حسن روحانی٬ رئیس جمهور ایران می‌گوید جمهوری اسلامی٬ «آغازگر» نقض برجام نخواهد بود٬ اما تهران به برجام بدون آمریکا هم فکر کرده و ناقضان این قرارداد٬ «بهای» آن را پرداخت خواهند کرد.
آقای روحانی در مراسم روز «ملی فناوری هستهای» افزود که ملت ایران به دلیل فرهنگ و دین خود٬ یاد گرفته‌اند «اگر با کسی عهدی و توافقی بستیم، ما آغازگر نقض آن عهد نخواهیم بود».
او با اشاره به توافقنامه برجام و تلاش‌های دولت دونالد ترامپ در ۱۵ ماه گذشته برای «نقض» آن٬ یادآور شد «بعضی‌‌‌ها خیلی تحریکات را انجام دادند که به دست خودمان برجام را نقض کنیم... اگر شما نقض عهد کنید، بهای آن را باید خود شما پرداخت کنید. شما نخواهید توانست با بهای ملت ایران نقض عهد کنید».
رئیس شورای عالی امنیت ملی ایران، توافقنامه برجام را «ساختمان محکمی» نامید که در ۱۵ ماه گذشته٬ با آنکه آمریکایی‌ها «میلیاردها پول خرج کردند و توئیت نوشتند که این ساختمان را بلرزانند اما نتوانستند».
او درباره ترامپ نیز گفت که «۱۵ ماه است آقایی که بر سر کار آمده و فراز و نشیب زیادی در کلام و عملش است. ۱۵ ماه است تلاش میکنند که برجام را نقض کند... معنایش این است که به عهد خود وفادار نیستند و آبرویشان می‌رود. ما برای اینکه برجام باشد یا نباشد یا برجام با آمریکا یا بی‌آمریکا فکر کردیم».
آقای روحانی همچنین از دستاوردهای برجام دفاع کرد و گفت که با این توافقنامه٬ صنعت هستهای ایران «با توان و دقت بیشتر و محاسبه دقیق‌تر نسبت به دیروز سرعت بیشتری دارد» و پس از امضای این قرارداد٬ ایران در «تجارت هستهای» قرار گرفته است.
رئیس‌جمهور ایران در توضیح افزود که پس از برجام٬ «حدود ۴۰۰ تن از کیک زرد را خریداری کردیم و محصولات هستهای را فروختیم و در همکاری هستهای با دنیا مسیرمان را آغاز کردیم. ما رآکتورهای جدید را در بوشهر ساختیم.».
اظهارات حسن روحانی واکنشی به فشارهای اخیر دولت آمریکا بر شرکای اروپایی برای خروج از برجام است. دونالد ترامپ بارها این توافقنامه را «بدترین» توافقنامه بین‌المللی توصیف کردهکه آمریکا در تاریخ خود آن را امضا کرده است.
آقای ترامپ ضرب‌الاجلی را برای اصلاح معایب و نواقص برجام توسط کنگره آمریکا و متحدان این کشور تعیین کرده و انتظار دارد دست کم چهار موضوع عمده در اصلاح برجام در نظر گرفته شوند؛ دائمی شدن محدودیت‌های ایران در قالب این توافق، بازرسی بازرسان آژانس از همه تأسیسات ایران، تضمین به همیشگی بودن عدم دستیابی ایران به سلاح هستهای و نیز پرداختن به موضوع آزمایش‌های موشکی ایران که از دید او از فعالیت‌های هستهای جدانشدنی هستند.
این ضرب الاجل نزدیک به یک ماه دیگر در حالی در ۲۲ اردیبهشت به پایان می‌رسد که مقام‌های جمهوری اسلامی هرگونه بازنگری در توافق هستهای را رد کرده‌اند.
فرانسه، بریتانیا و آلمان، سه متحد اروپایی آمریکا که در گفت‌وگوهای هستهای حضور داشتند، برای ترغیب دولت آقای ترامپ به باقی‌ماندن در برجام، تحریم‌هایی را به دلیل فعالیت‌های موشکی ایران پیشنهاد کرده‌اند و نسبت به فعالیت‌های این کشور در منطقه نیز ابراز نگرانی کرده‌اند.
این در حالی است که روسیه و چین، دو قدرت جهانی دیگر دخیل در توافق هستهای، اقدامات آمریکا برای تغییر برجام و معاهدات بین‌المللی را محکوم کرده‌اند.
«به همه قدرت‌های سخت و نرم نیاز داریم»
به گزارش رسانه‌های ایران٬ حسن روحانی در سخنان روز دوشنبه خود با دفاع از «دیپلماسی» گفته است که اتخاذ این روش باعث شد ایران با «بزرگترین قدرت‌های دنیا از لحاظ فنی، حقوقی و سیاسی حرف» بزند. او اضافه کرده که «دیپلماسی به راه ما سرعت می‌دهد و هزینه ما را کم می‌کند.»
رئیس‌جمهور ایران در عین حال یادآور شده که جمهوری اسلامی علاوه بر دیپلماسی٬ «به همه قدرت‌ها... سخت و نرم... نیاز دارد» و افزوده است که «برای دفاع از کشور هر نوع سلاح لازم باشد، می‌‌‌سازیم و درست می‌کنیم».
به گفته آقای روحانی٬ ساخت این نوع تسلیحات٬ برای حفظ «امنیت» کشور در «این منطقه و جهان ناامن» است و نه «برای تجاوز و علیه همسایگان».
