر ايجاد يک خط قرمز جديد [پیشتر آمریکا از ایران خواسته بود که غنی سازی اورانیوم را کاملا متوقف کند / ر.ف.]. دولت جديد آمريکا می‌داند که ايران غنی سازی را متوقف نخواهد کرد، بنابراين در پی آن است که پيشرفت ايران را در اين زمينه آهسته‌تر کند و نگذارد ايران به توانايی‌های مخاطره‌آميز دست يابد. برای رسيدن به اين هدف دولت اوباما می‌خواهد با ايران تعامل داشته باشد و مسايل بين دو کشور را با پيشرفت تدريجی و پايدار حل کند.»

اين که اوباما می‌تواند به گفته منتقدان داخلی آمريکا، درباره رويکرد ملايم خود در قبال ايران پايداری کند يا نه، شهرام چوبين معنقد است: « به عقيده من بيشتر توجه‌ها در آمريکا به مسايل اقتصادی معطوف شده و برای رئيس جمهوری اوباما بسيار مشکل خواهد بود که در شش يا هفت ماه اول رياست جمهوری‌اش، قبل از پا گرفتن و نتيجه دادن برنامه اقتصادی، با مسائل خارجی آمريکا آن هم در سطحی گسترده روبه‌رو شود. به باور من پيشرفت تدريجی و پايدار که اوباما از آن سخن گفته است ريشه در واقعيات سياست داخلی دارد. برخی بر اين باورند که مسئله هسته‌ای ايران بايد فوری حل شود و حداقل بايد برای آن ضرب‌الاجل تعيين کرد. ممکن است در آينده ضرب‌الاجلی تعيين شود، ولی اين کار زمانی صورت خواهد گرفت که ابتکارات آمريکا به نتيجه نرسد.

در حال حاضر رئیس جمهوری آمریکا مایل نیست با ایران مقابله کند و قصد دارد از راه دیپلماسی مسائل موجود با ایران را حل کند. اگر به مقابله و رویارویی متوسل شود، در صحنه سیاسی تنها خواهد ماند.

همزمان، اوباما نمی‌خواهد همه درخواست‌های ایران را برآورده کند و خود را از رای و پشتیبانی نمایندگان هوادار اسرائیل در کنگره محروم کند.

خلاصه اینکه می‌خواهد تعادلی بین این دو برقرار کند و امیدوار است که گفت‌وگو با ایران نتیجه دهد و این کشور را از رسیدن به آستانه دستیابی به سلاح هسته‌ای باز دارد.»