لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ تهران ۱۴:۵۴

شهرک‌سازی‌های یهودی و رویای اوباما برای «کشور مستقل فلسطین»


درحالی که باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا، رویای استقلال کشور فلسطین تا برگزاری مجمع عمومی سال آینده سازمان ملل متحد را مطرح کرده است، ناآرامی‌های جدید در شرق بیت‌المقدس و تلاش راست‌گرایان اسرائیلی برای از سرگیری ساخت‌وسازهای یهودی در کرانه باختری، روند صلح را با خطر روبه‌رو کرده و محمود عباس، رئیس تشکیلات فلسطینی نیز گفته است که از این وضعیت «جان به لب» شده است.

باراک اوباما پنجشنبه در سخنرانی افتتاحیه شصت و پنجمین دوره مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت که در صورت موفقیت روند صلح، سال آینده عضو جدیدی به جامعه ملل افزوده خواهد شد: «کشور مستقل فلسطین».

در این نطق اوباما گفت: «می‌توانیم تصمیم بگیریم که این بار امور به گونه دیگری باشد، که در آن صورت، سال آینده هنگامی که در اینجا گرد آمده‌ایم، پیمانی به دست آمده که موجب عضویت کشور جدیدی خواهد شد: کشور مستقل فلسطین، که در جوار اسرائیل امن موجودیت یابد».

باراک اوباما در این سخنرانی اسرائیل را فرا خواند که محدودیت‌ها در ساخت ‌وسازهای یهودی‌نشین‌ها در کرانه باختری و شرق بیت‌المقدس را ادامه دهد تا تجدید این ساختمان‌سازی‌ها روند صلح را ناکام نکند.

فلسطینی‌ها ماه گذشته در حالی وارد دور جدید مذاکرات مستقیم صلح با اسرائیل شدند که دولت اسرائیل حاضر به سپردن تعهد به قطع کامل ساخت‌وسازهای یهودی‌نشین‌ها نشده بود.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، پنجشنبه شب گفت که فلسطینی‌ها در طول ۱۷ سال اخیر درحالی با اسرائیل مذاکره کرده بودند که خانه‌سازی‌های یهودیان ادامه یافته بود.

آقای نتانیاهو تکرار کرد که «اگر فلسطینی‌ها قصد واقعی برای صلح دارند، باید حل اختلاف در مورد ساخت‌وسازها را نیز بخشی از مذاکرات بدانند».

در همین حال، احتمال نوعی نرمش از سوی دولت اسرائیل در زمینه ادامه تعلیق در شهرک‌سازی‌ها در برخی نقاط کرانه باختری مطرح شده است. در این راستا، برخی سیاستمداران دولت کنونی اسرائیل می‌گویند که ممکن است خانه‌سازی‌ها به صورت محدود تنها در مجتمع‌های بزرگ یهودی‌نشین از سر گرفته شود.

نمایندگان بلندپایه اسرائیلی و فلسطینی در روزهای اخیر در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با یکدیگر، و نیز با بلندپایگان آمریکایی دیدار کرده‌اند که هدف از آن، آماده کردن زمینه برای دور دیگری از دیدار رهبران اسرائیل و فلسطینی است.

بنیامین نتانیاهو و محمود عباس در هفته‌های اخیر در واشینگتن و سپس در مصر با یکدیگر دیدار کردند، و تلاش برای تعیین موعد دور سوم مذاکرات رهبران در حالی در جریان است که ۲۶ سپتامبر، چهارم مهر، دوره ۱۰ ماهه تصمیم دولت اسرائیل برای تعلیق در شهرک‌سازی‌ها به پایان می‌رسد.

محمود عباس که در روزهای اخیر در نیویورک دیدارهای متعددی با بلندپایگان آمریکا و نیز با اهود باراک، وزیر دفاع اسرائیل داشته است، شامگاه پنجشنبه در دیدار با گروهی از فلسطینی‌های مقیم آمریکا گفت که از اصرار اسرائیل به ادامه ساخت‌وسازها در کرانه باختری «جان به لب» شده است.

این درحالی است که ابومازن سه‌شنبه شب در ضیافت شام رهبران یهودیان آمریکایی گفت که ممکن است حتی در صورت از سرگیری شهرک‌سازی‌ها، او از مذاکرات کناره‌گیری نکند.

خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز پنجشنبه با استناد به «منابع فلسطینی دخیل در مذاکرات» گزارش داد که فلسطینی‌ها «آماده نرمش بر سر شهرک‌سازی‌ها» هستند.

اما راستگرایان افراطی اسرائیلی با انتقاد از سخنرانی پنجشنبه باراک اوباما در سازمان ملل، آن را «مداخله‌ای غیر قابل تحمل» و «تلاش برای تحمیل تصمیمات بیگانگان به دولت اسرائیل» توصیف کردند.

شورای شهرک‌نشین‌های یهودی شامگاه پنجشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که «آقای اوباما تلویزیون را باز کند و از سی ان ان ببیند که چگونه بولدوزرهای اسرائیلی به زودی کار شهرک‌سازی‌ها را از سرخواهند گرفت».

