دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، در راستای افزایش فشار بر دولت نیکلاس مادورو، دستور «محاصرۀ» همۀ نفتکشهای تحریمشدهای را که به ونزوئلا وارد یا از این کشور خارج میشوند، صادر کرده است.
صدور این فرمان تازهترین اقدام دولت آقای ترامپ در سه ماه و نیم اخیر است که تنش میان آمریکا و ونزوئلا بالا گرفته است.
طی این مدت، علاوه بر بیش از ۲۰ حمله مرگبار ایالات متحده به قایقها در سواحل این کشور آمریکای جنوبی، نیروهای نظامی آمریکا نیز در دریای کارائیب، بهطور گستردهای حضور یافتهاند.
با این حال کماکان اهداف دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، برای بسیاری از قانونگذاران نامشخص است.
مارکو روبیو، وزیر خارجه، و پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا*، روز سهشنبه جلسات توجیهی محرمانه و طبقهبندیشده برای همه سناتورها و نمایندگان ایالات متحده برگزار کردند تا درباره استراتژی دولت ترامپ در قبال ونزوئلا توضیح دهند.
رویترز نگاهی کرده به ترکیبی از مسائلی که ناظران میگویند در کارزار آمریکا علیه ونزوئلا نقش دارند.
مواد مخدر
دولت ترامپ در ماه اکتبر به کنگره اطلاع داد که ایالات متحده در «درگیری مسلحانه» با کارتلهای مواد مخدر قرار دارد و نیکلاس مادورو، رئیسجمهور ونزوئلا، «نقش عمدهای» در تأمین مواد مخدر غیرقانونی که آمریکاییها را میکشد، ایفا میکند؛ ادعایی که مادورو آن را رد کرده است.
دولت آمریکا همچنین «ترن د آرگوا» (Tren de Aragua)، یک باند جنایی ونزوئلایی، و «کارتل د لوس سولس» (Cartel de los Soles)، اصطلاحی نسبتاً مبهم که در دههٔ ۱۹۹۰ پدیدار شد و به هر مقام ونزوئلایی که ادعا میشود با قاچاق مواد مخدر ارتباط دارد اشاره میکند، را به عنوان سازمانهای تروریستی خارجی تعیین کرده است.
وزارت دادگستری ایالات متحده در سال ۲۰۲۰ و در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ، به طور رسمی خود مادورو را هم به اتهام نارکوتروریسم (تروریسم مواد مخدر) متهم کرد.
بر اساس دادههای ایالات متحده، ونزوئلا کشور ترانزیتی برای کوکائین به مقصد اروپا و آمریکا است و پناهگاهی برای گروههای جنایی قاچاقچی مواد مخدر است، اما منبع فنتانیل، ماده مخدری که با اکثر اوردوزهای آمریکا مرتبط است، نیست.
دکترین مونروئه ترامپ
ترامپ این ماه استراتژی امنیت ملی خود را منتشر کرد و استدلال کرد که ایالات متحده باید دکترین مونروئه قرن نوزدهم را احیا کند؛ دکترینی که نیمکره غربی را منطقه نفوذ واشینگتن اعلام میکرد.
این دکترین توسط جیمز مونرو، رئیسجمهور آمریکا در سال ۱۸۲۳، مطرح شد؛ زمانی که تقریباً همۀ مستعمرات اسپانیایی در قارۀ آمریکا یا به استقلال دست یافته بودند یا در آستانه استقلال بودند.
مونرو معتقد بود که دنیای جدید و دنیای قدیم باید بهطور متمایز بهعنوان حوزههای نفوذ جداگانه باقی بمانند و بنابراین تلاشهای بیشتر قدرتهای اروپایی برای کنترل یا نفوذ در کشورهای مستقل این منطقه بهعنوان تهدیدی برای امنیت ایالات متحده تلقی خواهد شد.
