شاهزاده رضا پهلوی و همسرش روز دوشنبه ۲۸ فروردین با ورود به اسرائیل به عنوان مهمانان رسمی دولت این کشور، از سوی یک مقام بلندپایه مورد استقبال قرار گرفتند. آنها پس از ساعتی در یکی از مهمترین آیینهای رسمی سالانه در اسرائیل شرکت کردند.
گیلا گاملیاُل، وزیر اطلاعات اسرائیل، شامگاه دوشنبه ۲۸ فروردین، با انتشار تصویری از خوشامدگویی خود به آخرین ولیعهد ایران، در فرودگاه اسرائیل نوشت: «ولیعهد ایرانی، رضا پهلوی، به اسرائیل خوش آمدید. ما با یکدیگر روابط بین ملتهایمان را به خاطر نسلهای آتی، از نو خواهیم ساخت.»
آقای پهلوی نیز در صفحه توییتر خود پس از ورودش به اسرائیل نوشت: «یاسمین و من در اسرائیل هستیم. خوشحالیم که اینجاییم و به تلاش برای ساختن آیندهای سرشار از صلح و آبادانی که مردم منطقه ما شایسته آن هستند، متعهدیم.»
او افزود: «از فرزندان کوروش تا فرزندان اسرائیل، ما این آینده را با همراه یکدیگر و با دوستی خواهیم ساخت.»
Yasmine and I just arrived in Israel. We are very happy to be here and are dedicated to working toward the peaceful & prosperous future that the people of our region deserve. From the children of Cyrus, to the children of Israel, we will build this future together, in friendship. pic.twitter.com/yN4UO3ecQ0
— Reza Pahlavi (@PahlaviReza) April 17, 2023
شاهزاده پهلوی و خانم گاملیال، نماینده دولت و میزبان آقای پهلوی در این سفر، شامگاه یکشنبه به طور همزمان از برنامهریزی برای این سفر خبر داده بودند.
رسانههای اسرائیل ضمن گزارش این رویداد، اظهارنظرهای پیشین شاهزاده رضا پهلوی را به عنوان یکی از چهرههای مطرح مخالفان جمهوری اسلامی در خارج از ایران، بازتاب دادهاند. رسانههای اسرائیلی همچنین، به مروری بر روابط اسرائیل و ایران از زمان حکومت پهلوی تا روی کار آمدن جمهوری اسلامی پرداختند.
از آغاز دور تازۀ اعتراضات مردمی ایران در هفته آخر شهریور پارسال، پس از جان باختن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، شماری از چهرههای سرشناس مخالف جمهوری اسلامی با سفر به کشورهایی در سراسر دنیا با شماری از مقامات سیاسی غرب دیدار کردهاند.
بیشتر در این باره: جنبش مهسا؛ انزوای جمهوری اسلامی در آیینه واکنشهای خارجیکنفرانس امنیتی مونیخ دو ماه پیش در اقدامی بیسابقه، از شاهزاده رضا پهلوی و مسیح علینژاد، به جای نمایندگان رسمی جمهوری اسلامی ایران دعوت کرده بود.
آندو و همچنین دیگر چهرههای سیاسی فعال، مانند حامد اسماعیلیون، در ماههای اخیر در جنبش «زن، زندگی، آزادی»، با مقامات ارشد خارجی دیدارهای زیادی داشتند اما در بیش از چهار دهه گذشته این اولین بار است که یک دولت خارجی، رسماً میزبان یک چهرۀ سرشناس اپوزیسیون ایران شده است.
روزنامه یدیعوت آحرونوت خبر داده بود که شاهزاده پهلوی با شماری از مقامات اسرائیلی گفتوگو میکند و در کنار بازدید از تأسیساتی مانند شیرینسازی آب دریا، از معبد بهاییان در حیفا و نقاط دیگر دیدار خواهد داشت.
شاهزاده پهلوی تأکید کرده بود که در روزهایی که یادبود قربانیان هولوکاست در اسرائیل برگزار میشود، برای ادای احترام به بازماندگان، به اسرائیل میرود.
او شامگاه دوشنبه در توییتر نوشت که در کنار بازماندگان هولوکاست و خانوادههایشان» در این آیین حضور یافته و روز یادبود هولوکاست برای او «بسیار مهم است».
A picture that is worth more than a thousand words.Standing together with Crown Prince of Iran, @PahlaviReza, at the state opening ceremony marking Holocaust Remembrance Day in Yad Vashem, Jerusalem.AM 🇮🇱 CHAI pic.twitter.com/SgOwmx3fAg
— גילה גמליאל - Gila Gamliel (@GilaGamliel) April 17, 2023
آیین روشن کردن مشعل یادبود قربانیان هولوکاست شامگاه دوشنبه در موزه «یَد وِ شِم» در اورشلیم با شرکت رئیسجمهور، نخستوزیر، رئیس «کنست»، رئیس قوه قضاییه، رئیس ستاد ارتش، فرمانده کل پلیس، رؤسای موساد و شباک و صدها تن دیگر از مقامات ارشد کشوری و لشکری و مذهبی اسرائیلی برگزار شد.
