رئیسجمهوری فیلیپین، در آستانه یک سفر رسمی به ژاپن، متحد اصلی واشینگتن در شرق آسیا، گفته سخنانش در مورد «جدایی» از آمریکا که در چین بیان کرده بود، «نظر شخصی» او بود و نه نظر دولتش.
رودریگو دوترته، که با گفتههای جنجالی، گاه رکیک و توهینآمیز خود طی ماههای گذشته شهرت پیدا کرده، اخیرا در جریان دیداری از چین، از «جدایی» از آمریکا «هم در زمینه اقتصادی، هم نظامی» سخن گفت و افزود «آمریکا باختهاست».
فیلیپین تا پیش از روی کار آمدن دوترته از مهمترین و نزدیکترین متحدان ایالات متحده در منطقه جنوبشرق آسیا به شمار میرفت. واشینگتن و مانیل تعهدات و توافقهای نظامی گوناگونی دارند.
پیش از این، دیداری میان باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا و رودریگو دوترته، پس از آنکه رئیسجمهوری فیلیپین او را «حرامزاده» خطاب کرد، از طرف ایالات متحده لغو شد.
دوترته، چهارم آبان ماه، در گفتوگویی با رسانههای ژاپنی گفته است «اتحاد ما [با آمریکا] پابرجاست».
خبرگزاری کیودو به نقل از او میگوید «نباید هیچ نگرانی در مورد تغییر این وضعیت وجود داشته باشد. من به اتحاد با کشورهای دیگر نیازی ندارم».
این گفتهها در عین حال از این نظر مهم است که خطاب او ظاهرا رسانهها و افکار عمومی ژاپن به شمار میروند. توکیو، افزایش همکاریهای مانیل و پکن را با نگرانی دنبال میکند. روابط سیاسی ژاپن و چین، روزهای پرتنشی را میگذراند. هر دو کشور بر سر پارهای از جزایر و صخرههای دریایی اختلافاتی عمیق دارند. البته این اختلافات تنها بر سر مالکیت صخرهای در دریا نیست، بلکه به مسائل دیگری مانند آبهای اطراف، منابع انرژی و حتی حریم هوایی آنها نیز بر میگردد. میان فیلیپین و چین نیز اختلافات مالکیتی وجود دارد. فیلیپین، از جمله در زمان ریاست بنیگنو آکینو، وارد تعاملات و همکاریهای گستردهای با ایالات متحده شد و واشینگتن نیز از حامیان مانیل در برابر پکن به شمار میرود.
مجموعهای از مسائل مربوط به توازن قوا در منطقه، نفود آمریکا و چین و تقسیمبندی قدرت در شرق و جنوبشرقی آسیا، سبب شده تا بسیاری، در هر دو سوی اقیانوس آرام، جابهجایی قدرت و سیاستهای تازه فیلیپین را با دقت بیشتری دنبال کنند.
دوترته در گفتوگویی که با رسانههای ژاپنی، پیش از سفر به توکیو داشته، تاکید کرده، قصد دارد به رزمایشها و تمرینهای نظامی مشترک با ایالات متحده خاتمه دهد. روزنامه «یومیوری» به نقل از او میگوید در عین حال خواستار پایان دادن به توافق نظامی مشترک با آمریکا است؛ توافقی که از جمله توافقهای مهم و حیاتی در صحنه سیاسی آسیا به شمار میرود.
آمریکا و فیلیپین در تابستان سال ۱۳۹۳ پیمان دفاعی دهسالهای امضا کردند که هدف از آن، از منظر راهبردی، افزایش نفوذ ایالات متحده در شرق آسیا ارزیابی میشود.
ریاستجمهوری اوباما در ژانویه سال بعد به پایان میرسد و طی دوره نخست رئیسجمهوری بعدی ایالات متحده، رئیسجمهوری فیلیپین، عملا تغییری نخواهد کرد. دوره ریاستجمهوری در این کشور جنوب شرق آسیا شش ساله است و هر نامزد تنها یک بار میتواند در انتخابات شرکت کند.