این استراتژی، نیمکره غربی را در صدر اولویتهای سیاست خارجی ترامپ قرار داده و به نفوذ ایالات متحده به عنوان راهی برای انکار دسترسی پکن به منابعی مانند تأسیسات نظامی و مواد معدنی حیاتی اشاره میکند.
دولت مادورو در مواجهه با تحریمهای شدید ایالات متحده، با چین، ایران و روسیه قراردادهای انرژی و معدنی امضا کرده است. کمپین فشاری که به دولتی دوستتر با ایالات متحده منجر شود، عملاً نفوذ آمریکا در منطقه را تقویت خواهد کرد.
ماریا کورینا ماچادو، رهبر اپوزیسیون ونزوئلا و برنده جایزه صلح نوبل، نیز یکشنبه هفته جاری گفت که «کاملاً» از استراتژی ترامپ حمایت میکند.
ماچادو افزود ترامپ بالاخره ونزوئلا را در جایی که باید باشد قرار داده: اولویت امنیت ملی ایالات متحده.
او در یک برنامه تلویزیونی شبکه سیبیاس گفت: «ما سالها این را درخواست میکردیم، پس بالأخره دارد اتفاق میافتد.»
نفت
مادورو ادعا میکند واشینگتن نفت ونزوئلا را میخواهد؛ نفتی که اکنون عمدتاً به چین فروخته میشود.
ونزوئلا بزرگترین ذخایر اثباتشده نفت جهان را دارد و تحلیلگران میگویند دسترسی به نفت میتواند برگ برندۀ ارزشمندی برای ترامپ به عنوان حامی صنعت سوخت فسیلی باشد.
برخی شرکتهای غربی، از جمله شورون آمریکایی که مجوز ویژه دارد، همچنان در ونزوئلا فعال هستند. با این حال، این کشور از نظر صنعتی عقب مانده و تولید آن با توجه به حجم ذخایرش پایین است.
در عین حال تحریمهای طولانیمدت، مانع جذب سرمایهگذاری و تأمین تجهیزات و قطعات مورد نیاز ونزوئلا شده است.
برخی تحلیلگران میگویند ذخایر نفتی ونزوئلا برای ترامپ جذاب خواهد بود، اما مسئله بزرگتر، کشوری دارای نفت و سایر منابع در نیمکره غربی است که متحد نزدیک رقبای ایالات متحده مانند چین و روسیه است.
دیوید اسمایلد، کارشناس ونزوئلا در دانشگاه تولین، به رویترز گفته است: «ایده اینکه کشوری با نفت، مواد معدنی و عناصر نادر خاکی در نیمکره ما وجود داشته باشد و اصلیترین متحدانش چین و روسیه باشند، واقعاً با دیدگاه ترامپ از جهان سازگار نیست.»
کوبا
بسیاری از متحدان سیاسی نزدیک ترامپ، از جمله مارکو روبیو، وزیر خارجه کوبایی-آمریکاییاش، مدتها است که خواستار اقدامات سختگیرانه علیه دولت کمونیستی کوبا هستند.
آنها دولت مادورو و نفت این کشور را حمایت ضروری برای میگل دایاز-کانل، رئیسجمهور کوبا، و دیگر رهبران هاوانا میدانند و امیدوارند تغییر دولت در ونزوئلا، کوبا را تضعیف کند.
مهاجرت
دولت ترامپ در حال حرکت برای لغو وضعیت قانونی صدها هزار مهاجر ونزوئلایی در ایالات متحده است و سیاست «اخراج انبوه، همین حالا» را دنبال میکند؛ سیاستی که به پیروزی او در انتخابات سال گذشته کمک کرد.
بر اساس تحلیل مرکز تحقیقات پیو از دادههای اداره سرشماری آمریکا، جمعیت ونزوئلاییها در ایالات متحده از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ حدود شش برابر شده و از ۹۵ هزار به ۶۴۰ هزار نفر رسید.
به نظر میرسد پایان دادن به بیثباتی در سرزمین مادری، انگیزه ونزوئلاییها برای جستجوی زندگی جدید در ایالات متحده را کاهش دهد.