این یکی از مهمترین آیینهای سالانه در کشور اسرائیل است که هفته آینده با مراسم یادبود نظامیان کشته شده و سپس جشن سالروز استقلال اسرائیل ادامه خواهد یافت.
شش تن از آخرین بازماندگان هولوکاست که هنوز در قید حیات هستند، هر سال شش مشعل را به یاد شش میلیون کشته یهودی در فجایع حکومت آلمان نازی روشن کرده و داستان زندگی آنها و یهودیان در دوران نازیسم بیان میشود.
بیشتر در این باره: اسرائیل سفر شاهزاده پهلوی به این کشور را «شجاعانه» خواندبنیامین نتانیاهو در این آیین در اشاره به ایران گفت پس از هشتاد سال از آن دوره، «هنوز نداها برای نابودی یهودیان متوقف نشده و امروز این نداها از سوی رژیم تروریستی ایران به گوش میرسد».
نخستوزیر اسرائیل افزود: «دولت یهودی باید اطمینان حاصل کند که قدرت دفاع از خود در برابر هر دشمنی را دارد و پیروزیهای گذشته تضمینکننده موفقیت آتی نیست و به همین دلیل، ما در حال مبارزه با توافق هستهای (بین قدرتها و ایران) هستیم.»
سفر روز دوشنبۀ شاهزاده رضا پهلوی به اسرائیل در ۴۴ سال گذشته و از زمان تأسیس جمهوری اسلامی، رویدادی بیسابقه بهشمار میرود.
در این زمینه تام گراس، کارشناس مسائل خاورمیانه در تلآویو، به رادیوفردا گفت که «این دیدار از جنبه نمادین بسیار پراهمیت و معنادار است، چه برای اسرائیل، چه برای یهودیان و چه برای غرب، و فکر میکنم برای همه ایرانیهایی که از رفتار رژیم در تهران در انکار هلوکاست شرمسار هستند».
آقای گراس اضافه کرد که شاهزاده رضا پهلوی، «ارشدترین شخصیت ایرانی است که تاکنون به طور رسمی از کشور اسرائیل بازدید کرده» و اگرچه در حال حاضر در حکومت نیست اما «همچنان یکی از رهبران مخالفان جمهوری اسلامی است». او همچنین یادآور شد که آقای پهلوی «در عین حال نماینده حکومت ایران پیش از ۱۹۷۹ هم هست؛ حکومتی که خیلیها فراموش میکنند که روابط بسیار خوبی با اسرائیل داشت».
او در باره جنبههای نمادین این دیدار تأکید کرد که یکی از سنگبناهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی حملات علیه اسرائیل است و بنابراین «دیدار چنین چهره بلندپایهای از اسرائیل بسیار حائز اهمیت است»، گرچه به این دلیل که شاهزاده رضا پهلوی سمتی سیاسی ندارد، فکر نمیکند این سفر «نتیجه ملموس سیاسی به دنبال داشته باشد».
اما در تهران، در حالی که صداهایی در حمایت از رابطه با اسرائیل در میان برخی چهرههای مخالف و منتقد جمهوری اسلامی بلند شده، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی تلاش کرد اعلام سفر شاهزاده رضا پهلوی به اسرائیل را بیاهمیت جلوه دهد.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، روز ۲۸ فروردین گفته بود که رضا پهلوی، سفر او و جایی که به آن میرود، اهمیتی ندارند.
🔺پاسخ کنعانی به سوالی درباره سفر رضا پهلوی به سرزمینهای اشغالی: ارزشی نداردسخنگوی وزارت امورخارجه:🔹 شخصی که نام بردید نه خودش نه اصل سفرش و نه جایی که می خواهد به آنجا سفر کند ارزشی ندارد که من از این تریبون درباره آن اعلام موضعگیری کنم . pic.twitter.com/70gpSeMwkn
— hadi mohammadi (@m_h_mohammadi) April 17, 2023
سفر شاهزاده پهلوی به اسرائیل در حالی انجام میشود که اسرائیل در ماههای گذشته صحنه اعتراضات به اصلاحات قضایی مد نظر دولت بنیامین نتانیاهو بود و همچنین افزایش خشونتها میان اسرائیل و گروههای مسلح فلسطینی افزایش پیدا کرد.
در این شرایط، وزیر دفاع اسرائیل پیشتر در یک تماس تلفنی با همتای آمریکایی خود، جمهوری اسلامی را عامل «بیثباتکردن منطقه» خوانده است.
همچنین سفر آقای پهلوی به اسرائیل چند روز پس از برگزاری تظاهرات حکومتی و ضداسرائیلی «روز قدس» در ایران انجام میشود؛ روزی که مولوی عبدالحمید، رهبر پرنفوذ سنیهای ایران، با اشاره به قراردادهای صلح میان پیامبر اسلام و قبایل مختلف بهویژه یهودیها گفت: «هیچکس در فکر نابودی دیگران نباشد و همه باید در فکر صلح باشند.»
ایران و اسرائیل پیش از انقلاب سال ۵۷ روابط دیپلماتیک نزدیک و گستردهای با یکدیگر داشتند.