در حالی که ابراهیم رئیسی در بازدید از شرکت صنایع هواپیماسازی ایران، هسا، دستور ساخت هشت فروند هواپیمای مسافری را به این شرکت داده است، یک مقام سابق هواپیمایی کشوری می‌گوید خط تولید تنها هواپیمای مسافری تولید این شرکت، پس از یک سانحه هوایی متوقف شده و تنها دو شرکت خریدار محصولات آن تعطیل شده‌اند.
در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایلنا، علیرضا منظری معاون اسبق هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری گفته است که سه شرکت آسمان، ایران‌ایر، و ایران‌ایر تور، مذاکراتی را برای استفاده از هواپیماهای ایران ۱۴۰ تولیدی هسا، در ناوگان خود انجام دادند، اما هیچیک مشتری ایران ۱۴۰ نشدند.
او همچنین اضافه کرده که فعالیت دو شرکت سفیران و سپاهان هم که به استفاده از این هواپیما در ناوگان خود پرداختند، پس از سوانح هوایی مرتبط با این هواپیما متوقف شده است.
ایران ۱۴۰، نسخه ایرانی هواپیمای اوکراینی آنتونوف ۱۴۰ بود که در دهه ۷۰ مذاکراتی برای تولید و ساخت آن در مجموعه صنایع هواپیماسازی ایران، هسا، انجام شد، و قرار شد دانش تولید این هواپیما در اختیار ایران قرار بگیرد.
با این حال نخستین نسخه‌های این هواپیما صرفاً با مونتاژ قطعاتی که به ایران وارد می‌شد، ساخته شدند و به گفته معاون اسبق هواپیمایی کشوری بعدتر هم به این دلیل که برای تولید قطعات اصلی هوپیما «زیرساختی وجود نداشت»، علاوه بر موتور هواپیما، ۷۰ درصد از این هواپیما مونتاژ می‌شد.
رئیس وقت این سنایع هواپیماسازی ایران در دهه ۷۰ و ۸۰ شمسی، محمد اسلامی بود که بعدتر در دهه ۹۰ به عنوان وزیر راه به عضویت کابینه حسن روحانی درآمد و با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی هم ریاست سازمان حساس انرژی اتمی را به عهده گرفت.
در عین حال ایمنی این هواپیما هم به دلیل حوادث و سوانح متعددی که برای آن روی داد، از ابتدا مورد تأیید بود و حتی یک نسخه آنتونوف ۱۴۰ که به طور کامل در اوکراین ساخته شده بود، در سفر مهندسان و عوامل روسی و اوکراینی شرکت آنتونوف برای افتتاح خط تولید در ایران، در نزدیکی اصفهان سقوط کرد و همه ۴۶ سرنشین آن کشته شدند.
تا مرداد ۹۳، زمانی که خط تولید ایران ۱۴۰ سرانجام به دلیل یک سانحه هوایی که به کشته شدن ۳۸ تن انجامید، متوقف، شد در مجموع ۱۲ سانحه جدی در داخل و خارج ایران برای این مدل هواپیمای دوموتوره روی داده است.
در گفت‌وگو با ایلنا، علیرضا منظری که زمانی نماینده ایران در سازمان ایکائو نیز بود، گفته است که تنها قراردادی که منجر به خرید این هواپیماهای مونتاژ شده در ایران شد، قرار شرکت سفیران بود که چند ماه پس از تحویل دو هواپیمای ایران ۱۴۰، به دلیل سانحه‌ای که در آن یکی از هواپیماها از بین رفت، این شرکت تعطیل شد.
دیگر شرکت بهره‌بردار از خط تولید ایران ۱۴۰، شرکت سپاهان وابسته به صنایع هواپیماسازی ایران بود که این شرکت هم پس از سانحه مرداد ۹۳، و توقف خط تولید ایران ۱۴۰ به فعالیت خود پایان داده است.
ناوگان هوایی ایران به شدت از کمبود هواپیما در مسیرهای داخلی و خارجی رنج می‌برد و تحریم‌هایی که برای دهه‌ها امکان نوسازی این ناوگان سلب کرده، شمار زیادی هواپیمای فرسوده با سن زیاد روی دست شرکت‌های ایرانی گذاشته است.
روز یکشنبه همزمان با اظهارات مقام سابق هواپیمایی کشور، معاون کنونی هوانوردی ایران سازمان هم به خبرگزاری مهر گفت که تنها ۱۵۰ هواپیما در مسیرهای داخلی و خارجی فعال هستند که با نیاز کشوری با بیش از ۸۰ میلیون جمعیت، همخوانی ندارد.
حسن خوشخو اضافه کرده که در حال حاضر ۲۰ شرکت مسافری در ایران فعالیت می‌کنند و بررسی صدور شرکت‌های جدید کار سختی است چرا که «واردات هواپیما بسیار پیچیده است و خیلی‌ها موفق به انجام آن نخواهند شد».
دستور اخیر ابراهیم رئیسی به شرکت هسا برای تولید هشت فروند هواپیمای مسافری در حالی است که شرکت هسا پس از تجربه ناموفق مونتاژ هوایپمای آنتونوف ۱۴۰، در زمینه جنگنده و هواپیماهای بدون سرنشین فعالیت می‌کند.
ایران به دلیل تحریم‌هایی که در چهار دهه گذشته در جریان بوده، نمی‌تواند هواپیمای مسافربری و تجهیزات آن را از بازارهای بین‌المللی بخرد، و ناوگان هوایی کشور به شدت فرسوده است. این تحریم‌ها البته با دستیابی به برجام رفع شده بود، اما با روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ، بار دیگر بازگردانده و توافق‌های اولیه برای خرید هوایپما از شرکت‌هایی چون ایرباس و بوئینگ ملغی شد.
علیرضا برخور، نایب رئیس هیات مدیره انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران، پارسال اعلام کرد بیش از ۵۰ درصد از هواپیماهای موجود در کشور به‌دلیل نبود قطعات، به‌خصوص موتور، زمین‌گیر است.
با استفاده از گزارش‌های ایلنا، مهر، و رادیوفردا؛ م.ا.