او همچنین بدون اشاره به نام عربستان سعودی گفته است که «روابط ما با همسایگان دوستانه خواهد بود. آنهایی که سخنان ناروا و نادرست می‌‌‌‌زنند، خواهند دید این حرف‌ها به سود آنها نیست».
او با اشاره به رئیس‌جمهور آمریکا، خطاب به رهبران ریاض گفته است که «از این جور آدم‌ها در تاریخ زیاد دیدیم. ۴۰ سال است که دولت‌های مختلف در آمریکا آمده‌اند. کسی هم که امروز آمده، پشتوانه خوبی برای شما نیست. به آنها تکیه نکنید بلکه به ملت خود و ملت‌های منطقه تکیه کند».
اشاره حسن روحانی به رایزنی گسترده محمد بن سلمان٬ ولیعهد عربستان سعودی، با قدرت‌های بزرگ جهانی برای افزایش فشارها علیه ایران، در چارچوب افزایش تنش میان ایران و عربستان است.
ولیعهد عربستان از زمان به قدرت رسیدن٬ تندترین و صریح‌ترین موضع‌گیری‌ها را علیه سیاست‌های جمهوری اسلامی و علی خامنه‌ای به کار می‌برد، و اخیراً با تشبیه رهبر جمهوری اسلامی به هیلتر، تأکید کرده است که کشورش در قبال ایران منافع مشترکی با اسرائیل دارد.
صالحی: پایبندی یک‌طرفه به برجام «غیرقابل قبول» است
علی‌اکبر صالحی٬ رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز در مراسم روز ملی فناوری هستهای در تهران، با اشاره به تأیید ۱۰ باره پایبندی ایران به تعهدات خود در برجام از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی٬ از آنچه «بدعهدی» طرف متقابل در این توافقنامه نامید٬ انتقاد کرد.
آقای صالحی گفت که «متأسفانه تا به امروز برخی از طرف‌های مقابل علیرغم صراحت متن برجام در بابِ پذیرش تعهّدات خود، در مسیر بدعهدی حرکت کرده و در نتیجه دیوار بی‌اعتمادی همچنان پابرجاست».
او با بیان اینکه «همگان باید از منافع برجام و دستاوردهای آن بهره‌مند» شوند و «به‌طور هم زمان، وظایف خود را در قبالِ آن به انجام رسانند»٬ پایبندی یک‌طرفه به برجام را رد کرد.
به گفته صالحی٬ «برای ما به هیچ وجه، قابل پذیرش نیست که هزینه‌های اجرای این توافق تاریخی، متوجّه یکی از طرف‌ها شود و در مقابل برخی کشورهای حاضر در این میدان، از انجام کامل تعهّدات خود سر باز زنند».
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران هشدار داد که «چنانچه دیگران، پرده بگردانند و نوایی دیگر ساز کنند، جمهوری اسلامی ایران نیز بر اساس اصول سه‌گانه سیاست خارجی خود، تصمیمات لازم را اتخاذ کرده و بر پایه صلاحدید تصمیم‌گیران نظام اسلامی از منافع خود صیانت خواهد کرد».
آقای صالحی در روزهای گذشته هم در حالی که حدود یک ماه به پایان ضرب‌الاجل دونالد ترامپ درباره برجام مانده، تهدید کرده بود که جمهوری اسلامی به برهم زنندگان این توافق «ضربه شست ویژه‌ای» نشان خواهد داد.
او از جمله گفته بود که در صورت بر هم خوردن توافق هستهای ایران می‌تواند در مدت چهار روز غنی‌سازی ۲۰ درصدی را از سر بگیرد.
مقام‌های دولت دونالد ترامپ گرچه پایبندی فنی ایران به توافق هستهای را تأیید کرده‌اند اما ایران را به پایبند نبودن به روح برجام متهم میکنند چرا که از نگاه آنها فعالیت‌های «مخرب و بی‌ثبات‌کننده» ایران در منطقه، با این واقعیت ایران باید در چارچوب برجام در صلح و ثبات منطقه‌ای و جهانی مشارکت کند، در تضاد است. آنها همچنین می‌گوید ایران حکومتی قابل نیست و تا همین جا چندین بار از خطوط تعیین شده عبور کرده است.
در اظهارات رئیس سازمان انرژی هستهای ایران همچنین ادعا شده که صنعت هستهای جمهوری اسلامی در آستانه «تحولی بنیادین» است.
علی اکبر صالحی در این باره از پروژه‌هایی چون «انتقال اولین محموله کیک زرد تولیدی کارخانه اردکان یزد از سنگ معدن اورانیوم ساغند به UCF اصفهان٬ بهره‌برداری از واحد فرآیندی اختلاط در مجتمع غنی سازی شهید احمدی روشن در نطنز» و «بهره‌برداری از تست‌لوپ‌های سوخت ۲ بار و ۱۰ بار در رآکتور تحقیقاتی تهران» به عنوان دستاوردهای صنعت هستهای ایران خبر داد.
اعلام این «دستاوردها» و نیز تأکید مقام‌های ایرانی بر پیگیری صلح‌آمیز فعالیت‌های هستهای در حالی است که یوسی کهن، رئیس موساد، اخیراً ابراز «اطمینان صد در صدی» کرده بود که نیت جمهوری اسلامی ایران از پیگیری برنامه‌های هستهای، هنوز هم دستیابی به «بمب اتمی» است.
