به گفته وزارت خارجه آمریکا، رکس تیلرسون، در تماس تلفنی با مولود چاوشاغلو، «نگرانی عمیق» خود را در مورد بازداشت کارمندان محلی در مراکز دیپلماتیک آن کشور در ترکیه، ابراز کرده است.
گفتوگوی تلفنی میان وزیران خارجه ایالات متحده و ترکیه ۱۹ مهر ماه صورت گرفته و رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا از دولت ترکیه خواستهاست تا شواهد و مدارکی که بر اساس آن کارمند بازداشتشده را متهم کردهاست، ارائه کند.
این گفتوگوی تلفنی، نخستین تماس میان وزرای خارجه کشور، از زمان بازداشت کارمند کنسولگری و نیز احضار کارمندی دیگر به دادستانی ترکیه، است. در ماه مارس نیز یک کارمند دیگر در کنسولگری آدانا، بازداشت شده بود.
رسانههای ترکیه گزارش دادهاند که مولود چاوشاغلو و تیلرسون بیش از نیم ساعت گفتوگو کردهاند.
روز یکشنبه، پس از آنکه مدتی از بازداشت یک کارمند محلی کنسولگری آمریکا میگذشت، سفارت ایالات متحده در آنکارا اعلام کرد، در واکنش به این رخداد، صدور روادید غیرمهاجرتی را برای شهروندان ترک معلق میکند. ترکیه نیز صدور هرگونه روادید برای شهروندان آمریکایی را معلق کرد.
بنا بر گزارشها دادستانی ترکیه کارمند بازداشتشده را متهم به «جاسوسی» و رابطه با فتحالله گولن کردهاست. آنکارا، گولن را عامل اصلی کودتای نافرجام سال گذشته معرفی میکند و جنبش برآمده از تفکرات او را یک «گروه تروریستی» میداند. فتحالله گولن ساکن ایالات متحده است و تلاشهای ترکیه برای استرداد او نتیجهای نداشته؛ او هرگونه رابطه میان خود و کودتای سال گذشته در ترکیه را رد کردهاست.
روز گذشته و پیش از تماس تلفنی وزیر خارجه آمریکا با همتای ترک خود، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، گفته بود سفیر فعلی در آنکارا را «دیگر به رسمیت نمیشناسد». او همچنین افزوده بود اگر تعلیق صدور روادید برای شهروندان ترکیه، از طرف سران دولت آمریکا گرفته شده، در آن صورت آنکارا دیگر هیچ دلیلی برای مذاکره با ایالات متحده ندارد.
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده است که کاخ سفید در جریان رخدادها قرار دارد و واشینگتن از سفیر خود در آنکارا حمایت میکند.
با وجود اظهارات تند اردوغان، دیگر مقامهای دولت ترکیه اما رویکردی بهمراتب آشتیجویانهتر در پیش گرفتهاند. نخستوزیر ترکیه ابراز امیدواری کرده روابط بین دو طرف «در کوتاهمدتی بهحال معمول بازگردد».
معاون او نیز در جریان دیداری در واشینگتن گفته ترکیه امنیت کارمندان مراکز دیپلماتیک آمریکا را تضمین میکند و «نمیخواهیم این مشکلات بیشتر از یک ثانیه طول بکشد».
جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا، گفته تنش دیپلماتیک اخیر تاثیری بر فعالیتهای مشترک و روابط نظامی با ارتش ترکیه نگذاشتهاست.