لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۶:۴۸

همه جانشينان مئير داگان، رئيس موساد اسرائيل


دفتر نخست وزيری اسرائيل در اقدامی غيرمترقبه اعلام کرده است که بنيامين نتانياهو «در روزهای آينده رئيس جديد موساد، تشکيلات امنيت و اطلاعات خارجی اسرائيل، را تعيين خواهد کرد».

در بيانيه دفتر نخست وزيری اسرائيل که شامگاه سه‌شنبه منتشر شد همچنين آمده است که «نخست وزير به تازگی رشته رايزنی‌هايی درباره اين موضوع انجام داده، و قصد دارد که در روزهای آينده تصميم خود را اعلام کند».

به گزارش روزنامه اسرائيلی هاآرتص، اين بيانيه دفتر نخست وزيری اسرائيل در واکنش به انتقادهايی است که از آقای نتانياهو به خاطر تعلل در انتصاب رئيس جديد موساد به عمل آمده است.

به نوشته هاآرتص، رسانه‌ها و برخی مقامات ارشد در سيستم اطلاعاتی و امنيتی اسرائيل در انتقادهای هفته‌های اخير از آقای نتانياهو گفته بودند که دليل تعويق در اعلام تصميم نخست وزير را نمی‌دانند.

در اسرائيل سنت اين است که روسای نهادهای مهم اطلاعاتی، امنيتی و نظامی از مدت‌ها قبل از آن که پست روسای کنونی به پايان برسد، تعيين می‌شوند و بسياری از امور نهادها با آگاهی روسای جديد صورت می‌گيرد تا خلايی به هنگام پايان کار مقامات در نهادهای حساس ايجاد نشود.

مئير داگان، رئيس کنونی موساد، هشت سال اين مقام را داشته است. دوره رياست او اخيرا برای يک سال ديگر تمديد شده بود. براساس اين تمديد، مئير داگان در پايان امسال موساد را ترک می‌کند.

اما در تاريخ موساد تاکنون سابقه نداشته است که فردی چنين دوره طولانی رياست اين نهاد را در دست داشته باشد.

به نظر می‌رسد که اگر قانون امکان می‌داد و انتقادهای زيادی مطرح نمی‌شد، نخست وزير اسرائيل علاقه قلبی بسياری داشت که داگان را همچنان در رياست موساد نگاه دارد، اما انتقادها در اين زمينه که «آيا قحط‌الرجال است و مگر استعدادهای ديگر را هم نبايد پرورش داد؟» به آقای نتانياهو مجال نمی‌دهد که علاقه شخصی‌اش را ملاک کار قرار دهد.

منتقدين اسرائيلی گفته بودند که اگر آقای نتانياهو رئيس بعدی موساد را از هم اينک معرفی نکند، ممکن است که در کار ورود تدريجی رئيس بعدی موساد مشکلاتی بروز کند و اين امر، در چنين دوره حساسی برای اسرائيل، با سهولت انجام نشود.

در همين حال اسامی چند نامزد برای جايگزينی مئير داگان در هفته‌های اخير مطرح شده که اکثر آنها چهره‌هايی خارج از موساد هستند. ازجمله نام ژنرال عاموس يادلين بسيار شنيده شده است. ژنرال يدلين در روزهای اخير رياست پنج ساله سازمان اطلاعات نظامی ارتش اسرائيل را به پايان برده و طبق قانون تمديد دوره رياست او در اين نهاد امکان‌پذير نيست.

اما رسانه‌های اسرائيل پيشاپيش نوشته‌اند که آقای نتانياهو علاقه‌ای ندارد که رياست موساد را به ژنرال يادلين واگذار کند.

نام يووال ديسکين، رئيس کنونی شاباک، تشکيلات امنيت داخلی اسرائيل نيز به عنوان يکی از نامزدهای احتمالی رياست موساد بارها شنيده شده است. رياست آقای ديسکين بر شاباک در ماه مه سال ۲۰۱۱ به پايان می‌رسد.

رسانه‌های اسرائيل از فردی نيز که تنها از او با حرف اول نام خانوادگی‌اش، «ت»، ياد شده و او را يکی از معاون‌های پيشين مئير داگان در موساد معرفی کرده‌اند، به عنوان يک نامزد مهم در احراز پست رياست موساد سخن گفته‌اند.

