نادر ابراهيمی؛ نویسنده ای ایران دوست و ابوالمشاغل

نادر ابراهيمی، (عکس: فارس)

نادر ابراهيمی نويسنده و فيلمساز معاصر، روز پنج شنبه، پنجم ژوئن ( ۱۶ خرداد )، در سن ۷۲ سالگی در تهران درگذشت.


وی که نويسنده ای پرکار بود و دهها کتاب در زمينه های داستان کوتاه، رمان، سفرنامه، زندگی نامه، کودکان و نوجوانان، نقد و آموزش داستان نويسی منتشر کرده، از هشت سال پيش به دليل بيماری، فعاليت چندانی نداشت.


نام نادر ابراهيمی، در سال های پيش از انقلاب به ويژه با نوشتن کتاب «آتش بدون دود» و ساختن سريالی تلويزيونی با همين نام و نيز ساخت مجموعه تلويزيونی «سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن» مطرح شد.


از آثار نادر ابراهيمی به «خانه‌ ای برای شب»، «آرش در قلمرو ترديد»، «هزار پای سياه و قصه‌های صحرا»، «افسانه‌ باران»، «در سرزمين کوچک من» (منتخب آثار)، «تضادهای درونی»، «انسان، جنايت، احتمال»، «مکان‌های عمومی»، «در حد توانستن» (شعرگونه)، «غزل داستان‌های سال بد»، «ابوالمشاغل» (زندگی‌نامه) و «فردا مشکل امروز نيست» و «يک عاشقانه‌ آرام» می‌ توان اشاره کرد.


نادر ابراهيمی يکی از برندگان جايزه ادبيات داستانی در ۲۰ سال بعد از انقلاب بود که در دوران رياست جمهوری محمد خاتمی و وزارت عطاء الله مهاجرانی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.


پيکر نادر ابراهيمی روز دوشنبه از مقابل خانه هنرمندان ايران تشييع شد.


ايرج گرگين از قديمی ترين و باسابقه ترين اساتيد روزنامه نگاری ایران و تحلیلگر امور ایران در رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی در گفت و گویی با رادیو فردا از آشنایی و همکاری اش با نادر ابراهیمی می گوید:


رادیو فردا: آقای گرگين اين خبر را شنيديد که نادر ابراهيمی هفته گذشته درگذشت. برای شما، که با او آشنا بوديد، نادر ابراهيمی چگونه به خاطر سپرده می شود؟


ایرج گرگین: با کمال تاسف خبر را شنيدم. آشنایی من با نادر ابراهيمی بر می گردد به ده سال پيش از انقلاب، زمانی که او نويسنده ای بود بسيار با استعداد، از او در نشريات، مطالب مختلفی منتشر می شد. به نظر من، نادر ابراهيمی در ميان نويسندگان جوان آن دوره، يکی از پاکيزه ترين و تميز ترين نثرها را داشت .


با فيلمنامه های او هم، که شما بيشتر از هر فرد ديگری، آشنا هستيد.


بله و در شبکه دوم تلويزيون ملی ايران، به دعوت من «سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن»، سريال ويژه کودکان و نوجوانان را ساخت.


نادر ابراهیمی در آنجا موسسه «ايران پژوه» را تاسيس کرده بود که از طريق اين موسسه «ايران پژوه» و موسسه ديگری به نام «همگام» به ساختن فيلم و سريال تلويزيونی می پرداخت.


به نظر من در آن زمان، نادر ابراهيمی نويسنده ای بی نهايت «ايران دوست» بود و به ايران قديم توجه بسياری داشت، در کار خود بسيار دقيق و وسواسی بود و حتی اين دقت و وسواس گاه برای خود او و برای همکاران او آزار دهنده می شد.


من برخی از سناريوهايی را که ديگران می نوشتند می دادم، که او از نظر گفتار نويسی، باز بينی کند.


از زمانی که «سفرهای دور و دراز هامی و کامی» و يا سريال «آتش بدون دود» تهيه می شد، خاطره ای داريد؟


داستان ساخته شدن سريال «سفرهای دور و دراز هامی و کامی» به خصوص، در آن زمان، طرح بسيار بزرگ و بی سابقه ای بود.


هامی و کامی، دو نوجوان، بايد در ايران سفر می کردند و هدف از اين سريال بسيار مفيد به نظر من نمايش ايران، و آشنایی جوانان با گوشه و کنار کشور ايران بود.


سريال، پيام فوق العاده خوبی در بر داشت و نادر ابراهيمی به نحو تعصب آميزی ايران دوست و به اصطلاح سياسی زمان ناسيوناليست بود و به نظر من تمام زندگی او در آن زمان، خلاصه می شد در ساخت اين سريال.


بعدها به خاطرات خود، در باره اين کارها، در دو جلد کتاب «ابوالمشاغل» اشاره کرده بود. به گمان من راجع به اطرافيان خود و کسانی که با آنها سر و کار داشت با بدبينی قضاوت کرده بود.


ما همه کوشيديم، من به عنوان يک دوست و ديگران هم، که تا آنجا که ممکن است کمک کرديم اين سريال ساخته شود و ساخته شد و خيلی هم مورد توجه قرار گرفت و او با ذوق بسيار، متن، دو آهنگ معروفی را که در پايان آن سريال پخش می شد، نوشت، و آقای محمد نوری خواند.


تصور می کنم که اين دو آهنگ بسيار زيبا و موثر است و هنوز که هنوز است از زيبایی آن کاسته نشده است.


آقای گرگين اجازه بدهيد اين گفت و شنود را با همين ترانه به پايان برسانيم.


خيلی متشکرم و به هرحال، همانگونه که گفتم، اين قضاوت در مورد يک دوره از زندگی نادر ابراهيمی است و قضاوت در باره نويسندگان، بعد از درگذشت آنها، هميشه بر اساس آن چيزی صورت می گيرد که از آنها به يادگار مانده است.


اين فرصتی است، برای کسانی که کنجکاو هستند نادر ابراهيمی واقعی را بشناسند، کتاب های او را بخوانند و اين کسی را که نام خود را «ابوالمشاغل» گذاشته بود بهتر بشناسند، چون واقعا نادر ابراهيمی در طول زندگی خود، کارهای بسيار مختلف و متفاوتی کرد.