این شهرک‌نشین‌ها گفته‌اند از دوشنبه ۲۷ سپتامبر، بولدوزرها را «بی‌اعتنا به آنچه که رخ دهد» به کار خواهند انداخت تا «واقعیات جدیدی» را ایجاد کنند.

به نوشته روزنامه هاآرتص، شهرک‌نشین‌ها گفته‌اند که از شیوه ساختمان‌سازی سریع و ارزان استفاده خواهد شد تا در دوره‌ای کوتاه خانه‌های بیشتری ساخته شود.

درهمین حال، چپگرایان و صلح‌خواهان اسرائیلی به دولت نتانیاهو هشدار دادند که از اقدامات افراطی راستگرایان جلوگیری کند.

یوسی سارید، رهبر پیشین حزب صلح‌خواه «مرتص» جمعه در مقاله‌ای در روزنامه هاآرتص نوشته است «سحرگاه دوشنبه (۲۷ سپتامبر، پنجم مهر، با پایان گرفتن مهلت ۱۰ ماهه تعیلق در ساخت وسازها) افراطیون اسرائیلی ممکن است گام‌هایی بردارند که ایران، حماس و حزب‌الله منتظر آن نشسته‌اند».

آقای سارید استدلال کرده است که هر گام افراطیون اسرائیلی، کفه ترازو را به سود مخالفان صلح مانند ایران، حماس و حزب‌الله، سنگین‌تر می‌کند.

به نوشته این وزیر پیشین چپگرای دولت‌های اسرائیلی، ۴۳ سال پس از اشغال کرانه باختری اگر دولت اسرائیل اجازه دهد که افراطیون «به هرج و مرج‌طلبی» خود ادامه دهند و آنان این بار نیز روند صلح را ناکام بگذارند، این نزاع هزار سال دیگر ادامه خواهد یافت اما «فرصت از دست رفتنی است».

ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن هاشمی نیز پنجشنبه در سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به اسرائیل هشدار داد که اگر این بار صلح به دست نیاید، «همین امسال، منطقه با جنگی جدی روبه‌رو خواهد شد که پای آمریکا را نیز عمیقاً در آن در گیر خواهد کرد و جبهه سومی برای آمریکا در خاورمیانه باز خواهد شد».

پادشاه اردن تأکید کرد که پیشرفت روند صلح مشروط به آن است که اسرائیل خانه‌سازی‌ها را متوقف کند تا فلسطینی‌ها دلسرد نشوند.

در این میان، ناآرامی‌های شرق بیت‌المقدس که از چهارشنبه گذشته از سرگرفته شده است، ادامه یافته است.

این ناآرامی‌ها با کشته شدن یک مرد عرب ساکن شرق بیت‌المقدس با گلوله شلیک شده از سوی یک محافظ اسرائیلی در محله فلسطینی‌نشین «سیلوان» آغاز شد.

دو روز پس از آن، نماز جمعه در صحن مساجد عمر و الاقصی در حالی برگزارشده که صدها جوان فلسطینی به سنگ‌پرانی و کشمکش گسترده با نیروهای اسرائیلی اقدام کردند و بروی خودروهای اسرائیلی‌ها در خیابان‌های اطراف پریده و آنها را مورد لطمه قرار می‌دادند.

همزمان، فلسطینی‌ها نیز اعلام کردند که بامداد جمعه بر اثر آتش نیروی دریایی اسرائیل، یک ماهیگیر فلسطینی در شمال غزه کشته شده است.

جنبش فتح تلاش کرده است که فلسطینی‌ها در شرق بیت‌المقدس را آرام کند تا گسترش احتمالی ناآرامی‌ها ، بر روند صلح اثر نگذارد در حالی که سازمان حماس از فلسطینی‌ها خواسته است که در اعتراض به روند صلح قیام کنند.

این درحالی است که پس از مدتی رکود در تماس‌های سیاسی میان فتح و حماس، هیئت‌های بلندپایه‌ای از طرفین از پنجشنبه در دمشق گرد آمده‌اند تا شاید راهکاری برای حل اختلافات عمیق خود بیابند.

در همین حال، جیمی کارتر، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا ابراز تمایل کرده که به زودی به غزه سفر کند تا برای آشتی میان فتح و حماس تلاش کند.

جیمی کارتر پنجشنبه در دیداری در آمریکا با نبیل شعث، مقام ارشد فلسطینی عضو جنبش فتح، گفت که به نمایندگی از سوی سازمانی که با ابتکار نلسون ماندلا، شخصیت بارز آفریقای جنوبی برای پیشبرد صلح خاورمیانه بر پا شده، ماه اکتبر به غزه خواهد رفت.

جیمی کارتر که مناسبات نزدیکی با حماس دارد، از تلاش‌های صلح باراک اوباما حمایت می‌کند و می‌خواهد از طریق آشتی میان حماس و فتح، روند صلح را یاری دهد.
XS
SM
MD
LG