مذاكرات بر سر تعيين رژيم حقوقي درياي خزر

ماه منير رحيمي (راديو فردا): در آستانه اجلاس مشترک وزيران امور خارجه کشورهاي ساحلي درياي خزر، ويکتور کاليوژني معاون وزير امور خارجه روسيه گفت که پنهان نمي کند که در درياي خزر منافع خود را مي جويد زيرا به گفته او آمريکا نياز دارد سالانه 600 ميليون بشکه نفت براي مصرف داخلي خود وارد کند و درياي خزر هم منبع سرشار نفت است. چگونگي بهره برداري از منابع نفتي و غير نفتي درياي خزر و تعيين يک رژيم حقوقي براي آن موضوع حل ناشده اي مي نمايد که قرار است امروز هم وزيران خارجه 5 کشور ساحلي اين درياچه يعني ايران، روسيه، ازبکستان و ترکمنستان و آذربايجان در اين باره تبادل نظر کنند. کمال خرازي وزير امور خارجه جمهوري اسلامي در آستانه نشست امروز مسکو گفت در اين گردهمايي اعلام خواهد کرد که تهران آماده است که ميزبان نشست رهبران کشورهاي حوزه درياي خزر در سال جاري ميلادي باشد. همچنين غلامرضا شفيعي سفير جمهوري اسلامي در روسيه به خبرگزاري ايتارتاس گفته است: تخلف از مقررات مربوط به بهره برداري از درياي مشترک ممکن است شرايط محيط زيستي منطقه را هم وخيم کند. اين مقررات در ماه نوامبر 1996 ميلادي در گردهمايي وزيران خارجه کشورهاي منطقه در عشق آباد تاييد و بر لزوم همکاري کامل اين کشورها براي تصميم گيري جهت حل مشکل جاري بر سر تعيين رژيم حقوقي درياي خزر تاکيد شد. ايران بر اين باور است که در سالهاي اخير اين مقررات بر اثر اقدامات يک جانبه برخي از کشورهاي منطقه تا اندازه اي ناديده گرفته شده است. آقاي شفيعي مي گويد اين کشورها مي کوشند بهره برداري از حوزه خزر را هر چه زودتر شروع کنند. سفير ايران در روسيه افزود: برخي از دولتها به توافق رسيده اند و کار خود را در خزر آغاز کرده اند. اين البته به حل مسائل جاري در منطقه خزر کمکي نکرده و بلکه محيط را آلوده تر خواهد کرد. ايران عقيده دارد با وامهاي دو طرفه و يا چند جانبه از سوي کشورهاي ذينفع، همه توافقها قوت مي گيرند، تنها اگر 5 کشور آن را تصديق کنند و حق هر کشور را به رسميت شمارند. اين در حاليست که بر سر چگونگي حضور نمايندگان در کنفرانسي که قرار است امروز در مسکو درباره رژيم حقوقي درياي خزر برگزار شود، اختلاف وجود دارد. الهه کولايي عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي با انتقاد از آن که کوتاهي وزارت خارجه نسبت به دعوت از کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي و نماينده هيئت رئيسه مجلس مي خواند، به حضور نداشتن نماينده منتخب مجلس ايران در مسکو اعتراض کرد. حسن قشاوي ديگر عضو کميسيون مي گويد: کميته سه نفره کميسيون امنيت ملي در جريان مباحث درياي خزر قرار دارد و از حضور احتمالي خود در اين اجلاس خبر داده است. اما رضا يوسفيان به عنوان عضو کميسيون امنيت ملي از مذاکرات خزر ابزار بي اطلاعي کرده، حال آن که کاظم جلالي مخبر کميسيون امنيت ملي مدعي است شاهد پاسخگويي وزارت خارجه درباره جريان خزر بوده است. اما او مسلم مي دانست که اين کميسيون از روند مذاکرات خزر اطلاعي ندارد. کمال خرازي وزير امور خارجه جمهوري اسلامي در آستانه نشست امروز مسکو گفت که تهران آماده است که ميزبان نشست رهبران کشورهاي حوزه درياي خزر در سال جاري ميلادي باشد. قرار است امروز وزيران خارجه 5 کشور ساحلي اين درياچه يعني ايران، روسيه، ازبکستان و ترکمنستان و آذربايجان درباره تعيين رژيم حقوقي آن تبادل نظر کنند. اين در حاليست که الهه کولايي عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي به عدم حضور نماينده اي از مجلس شوراي اسلامي در مسکو اعتراض کرد و آن را ناشي از کوتاهي وزارت امور خارجه نسبت به دعوت از اعضاي کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس و نماينده اي از هيات رئيسه مجلس در اين كنفرانس دانست.