آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه در اولین گزارش خود از زمان عدم تأیید پایبندی ایران به برجام توسط دونالد ترامپ، اعلام کرد که ایران تمام محدودیتهای فعالیت هستهای بر اساس مفاد برجام را رعایت کرده است.
به گزارش رویترز ایران در ازای لغو تحریمهای بینالمللی که اقتصادش را فلج کرده بود، پذیرفت میزان تولید اورانیوم را کاهش دهد و از آن زمان بازرسان بینالمللی تاکنون بارها وفاداری ایران به مفاد برجام را تأیید کردهاند.
بر پایه گزارش رویترز طبق گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی که برای کشورهای عضو ارسال شده و نسخهای از آن به این خبرگزاری رسیده است، در تاریخ پنجم نوامبر ذخیره اورانیوم غلیظ شده ایران ۹۶.۷ کیلوگرم بوده که از ۲۰۲.۸ کیلوگرم که سقف تعیینشده در توافق هستهای است بسیار کمتر است و میزان غلظت آن نیز به حداکثر تعیین شده یعنی ۳.۶۷ درصد نمیرسد.
ذخیره آب سنگین ایران نیز که از آن در رآکتورهای متفاوتی میتوان برای تولید پلوتونیوم استفاده کرد در حد ۱۱۴.۴ تن بوده که باز کمتر از سقف در نظر گرفته شده در توافق یعنی ۱۳۰ تن است.
هدف از حد و نصابهایی که در توافق هستهای در نظر گرفته شده (یعنب غلظت اورانیوم ۳.۶۷ درصدی، حداکثر ۲۰۲.۸ کیلوگرم ذخیره اورانیوم و حداکثر ۱۳۰ تن آب سنگین) این است که ایران نتواند مواد اولیه لازم برای ساخت بمب هستهای را تولید و ذخیره کند. برای ساخت بمب هستهای به اورانیوم با غلظت ۹۰ درصد نیاز هست.
یوکیا آمانو، دیبرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در ماه سپتامبر به خبرگزاری رویترز گفته بود از اعلام نظر کشورهای امضاکننده قرارداد هستهای در خصوص نتایج بازرسیهای آژانس از مراکز فنی ایران که میتواند برای تولید بمب هستهای مورد استفاده قرار بگیرند، استقبال خواهد کرد. بازرسی از تأسیسات فنی مربوط به بند «تی» برجام است.
روسیه از بازرسی مراکز فنی ایران توسط آژانس انتقاد داشت، ولی در هر صورت گزارش روز دوشنبه این نهاد میگوید تعهد ایران به اجرای این بخش از برجام را بازرسی و تأیید کرده است.
دونالد ترامپ توافق هستهای بین ایران و قدرتهای جهانی از جمله آمریکا را «بدترین توافق تاریخ» توصیف کرده و ماه گذشته تعهد ایران به اجرای مفاد این توافق را تأیید نکرد.
گرچه تصمیم دونالد ترامپ به معنای خروج آمریکا از برجام نخواهد بود اما او به روشنی هشدار داد که اگر در همکاری به کنگره و متحدان آمریکا معایب و نواقص برجام بر طرف نشود، از آن کناره خواهد گرفت.
عدم تأیید پایبندی ایران به برجام توسط دونالد ترامپ، به این معناست که کنگره آمریکا باید تا اواسط دسامبر تصمیم بگیرد که آیا تحریمهای هستهای علیه ایران را که طبق برجام و در دوران باراک اوباما لغو شدهاند، دوباره به اجرا بگذارد يا نه.
اگر کنگره دوباره این تحریمها را اعمال کند آمریکا در عمل برجام را نقض کرده و در نهایت باعث فروپاشی این توافق خواهد شد. اما اگر قانونگذاران آمریکایی اقدامی نکنند این توافق برجای خود باقی خواهد ماند.
در واکنش به تصمیم رئیسجمهور آمریکا، آیتالله خامنهای رهبر ایران گفته است تا زمانی که سایر امضاکنندگان توافق آن را محترم بشمارند، ایران نیز در چارچوب آن باقی خواهد ماند. اما اگر آمریکا از توافق خارج شود آن را «پاره» خواهد کرد.
ایران همچنین از زبان وزیر خارجهاش گفته است که قصد ندارد اولین که از این توافق خارج میشود و نمیگذارد توافق هستهای به هزینه ایران فسخ شود.
