آتش سوزی کار خانه های شيميايی شازند و پيامدهای زيست محيطی

نمایی از آتش سوزی در کارخانه مواد شیمیایی در شازند. (عکس از AFP)

علی آقازاده، فرماندار شازند در استان مرکزی، دو روز پس ازانفجار و آتش سوزی دردو کارخانه شيميايی اين شهرستان، آخرين شمار کشته شدگان اين حادثه را ۲۶ نفر و زخمی ها را ۵۰ نفر اعلام کرد.


به گزارش خبرگزاری ايسنا، فرماندار شازند همچنين بر لزوم آماده سازی بهداشتی و ايمنی کار، از لحاظ پاکسازی محوطه آتش سوزی از وجود آلاينده های شيميايی تاکيد کرد.


همچنين علی آقازاده به خبرگزاری مهر گفت:«اکنون ۵۰ نفر در قالب اکيپ های مختلف پاکسازی، امدادی، تامين امنيت محل و در گروه های حرفه ای و تخصصی درمنطقه مشغول به کار هستند.»


پیامدهای زیست محیطی


آيا اين آلاينده های شيميايی برای محيط زيست و نيز ساکنان منطقه و افرادی که در زمان وقوع حادثه در آنجا حضور داشتند، می تواند خطرناک باشد؟


استفان بيورک کی ويست، متخصص حريق در اتحاديه آتش نشانی استکهلم سوئد، در اين زمينه به راديوفردا گفت:«اين حادثه، اکيدا، يک فاجعه محيط زيستی نيست، چرا که الکل، گازوييل و گاز بوتان در منازل، وسايل نقليه و ديگر دستگاه ها، همه روزه می سوزند.»


وی اضافه کرد:«اين موضوع خطرناک نيست، زيرا بيشتر مواد سوخته شده، دود شده و به هوا رفته اند. اين برای مردم خطرناک نيست. خطر متوجه مردمی است که به طور مستقيم درمسير کارخانه های آتش گرفته قرار دارند و يا داشته اند. آنها بايد منطقه را ترک و هوای تازه استنشاق کنند.»


اما دکتر اسماعيل کهرم، کارشناس محيط زيست در تهران، نظر متفاوتی را ابراز داشت و به راديو فردا گفت:«يک کارخانه شيميايی، انواع مواد شيميايی را به صورت جامد، مايع و بخار پردازش و روی آنها کار می کند تا محصولاتی را بيرون بدهد. به طور عادی، اين مواد شيميايی در لوله ها و مخازنی قرار دارد که آسيبی به کسی نمی رسانند. در صورت انفجار، متاسفانه تمام اينها در فضا پخش و باعث آلودگی هوا، خاک و آب می شوند.»


به گفته دکتر کهرم، «در تمام اين مراحل، انسان هايی که در اطراف هستند، به طور قطع آسيب می بينند و اين آسيب ها می توانند شامل آسيب های چشمی، ريوی و دماغی باشند.»


در همين خصوص، سيامک طاهری، روزنامه نگار درتهران، در گفت و گو با راديو فردا، با اشاره به موارد مشابه در ديگر مناطق جهان، بر لزوم انجام اقدامات فراگيرتر تاکيد کرد.


وی گفت:«در درجه اول، منطقه بايد از ساکنان تخليه شود و آنها به مناطق امن و مطمئن برده شوند. بعد بايد با توجه به نوع آلايندگی هايی که اين انفجار ايجاد کرده است و اينکه اين آلاينده ها در آب های زيرزمينی رسوب کرده اند يا خير، بررسی ها و اقدامات لازم انجام شوند.»


آقای طاهری اشاره کرد که «احيانا بايد بخش هايی از محل وقوع حادثه با کف های مشخصی شسته شود تا از ورود آلاينده ها به چرخه زيست محيطی جلوگيری به عمل آيد.»


لازم به ذکر است که کارخانه های «کيميا گستر سپهر» و «کيمياگران امروز» در «شهرک صنعتی شهيد بابايی بازنه» قرار دارند که ۳۵ واحد بزرگ توليدی، عمدتا شامل صنايع زيردستی پتروشيمی، در آن مشغول به فعاليت هستند.


بحث احتمال وجود آلاينده های شيميايی در شرايطی مطرح می شود که مسايل ديگری همچون رعايت نشدن نکات ايمنی و عدم آموزش اين نکات به کارگران، نبود ماموران در واحدهای ايمنی، وجود نداشتن محل آب گيری ويژه آتش نشانی و نيز خراب بودن تنها هلی کوپتر امدادرسانی استان مرکزی، وجود دارند که برخی از رسانه ها در ايران بدان ها اشاره کرده اند.


در اين ميان، دکتر کهرم به موضوع سيستم های هشدار و ايمنی د رکارخانه ها در ايران اشاره کرد و گفت:«بايد سيستم های کارخانه ها طوری باشند که چنين انفجارهايی اتفاق نيفتند. اما با کمال تاسف، سيستم های قديمی نمی توانند مانعی جدی در مقابل انفجارها و آتش سوزی هايی مانند مورد شازند باشند.»