«ت» رئيس بخش «عمليات» در موساد بوده است. اما او سه سال پيش هنگامی که متوجه شد که داگان قصد ندارد وی را برای رياست موساد پرورش دهد، کناره‌گيری کرد.

«ت» در سال‌های دهه هفتاد ميلادی از اعضای بارز واحد کماندويی «سيرت متکال»، «کماندوهای ويژه رياست ستاد کل ارتش اسرائيل»، بوده است که فرماندهی آن با سرهنگ يوناتان (يونی) نتانياهو بود.

سرهنگ يوناتان نتانياهو، برادر بزرگ بنيامين نتانياهو، فرمانده و برنامه‌ريز عمليات رهايی گروگان‌های اسرائيلی در ماجرای مشهور هواپيمای ربوده شده «ايرفرانس» به «انتبه» در اوگاندا در سال ۱۹۷۶ بود و تنها کماندويی بود که در آن عمليات کشته شد. او به همين سبب در چشم اسرائيلی‌ها قهرمانی بزرگ محسوب می‌شود.

در همين حال، به نوشته هاآرتص، اگر فردی خارج از موساد به رياست اين نهاد مهم منصوب شود، اين احتمال کاملا جدی وجود دارد که شماری از روسای بخش‌های مختلف موساد از اين نهاد کناره‌گيری کنند.

به همين دليل است که نخست وزير اسرائيل اخيرا با شماری از روسای بخش‌های موساد ديدار کرده تا آنها را متقاعد کند که پس از انتصاب رئيس بعدی، همچنان در موساد بمانند.

مئير داگان در سال ۲۰۰۱ از سوی آريئل شارون، نخست وزير وقت اسرائيل، به مقام رياست موساد رسيد، ولی بعدا نخست وزيرهای بعدی يعنی اهود اولمرت و بنيامين نتانياهو نيز چند بار رياست داگان را تمديد کردند.

در اين مدت مهم‌ترين وظيفه مئير داگان رسيدگی به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ايران بوده است. همچنين در زمان رياست او بود که اسرائيل ساختمان نيمه‌تمام تاسيسات اتمی سوريه در «ديرالزور» را بمباران کرد.

هرچند کارشناسان امور اطلاعاتی اسرائيل، عملکرد مئير داگان را «بسيار موفق» می‌دانند، دو ناکامی بزرگ نيز در کارنامه او وجود دارد: وارد شدن پای اسرائيل در ماجرای پرحاشيه کشته شدن محمود عبدالرئوف المبحوح، از فرماندهان شاخه نظامی حماس، در هتلی در دوبی در ژانويه سال ۲۰۱۰ و وخيم شدن مناسبات اسرائيل با ترکيه که موجب قطع عملی همکاری‌های اطلاعاتی و امنيتی اسرائيل و ترکيه.

مئير داگان هيچ گاه مصاحبه نمی‌کند و تنها عکسی که از وی در يک ملاقات در خارج از اسرائيل منتشر شده او را هنگام ملاقات با نخست وزير بلغارستان در شهر صوفيه نشان می‌دهد.

در سال‌های دور انتشار اسامی روسای موساد، شاباک و چند نهاد مهم ديگر اطلاعاتی، امنيتی و نظامی اسرائيل، در شمار «سربه‌مهرترين» رازهای اسرائيل محسوب می‌شد، اما اين سياست از سال ۱۹۹۶ تغيير کرد و اسامی روسای همه اين نهادها اکنون حتی از مدت‌ها پيش از رسيدن‌شان به اين مقام اعلام می‌شود.

در همين حال، اسامی روسای بخش‌های مختلف موساد، شاباک، و امان (رکن اطلاعات نظامی ارتش اسرائيل) تنها با حرف اول نام آنها در رسانه‌ها مطرح می‌شود و رسانه‌ها از انتشار عکس آنها منع می‌شوند.

موساد در سال ۱۹۴۹ در پی دستور داويد بن گوريون، اولين نخست وزير اسرائيل پس از اعلام استقلال اين کشور، برپا شد. بن گوريون به رئوبن شيلواح، مشاور امور ماموريت‌های ويژه، برای شالوده‌ريزی نهادی جهت «متمرکز کردن و ايجاد هماهنگی در فعاليت‌های اطلاعاتی» دستور داده بود و شيلواح خود نخستين رئيس موساد شد.
XS
SM
MD
LG